İyi Ki Filmler Var

Gülmek, paylaşmak ve doğanın yasalarına uygun şekilde yaşamak üzere hayatlarını biçimlendiren eskimoları konu alan The Savage Innocents (1960) filminde bölgeye gelen beyaz adam kendi medeniyetiyle eskimoların kültürüne müdahale etmeye çalışır. Doğal, sade ve basit yaşayışlarında mutlu bir şekilde hayatlarını sürdüren eskimoların kültürlerine dair çok sayıda bilgi de öğrenmemizi sağlayan eser aynı zamanda eskimo yaşamıyla günümüz yaşamını, eskimo kurallarıyla günümüz kurallarını kıyaslayabilmemizi sağlıyor. Vahşi Masumlar (1960)'ın başrolünde Anthony Quinn yer alırken eserde Arabistanlı Lawrence'tan tanıdığımız Peter O'Toole da önemli bir role sahip. Bu film gibi vahşi yaşamla modern yaşamı bir arada sunan ve çölde, sıcakta geçen bir diğer film için: Walkabout (1970) Sinema sanatı açısından çok değerli bir eskimo belgeseli için: Nanook of the North (1922) Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0053244/

Bir grup profesyonel kiralık katilin numaralandırılarak derecelendirildiği bir ortamda bu suikastçilerden birinin diğer katillerle mücadele içerisinde geçen yaşamına heyecan verici ve estetik sahnelerle daha yakından konuk oluyoruz. İnsani zaaflara sahip başkahramanımız, öldüremeyenin öldürüldüğü profesyonel kiralık katillik dünyasında bir hata yapar ve başı derde girer. Müziği, kendine has tarzı ve seri katillerin yaşamını yakından göstermesiyle Koroshi no rakuin (1967) filmi değerli bir eser. Film Criterion Koleksiyonu'nda da yer alıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0061882/

Kariyerinin sonlarına yaklaşmış Dağ lakaplı Louis Rivera 20 yaşındaki Muhammed Ali'ye karşı nakavt olur ve boksu bırakmak zorunda kalarak hayata onurlu bir şekilde tutunmak için iş aramaya başlar. Yıllardır beraber çalıştığı menajerini çok seven Dağ, Anthony Quinn'in harika oyunculuğuyla çirkin, kaba ve sert yapısının altında son derece saf ve iyi kalpli bir karakteri yansıtır. İş bulma kurumunda tanıştığı Grace Miller ile dostluk kuran Dağ, ona onurlu bir iş bulma konusunda yarıdmcı olmaya çalışan ve birlikte hoş vakit geçirdiği bu kadınla adeta güzel ile çirkin hikâyesinden doğan bir ilişki içerisine de girer. Dağ'ın menajeri Maish ise boksörünün daha kısa sürede yenileceğine dair bahis oynadığı için bir mafyaya para kaybettirir. Maish bu nedenle Dağ'ı bir güreş oyununa çıkarmaya ve kurmaca bir şekilde, soytarılık yaparak insanları eğlendirmesini sağlamaya çalışmaktadır; bu sayede borcunu ödeyecektir. Dostluk, saflık ve onur gibi kavramları çok iyi bir şekilde i

Humphrey Bogart'ın ölümünden bir yıl önce oynadığı kariyerinin son filmi olan The Harder They Fall (1956)'da gazetesi kapanan bir boks yazarının parayı ahlakın ve onurun önüne alıp tanınmayan bir boksörü balon gibi şişirerek ruhunu şeytana satışını izliyoruz. Daha Sert Düşerler (1956) boksörlerin artık aktör konumuna düştüğü ve menajerlerle imtiyaz sahiplerinin her türlü şikeyi yaparak insani hiçbir değeri önemsemeden ceplerini parayla doldurduğu bir ortamda yıllarca namusuyla çalışmış bir gazetecinin kendisini içine soktuğu yanlış yoldan özünde var olan iyi yanıyla kurtulmasını da anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0049291/

Kayıp bir kız çocuğunu araştırmak üzere karadan uzaktaki bir ada kasabasına giden Hristiyan polis memuru Howie daha önce bulunduğu hiçbir yerleşim yerine benzemeyen bir kültüre sahip bu adada pagan inanışı ile karşılaşıp bu kültürün geleneklerini deneyimler ve çocuğu arar. Eski inanışlarla daha sonraki inanışlardan olan ve günümüzde büyük bir nüfusun inandığı Hristiyanlığı karşı karşıya getirerek anlatmak istediklerini harika bir şekilde sinema aracılığıyla aktaran The Wicker Man (1973) eseri pagan inanışlarıyla Hristiyan inanışlarını kıyaslama ya da farklı inanış biçimlerine dair düşünme imkânı da sunuyor izleyicilerine. Çağlar öncesinde insanların yaşadığı gibi hayvanlara ve doğaya önem veren, ekinlerini büyüten güneşe tapan ve cinselliğin mülkiyete dönüşmediği, çıplaklığın ayıp kabul edilmediği ve törenlerle tanrılarına ibadet ederek yaşayışını sürdüren ada sakinleri günümüzdeki yaşayış biçimleriyle olumlu ya da olumsuz olarak kıyaslanabilecek birçok şey düşündürtebilir izleyici

Yönetmen Pelin Esmer'in, amcası Mithat Esmer'in koleksiyonculuk tutkusunu anlatan ve Mithat Bey'in kendisini yansıttığı 11'e 10 kala (2009) filminde yıllardan beri gazeteleri, ansiklopedileri, kitapları, pulları; dürbünleri, içkileri, telefon görüşmesi kayıtlarını ve daha türlü türlü şeyleri (birine bir şey olursa diye, uygun türdekiler arasından) çifter çifter saklayıp biriktiren yaşlı bir adamın gerçek öyküsünü izliyoruz (gerçek olan kısım koleksiyonculuk kısmı; kurgusal kısımlar değil). Mithat Esmer filmden öğrendiğimiz üzere gençliğinde Amerika'da okumuş, yüksek tahsil sahibi birisi de aynı zamanda. Hikâyesiyle zaman zaman çıkartan filmde Mithat Bey koleksiyonları sürdürmeye ve geliştirmeye devam ederken eskidiği için yıkılmak istenen binadaki komşuları tarafından da hem evini boşaltmak istemediği hem de bir sürü şey biriktirdiği için hor görülür. Kapıcı Ali'yle ilişki kurup onu işlerini görmesi için sahaflara ve kütüphanelere gönderir Mithat amca ve yaş

Genetik bir hastalık olan ALD'ye yakalanan çocukları Lorenzo'nun tedavisi için kendilerini adayan ve bilim yoluyla bir yağ elde etmeyi başaran Odone Ailesi'nin gerçek hikâyesine konuk oluyoruz Lorenzo's Oil (1992) filminde. Azim, sevgi, fedakârlık gibi insani duygularla beraber bilimin ışığında çocuklarını hayatta tutmak için ilerleyen bir ailenin binlerce çocuğun hayatını kurtaran etkileyici öyküsü. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0104756/

Marianne ve Johan onuncu yılını doldurdukları evliliklerinin çok yerinde gittiğini düşünürken ilerleyen zamanda ilişkileri daha çalkantılı bir hal alır ve her iki karakter de yıllar geçtikçe kendi yollarını çizmeye başlar. Scener ur ett äktenskap (1974) filminde. Marianne ve Johan çiftinin evlilikleri, cinsel yaşamları, birbirlerine karşı davranışları ve hayattan beklentileri üzerine birçok diyalogla dolu olan ve tamamına yakınını bu iki karakterle birlikte geçirdiğimiz  Bir Evlilikten Manzaralar (1974) filmiyle kadın erkek ilişkileri ile evlilik üzerine bolca deneyimle beraber birçok bakış açısı da elde edilebilir diye düşünüyorum; özellikle bekârlar ve genç yaşta olanlar için. Liv Ullmann'ın etkileyici ve başarılı bir oyunculukla canlandırdığı Marianne karakteri, yıllar içerisinde kendisini keşfedişi ve kendisi için de yaşamayı öğrenişiyle kocasının onu terk edişinden sonra örnek alınacak bir değişim yaşamayı başarıyor. Johan karakteri de genç Paula'yla ilişki yaşama heve

15. yüzyıl Rusya'sında geçen ve bazı ana bölümlere ayrılmış olan Andrey Rublev (1966) filminde bir kilise ressamı olan Andrey Rublev'in, içerisinde yer aldığı dönemde tanık olduklarının hikâyesi eşliğinde o dönemin yaşayışına, inanç ve geleneklerine konuk oluyoruz. Filmin son bölümü yetim bir çocuğun önderliğinde bir çanın yapılışının öyküsünü anlatıyor. Andrey Rublev'in sanatını icra edişi ve dostlarıyla yaptığı derin ve anlamlı sohbetler; Tatarların, Rublev'in eserlerini verdiği kiliselerden birine saldırısı ve başka inançlara sahip kişilerle karşılaşış filmin önemli parçaları arasında yer alıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0060107/

Tutucu Amerikan kasabalarından geçerken daha olumlu bakılabilmek adına montunda ve motorunda Amerikan bayrağına yer veren Wyatt ve beraberindeki arkadaşı Billy bu ve benzeri ülkeleri yaşanmaz hale getiren hoşgörüsüz tutucu insanların arasında dolaşarak özgürlüğün tadını çıkarmaya çalışırlar Easy Rider (1969) filminde. Yolda yanlarına birkaç kişiyi de alarak yeni arkadaşlar tanıyan Wyatt ve Billy ikilisinin arasına Jack Nicholson'ın canlandırdığı George da katılır. Hippi yaşam tarzını benimsemiş ve sadece seyahat eden ve saçları uzun olduğu için saldırıya uğrayan bu insanlar farklılıklara izin vermeyen bir ortamda seyahatlerini gerçekleştirirken zorluklarla karşılaşır. İki arkadaşın elde ettikleri parayı uyuşturucudan kazanmaları onlara olumsuz olarak bakmamıza neden olabilecek en önemli nokta. Ama bu ikilinin maruz kaldıkları sorunlar uyuşturucudan gelir elde etmeleriyle ilgili değil; toplumun önemli bir kısmının, kendilerine bir zarar vermemiş insanlara sırf ön yargılarından v

Vivarlı Lord Rodrigo Diaz'ın yaşamının anlatıldığı, 11. yüzyılda, Araplarla Hristiyanların büyük bir mücadele içinde olduğu bir dönemde geçen El Cid (1961) adlı bu epik filmde ülkesi İspanya ve onuru için savaşan değerli bir tarihi karakteri yakından tanıma şansı elde ediyoruz. Başrolünde Charlton Heston'ın yer aldığı El Cid (1961)'de Rodrigo Diaz'ın eşi rolünü Sophia Loren oynuyor. Harika müzikleri, büyük prodüksiyonu, kostümleriyle; insanların seve seve peşinden geldiği, doğru için kralına karşı çıkabilen, onurlu bir yaşam süren ve düşmanlarının dahi takdirini kazanmayı başaran, barış ve kardeşlik için mücadele eden bir karakter olan El Cid'in öyküsü sunuluyor filmde izleyicilere. Miklós Rózsa'nın müzikleri filmin atmosferini o kadar güzel tamamlayıp güçlendiriyor ki adeta bir opera havasına bürüyor yer yer bu kıymetli eseri. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0054847/

12. yüzyılda geçen The Lion in Winter (1968) filmi Kral II. Henry'nin eşi ve üç çocuğuyla olan çalkantılı yaşamını Peter O'Toole ve Katharine Hepburn'ün başrolleriyle izleyicilerine aktarıyor. Taht kavgaları, Fransa ile ilişkiler, yaşlanmış bir kral ve geleceğin belirsizliği içerisinde Henry ve Eleanour'un yılları devirmiş garip birlikteliği eseri daha da güzelleştiriyor. Bir oyundan uyarlanmış olan eserde genç Anthony Hopkins de yer alıyor. Filmin jenerik müziği Tarkan filmlerinden aşina olduğumuz o müzik. Keşke kendi filmlerimiz için kendi müziklerimizi bestelesek. Kral II. Henry ile ilgili bir diğer film için: Becket (1964) Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0063227/

Jean-Luc Godard'ın bilim kurgu filmi Alphaville, une étrange aventure de Lemmy Caution (1965) neden diye sormanın yasak olduğu ve sanatın var olmadığı, diktatörlüğe hizmet eden bilimin ve teknolojinin geçerli olduğu bir distopik dünyada geçiyor. Bu dünyaya dışülke adlı bir diyardan gelen gizli bir ajan Alfakent'in nasıl bir yer olduğunu, bu distopya dünyasının nasıl yaşadığını görür ve bir kadını da buradan kurtarmaya çalışır. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0058898/

1974 yılında Zaire'de bir stadyumda gerçekleştirilen ve dünya çapında yüz milyonlarca insanın canlı izlediği Muhammed Ali-George Foreman maçını ve Ali'nin kişiliğini, kariyerini, güçlü politik duruşunu anlatan çok değerli bir belgesel When We Were Kings (1996). Çok ilginç bir şekilde bir orginazatör başarısıyla, bir diktatör tarafından yönetilen Afrika'nın Zaire ülkesinde düzenlenecek olan müsabaka kapsamında Afroamerikalı önde gelen sanatçılar (James Brown gibi) da bu etkinlik kapsamında Zaire'ye gider. Zaman zaman boks maçının sadece bir araç haline geldiği ve Ali'nin kötü şartlar altında yaşayan ve haksızlığa uğrayan siyahiler için verdiği mücadeleyi vurgulayan röportajlar, konuşmalar ve kesitlerle beraber Afrika'nın zengin motifleriyle dolu dolu bir belgesel. When We Were Kings (1996) Criterion Koleksiyonu'nda da yer alıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0118147/

William Shakespeare'in Kral V. Henry oyunundan Kenneth Branagh tarafından uyarlanan ve başrolünde de kendisinin yer aldığı Henry V (1989) filminde İngiltere kralı Henry Fransa tahtındaki hakkını almak için bu ülkeye savaş açar ve Agincourt Muharebesi'ni kazanır. 15. yüzyılda geçen Henry V (1989) Kenneth Branagh'ın etkileyici oyunculuğu ve esere sadakatiyle çok değerli bir uyarlama. Filmden önce oyunu okumak çok daha yararlı olacaktır. Oyunu okuduktan sonra aslında ilk olarak Henry V (1944) 'ü izlemeyi düşünmüş hatta oyunu da bu filmi izlemek için okumuştum ancak 1944 yapımı eseri izlerken oyunun adeta bir komedi gibi sunulması, oyunda yer almamasına rağmen Fransa kralının Henry'den korkup bayılması gibi son derece rahatsız edici şeyler taşıdığını gördükten sonra o filmi kapatıp bu değerli esere geçiş yaptım. Shakespeare'den Kenneth Branagh tarafından uyarlanan blogdaki bir diğer eser için: Hamlet (1996) Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt

Douglas Adams'ın ünlü bilim kurgu romanı Otostopçunun Galaksi Rehberi'nin 1981 yılında BBC tarafından çekilmiş bu iki buçuk saatlik ve altı bölümlük uyarlamasında Arthur Dent ve Ford Prefect Dünya'nın bir uzay yolu için yıkılmasından sonra uzayda ve zamanda macera dolu anlar yaşarlar. İlk olarak BBC'de radyo oyunu olarak yayınlanmış Otostopçunun Galaksi Rehberi'nin 1981 yapımı bu uyarlaması, Douglas Adams'ın kitabın ön sözünde belirttiği üzere genel olarak radyo oyunları baz alınarak yapılmış. Kitabın olay bazında önemli bir kısmı genel olarak dizide yer almasına rağmen son kısımları bu yapımda bulunmuyor. Kitabı okurken zaman zaman diziye oranla daha fazla gülsem ve bilim kurguyla hayal edilmiş dünyayı zihnimde daha iyi bir prodüksiyonla yaratmış olsam da romanı okuduktan sonra izlenmeye değer bir yapım olduğunu düşünüyorum The Hitchhiker's Guide to the Galaxy (1981)'in. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0081874/