İyi Ki Filmler Var

Arthur Miller'ın Cadı Kazanı oyununun kendisi tarafından yazılmış senaryosundan çekilen The Crucible (1996) filmi; 1692 yılında Salem'de yaşanan cadı avını anlatan, yalan ve dogmanın bir araya gelmesinin ortaya çıkardığı kolektif çılgınlığın korkunç örneklerinden birini işleyen çok iyi bir eser.  Bir mahkeme filmi olma özelliğini de taşıyan Cadı Kazanı (1996); yetkisini din kurumundan alan bir yargıcın somut veri olmadan girdiği yoldan geri dönemeyişini, insanların yalanla kendilerini temize çıkarmak için doğrudan uzaklaşışını ve bunun sonuçlarını anlatan çok değerli bir eser. Yaratılan düşmanların ve inandırılan yalanların dogmalar ve baskı altında ezilen, kendi bilinci olmayan kitleleri nasıl yönetebildiğini ve bunun ne gibi çılgınlıklara yol açabildiğini anlatan Cadı Kazanı oyunu, adaletin ne kadar kolay yolundan saptırılabildiğinin de çarpıcı örneklerinden biri. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0115988/

Üst sınıftan orta yaşlı ve bekâr bir kadınla bir erkeği merkezine alan Dangerous Liaisons (1988) filmi; baştan çıkarmak, elde etmek ve bunu başarı olarak görüp görevini tamamlamak şeklinde bir anlayışa sahip insanların bu yaşam biçiminin ahlaksız öyküsü. Farklı insanların kendi açılarından nasıl bir ahlak anlayışına sahip olduğuna ve kimileri için başkalarının ahlakının sadece bir eğlence olduğuna dair trajik bir hikâye anlatan Dangerous Liaisons (1988); kötü niyetin tehlikeli, yıkıcı ve ölümcül yanı üzerine. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0094947/

ABD'de siyahi mahallelerinden birinde geçen Menace II Society (1993) filmi; eğitimsizlik, uyuşturucu, suç ve serseri bir hayat dörtlüsünün bir araya gelmesiyle ortaya çıkan çıkmaz yolu ve böyle yaşanırsa insanın başına kaçınılmaz sonun doğal olmayan nedenlerle pek yakında geleceğini anlatan bir eser. Tema ve anlatacakları bakımından yolun nereye varacağının, yolun nasıl sonuçlanacağının başından belli olduğu bir film olmasına rağmen, Menace II Society (1993); hikâyesini belirli bir tarzla anlatarak beklenilenlerin sıradan şekilde gerçekleşmesindense daha etkileyici şekilde gerçekleşmesini sağlıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0107554/

1939 ile 1975 arasında İspanya'yı yöneten faşist diktatör Franco'nun o dönemki en yakın adamlarından başbakan Luis Carrero Blanco'nun 1973 yılında uğradığı suikastı bu eylemi gerçekleştiren ayrılıkçı Bask terör örgütü ETA üyelerinin açısından gerçekçi bir şekilde anlatan, iyi bir film Ogro (1979). Bir eylemin planlanmasını ve teröristlerin bu eylemi gerçekleştirme motivasyonlarını içeren bir anlatımla beraber eylemin hayata geçiriliş sürecinde yaşanan zorlukları da anlatan Ogro (1979) filmi; eylemcilerin terör yolunu seçmeyi ve politik duruşlarını sorguladığı bir derinliğe de sahip. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0079655/

ABD'de yaşayan, köklerine bağlı, Sicilyalı dul bir kadın, uzun yas dönemi boyunca kocasının hatırasını yaşatır. Kocasının kendisine karşı sadakatinden şüphe etmeye başlayan bu kadın, bazı yönlerden kocasına benzeyen neşeli ve fakir bir adamla ilişki yaşamak konusunda kendi ahlak anlayışıyla çatışır The Rose Tattoo (1955) filminde. Genç bir kızın annesi olan Sicilyalı dul kadın, geleneklerine bağlı kalmayı kızına da öğretmeye çalışır The Rose Tattoo (1955) filminde. Kızına örnek olmaya çalışan bu kadın hem yasını tuttuğu kocası hakkında yeni şeyler öğrenir hem de kendisi de bekâr olmasına rağmen bekâr bir adamla ilişki yaşamaktan kaçınmaya çalışır inançları ve ahlak anlayışı gereği. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0048563/

O dönem coğrafya biliminin önemli merak konularından olan Nil'in kaynağının araştırılması için göreve atılan kâşifler Richard Francis Burton ve John Hanning Speke, 19. yüzyılın ortalarında Doğu Afrika'dan, daha sonra adı Viktorya konan göle doğru zorlu bir yolculuğa çıkar Mountains of the Moon (1990) filminde. İki kâşifin arkadaşlığına, yaşadıkları maceraya, ilkel kabilelerin sahibi olduğu bölgelerde karşılaştıkları zorluklara odaklanan Mountains of the Moon (1990) aynı zamanda Nil Nehri'nin kaynağının keşfi çalışmasına ve buna dair bilimsel yaklaşım konusuna da yer veren hikâyesiyle değerli bir yolculuk. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0100196/

1960 yılında İngiltere'den bağımsızlığını alan Nijerya'da 1923 yılında geçen Mister Johnson (1990); kendisini İngiliz olarak gören yerli bir memurun bölgenin yöneticisi olan İngiliz ile kurduğu ilişkiyi ve yol yapım çalışması için gösterdikleri çabayı anlatan, iyi bir film. Neşeli ve disiplinsiz, aynı zamanda zeki ve becerikli olan, sömürge olmayı çoktan benimsemiş ve kendisini bir İngiliz olarak gören başkarakterinin adını taşıyan Mister Johnson (1990); sömürgeci ile sömürülen arasındaki ilişkiye insancıl bir hikâye üzerinden konuk ediyor bizleri. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0102458/

Zayıflayan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun (1867-1918) I. Dünya Savaşı öncesindeki durumuna konuk olduğumuz Oberst Redl (1985) filmi; tarihe hain ve casus olarak geçen, sıradan bir ailenin çocuğu Alfred Redl'ın orduda yükselip istihbaratın başına geçişi ve düşüşü üzerine. Bir imparatorluğun bir arada kalmasını sağlayan dinamiklerle bir imparatorluğun parçalanmasına neden olan etkenleri başarılı bir şekilde anlatan Oberst Redl (1985); idealizm ve çalışkanlık ile elde edilen makamlarla gelen iktidara rağmen üst makamlar tarafından güvenilmeyip komplo ile karşı karşıya bırakılmanın yarattığı açmazları psikolojik olarak da başarılı bir şekilde anlatıyor. Tarihsel gerçeklerle ne kadar uyumlu olduğu şüpheli olsa da eğer bir kurgusal film olarak Oberst Redl (1985)'e bakılırsa; eserde sıfırdan başlayıp orduda yüksek bir mevkiye gelmiş, imparatoruna bağlı bir adamın tahtın varisinin siyasi amaçları yüzünden komploya kurban gitmesi, gençliğinde imparatora safça bağlı bir adamı

Üç kaçak, saklanmak için kendilerine bir ev seçerler ve ev halkını rehin alırlar The Desperate Hours (1955) filminde.  Bir rehin alınma filminden genellikle beklenen aksiyonu düşük düzeyde tutan ve konuya daha gerçekçi şekilde yaklaşan Ümitsiz Saatler (1955); kapanın içinde gittikçe alanları azalan kaçaklarla canlarını korumak isteyen ev sakinlerinin yaşadığı gerilime ve psikolojik zorluğa konuk ediyor bizleri. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0047985/

Yazar olmak isteyen şehirli bir genç kadın, kendisine güzel bir konu bulmak için uzak akrabalarının yaşadığı çiftliğe gider. Burayı değiştirmeye, buradaki insanların hayallerini gerçekleştirmesine yardımcı olmaya çalışır Cold Comfort Farm (1995) filminde. Keyifli bir çiftlik yaşamı komedisi olma özelliğini de taşıyan Cold Comfort Farm (1995); gençlerin, yetişkinlerin ve yaşlıların bir arada, geleneksel şekilde yaşamaya devam ettiği bir ortama giriveren bir genç kadının azimli ve heveskâr çalışmasının hikâyesi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0112701/

İzleyicilerini 70 bin yıllık, bilgi dolu gerçek bir hikâyeye davet eden, BBC yapımı, birer saatlik 8 bölümden oluşan Andrew Marr's History of the World (2012); Doğu Afrika'daki ilk insanlardan Çatalhöyük'e, Çin'den Avrupa'ya, dinlerden savaşlara, tarihe geçmiş birçok olaya ve kişiye dair yararlı bir belgesel. Her bir bölümünde dünyanın farklı noktalarında belirli bir zaman dilimi içerisinde yaşanmış gelişmeleri ve olayları canlandırma tekniği ve o yerlerde şimdi bulunan anlatıcısı ile kısaca açıklayan Andrew Marr's History of the World (2012) belgeseli; insansoyunun ortaya çıkışından ve yerleşik hayata geçişinden sonra yaşanan birçok aşamaya, dünyaya yön veren gelişmelere, hükümdarlara, keşiflere, yükselişlere ve alçalışlara dair değerli bir tarih yolculuğu. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt2441214/