İyi Ki Filmler Var

Gerçek bir skandalı konu alan Shattered Glass (2003) filmi; saygın bir dergide editörlüğe başlayan hevesli ve çevresi tarafından sevilen bir gencin gerçekmiş gibi kaleme aldığı yazıların çoğunun uydurma olduğunun ortaya çıkışını habercilik, yayıncılık ve etik açısından düşündürücü bir şekilde anlatıyor. Bir derginin nasıl yönetildiği, bu derginin çalışanlarının görevlerini nasıl icra ettiği, yayın öncesi süreç ve skandal bir yayının foyası ortaya çıktığında yaşanan kriz yönetimi Shattered Glass (2003) filminde gelecek vaat eden bir yıldız adayının mumunun sönüşü üzerinden bizlere sunuluyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0323944/

Sinemanın en özel ikililerinden Marcello Mastroianni (1924-1996) ve Sophia Loren'i (1934-) içeren, İtalya ve Rusya'da geçen I girasoli (1970); savaştan kaçmak için elinden geleni yapan ama savaşa gitmekten kurtulamayan evli bir adamın Rusya'da kaybolmasını, eşinin onu aramasını, bir zamanlar birbirlerini bulmuş olanların şimdi birbirlerini bambaşka bulmasını anlatan harika bir melodram. Bir İtalyan askerin hem savaştan kaçmak hem de sevdiği kadınla bolca vakit geçirmek, evlenenlere verilen birkaç haftalık izinden yararlanmak için evlenmesini, sonrasındaysa deli taklidi yapmaya çalışarak savaştan kaçmasını anlatan I girasoli (1970); foyası ortaya çıkan bu adamın mecburen Rusya'ya gitmesini ve dönmemesini, büyük bir umutla onu arayan eşini, aradan geçen yıllarda yaşanan değişimleri anlatan, çok güzel müziklere sahip özel bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0065782/

ABD İç Savaşı'nda (1861-1865) siyahların askere alınmasını konu alan Glory (1989); ön yargılarla karşılaşan bu tarihî olaya beyaz bir albay tarafından yönetilen bir alayın eğitim sürecinden başlayarak muharebe meydanına uzanan öyküsüyle, siyahlar arasından konuk ediyor bizleri. Kuzey ve Güney'in çarpışması, kölelik yanlılarıyla köleliğe karşı olanlar, yıllarca süren savaşta yaşamını yitiren yüz binlerce insan ve kendi özgürlükleri için gönüllü şekilde savaşa katılan siyahlar... Denzel Washington ve Morgan Freeman gibi iki önemli ve değerli oyuncu da Glory (1989) filminin cabası. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0097441/

Orta yaşlı, dünyacı bir kadının sıradan ve anlamsızca geçtiğini düşündüğü modern yaşamı iki tebliğcinin onu inanç dünyasına davet etmesiyle değişir The Rapture (1991) filminde. İçinde bulunduğu gerçeklikten inanç dünyasına geçen bu kadının ve çocuğunun yaşamı bundan nasıl etkilenecektir? Modern dünyadan ve bazı modern insanların iş ve cinsellik arasında geçen yaşamından başlayan öyküsü gittikçe gizemci bir havaya bürünen The Rapture (1991) filmi; sahip olduğu atmosfer ve yetişkin bir insanın modern dünyadan kopup kendi gerçekliği içinde yaşayışına, çocuğunu da buna mahkûm edişine, inancını sorgulayışına dair düşündürücü bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0102757/

1994 yılında Ruanda'da yaşanan etnik ayrımcılık temelli soykırımı Batılı bir dinî okulun beyaz rahibinin ve beyaz öğretmeninin gözünden anlatan Shooting Dogs (2005); katliam sürecinde yaşananlara ve Birleşmiş Milletler'in pasifliğine, insanlığın esamesinin okunmadığı korkunç zamanlara dair. Dünyanın farklı noktalarında, farklı zaman dilimlerinde, farklı sözde gerekçelerle yaşanmış katliamlardan biri hakkında olan Shooting Dogs (2005); bu acıların ve bu kötülüklerin unutulmaması, tekrar yaşanmaması için var olan eserlerden biri. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0420901/

Uzun süredir bir ailenin yanında hizmetçi olarak görev yapan orta yaşlı Raquel, bu benimsediği iş ve ev için ikinci bir çalışanın istihdam edilmesine sıcak bakmaz La nana (2009) filminde. Yaşamı çalıştığı evden ve hizmet ettiği aileden ibaret olan bu kadının yanında işe girenler onun hayatına etki edebilecek midir? Bir çalışanın işi dolayısıyla yaşamını işine uydurarak sürdürmesini, işinin yaşamdaki önceliklerinin yerine geçmesini, bu uğurda gençliğini ve sağlığını hiçe saymasını konu alan La nana (2009); ona yaşama sevinci veren bir diğer çalışanla beraber hayatı değişmeye başlayan bir hizmetçiyi konu alıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt1187044/

1980 yılının son çeyreğinde geçen Eve Dönüş (2006) filmi; kendi hâlinde, yoksul bir aile hayatı yaşayan genç bir adamın 12 Eylül Darbesi sonrasında bir ihbar sonucunda içeri alınmasını, gördüğü işkenceyi, salıverildikten sonra yaşadığı psikolojik zorlukları, halk iradesinin ve kanunların askıya alındığı bir ortamda yaşamanın korkunçluğunu anlatan değerli bir eser. Öncelikle konusu ve anlattıkları bakımından kıymetli bir eser olan Eve Dönüş (2006); bunun yanı sıra 12 Eylül Darbesi'nin hemen öncesine ve hemen sonrasına işinde gücünde bir adamın başına gelenler üzerinden konuk olmamızı sağlayarak o dönem yaşanan acılara, yapılan kötülüklere, halkın çeşitli kesimlerinin bunlara nasıl baktığına dair bir öykü anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0845452/

1973'te Allende'ye yaptığı darbeyle iktidarı gaspeden Pinochet'nin demokratik bir görünüm için 1988'de düzenlediği cumhurbaşkanlığı referandumunda evetçilerle hayırcılar televizyonda 15 dakika süreyle kampanyalarını halka tanıtır. No (2012) filminde hayırcıların kampanya sürecine bunu organize eden reklamcının gözünden konuk oluyoruz. Medyanın kitlelerin üzerindeki etkisine, reklamcılığın gücüne ve bir dikta rejimine karşı halkın sağduyusuna dair tarihsel bir öykü anlatan No (2012); demokrasi ve özgürlükler için verilen onurlu mücadelelerden birini ölümsüzleştiren değerli bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt2059255/

Latin Amerika'da seçimle iktidara gelen ilk sosyalist başkan Allende'nin iktidarındaki Şili'de 1973 yılında geçen Machuca (2004); bir pederin gözetiminde, sosyalistçe eğitim verilmeye başlanan saygın bir okuldaki bir fakir çocuğu ile bir zengin çocuğunun arkadaşlığı üzerinden Şili tablosu çizerek darbeye giden sürece ve bunun hemen sonrasına konuk ediyor bizleri. 1973 yılında Şili'de yaşanan darbenin öncesinde ülkedeki siyasi ortama, toplumsal ortama, toplumun farklı uçlarına, fakirlerin iktidarına zenginlerin nefretine konuk olduğumuz Machuca (2004); ergenliğinin başlarındaki iki çocuğun gözünden bu ülkede yaşamanın nasıl bir şey olduğuna, sınıf farklılıklarının keskinliğine, demokrasinin ve yasaların çiğnendiği bir ortamın korkunçluğuna dair öyküsünü çok başarılı bir şekilde anlatıyor. Şili'de yaşanan darbeyi anlatan çok iyi bir belgesel için:  La batalla de Chile (1975 - 1976 - 1979) Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0378284/

Avustralya'da bulunan Parkes Gözlemevi'ne, bilime, bilimcilere bir övgü olan The Dish (2000); Apollo 11'in yolculuğunda sinyal ve veri alıcısı olarak görev alan Parkes Radyo Teleskobu'ndaki bilimcilerin bu süreçte yaşadıklarını ve adı sanı bilinmeyen bu kasabadaki heyecanı anlatan güzel bir film. 20 Temmuz 1969 tarihinde 500 milyondan fazla insanın Ay'daki yürüyüşü canlı izlemesine yardımcı olan Parkes Radyo Teleskobu ve burada çalışan küçük ekiple beraber, bir tarihi olaya, bu tarihi olayın göz önünde olmayan kahramanlarından bazılarına odaklanarak konuk oluyoruz The Dish (2000) filminde. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0205873/

Soğuk Savaş'ın önemli olaylarından birini, 1962 yılının ekim ayında yaşanan Küba Füze Krizi'ni konu alan iyi bir drama olan Thirteen Days (2000); nükleer savaşın eşiğinde geçen gerilim ve diplomasi dolu saatleri, sonucunda SSCB'nin Küba'daki füzeleri, ABD'ninse Türkiye'deki Jüpiter Füzeleri'ni sökme tavizini vererek anlaşma sağladığı tarihi olaya konuk ediyor bizleri. ABD'nin Küba'ya karşı başarısızlıkları ve SSCB'nin Küba ile ortak hareket ederek ABD'nin kendilerine oluşturduğu tehditlerin benzerlerini oluşturma çabası ile de ortaya çıkan Küba Füze Krizi Thirteen Days (2000) filminde Başkan Kennedy'nin yakın çevresi ile beraber geçirdiği zamanlar üzerinden, ABD cenahından anlatılıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0146309/

İngiltere'nin Manchester kentinde geçen ve bir işçinin iş aramakla, bulduğu işleri yerine getirmeye çalışmakla, ailesinin temel gereksinimlerini karşılama kaygısıyla geçen zorlu yaşamını anlatan ve milyarlarca insanın temel kaygılarından fazlasını anlatmayan iyi bir film Raining Stones (1993). Sıradan yaşamların parasızlık, işsizlik yüzünden içine düştüğü durumları konu alan bir film olan Raining Stones (1993); birçok insanın temel sorunlarından birine odaklanarak para-parasızlık çatışması içerisinde iş arama ve belaya bulaşmama çabasını bir aile ve arkadaş draması üzerinden izleyicilerine sunuyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0107920/

Kazuo İşiguro'nun, işini yaşamı yapmış bir çalışanın çalıştıranına karşı âdeta gönüllü kulluğunu konu alan Günden Kalanlar romanından uyarlanan The Remains of the Day (1993)'te; lordunun en iyisini bildiğini ve 1930'larda dünya siyaseti için önemli çalışmalar yürüttüğünü düşünen bir başuşağın nasıl çalıştığına konuk oluyoruz. Babası da bir uşak olan Bay Stevens'ın işine olan bağlılığı, işini en iyi şekilde yapma ve hizmet ettiği çalıştıranın yaptıklarını benimsemekle geçen yaşamında onu kanıksadığı bu rollerden biraz olsun uzaklaştırıp insanca duygulara çağıran bir kadın müdireyle aralarında geçenler ve geçmesi muhtemelken geçemeyenler de Günden Kalanlar (1993) filminin işledikleri arasında. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0107943/

1634 yılında Quebec çevresinde geçen Black Robe (1991) filmi; hem sömürgecilerin hem de misyonerlerin, kimisinin para için kimisininse inanç için yerli halkla ilişki kurduğu bir ortamda vahşi ormanların içlerine doğru, buradaki yerli halkı kendi inancına davet etmek görevini üstlenmiş bir Cizvit'le yolculuğa çıkarıyor bizleri. İki farklı dünyanın birbiriyle karşılaştığı, iki ayrı dünyanın birbirini tanımaya başladığı zamanlarda geçen Black Robe (1991); yerli halkın inançları ve yaşam biçimi, misyonerlere ve onların temsil ettiği dünyaya bakışları hakkında birçok ayrıntı içerirken aynı zamanda iyi bir görüntü yönetmenliği ve zengin manzaralarla beraber bizleri geçmişe götürüyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0101465/

II. Dünya Savaşı'nın hemen ardında, Çekoslovakya'da bir kasabada ve onun okulunda geçen Obecná skola (1991); savaş sonrasında savaş oyunları oynayan ve bolca yaramazlık yapan öğrencilerin yaşamına dokunan, onlara kahramanlık öyküleriyle örnek olmaya çalışan bir öğretmenin getirdiği değişim hakkında. Çocukların gülümseten muzırlıklarını ve ergenliğe doğru ilerleyen yaşlarında keşfettiklerini konu alan Obecná skola (1991); onlarla kendi tarzıyla etkileşim kuran ve onların gözünde kahramana dönüşen bir öğretmenin savaş sonrasındaki dönemin ilk zamanlarında çevresine neler getirdiğine dair güzel bir film. Savaş sonrasında ülkede yaşanmak üzere olan siyasi değişimlerin öncesindeki zamanlara konuk olduğumuz Obecná skola (1991), ülkenin bu dönemdeki siyasi atmosferine de zaman zaman değiniyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0102571/

Mitoloji hakkında yapılmış en güzel sinema eserlerinden, 24'er dakikalık 4 bölümden oluşan The Storyteller: Greek Myths (1991); Daidalos ve İkaros, Orpheus ve Eurydike, Perseus ve Gorgo, Theseus ve Minotauros söylencelerini anlatan harika bir kısa dizi. Bir anlatıcı ve onun köpeği arasında geçen diyaloglardan canlanan mitler, binlerce yıldır anlatılagelmiş, birçok insana ilham olmuş, birçok dilde birçok anlam kazanmış söylencelerin büyülü dünyasına konuk ediyor bizleri. Sinemanın görsel anlatım gücü ile beraber efsaneleri canlı bir dünyanın içerisinden görerek bu öyküleri daha akılda kalıcı şekilde deneyimlemek açısından da son derece değerli bir kısa dizi The Storyteller: Greek Myths (1991). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0098834/

Polonyalı doktor ve eğitim bilimci Janusz Korczak'ın (1878-1942) Varşova gettosunda geçen günlerini konu alan Korczak (1990); 200 yetim çocuğun bakımını üstlenen bu adamın özveriyle çalışmasını, gösterdiği çabayı, yaşadığı zorlukları anlatan iyi bir film. Gettoda yaşama çocuklar ve onları yaşatmaya, onlara eğitim vermeye, onların gereksinimlerine çözümler üretmeye çalışan bir bilimci üzerinden konuk olduğumuz Korczak (1990); insan onurunu korumaya ve iyiliği yaşatmaya çalışan bir adamın gerçek öyküsü. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0099949/

Bir şeyler yapmak yerine yapılmış ya da yaptıkları şeyler hakkında konuşup duran, bunları irdeleme hâlinin içindeki karakterleri barındıran Conte de printemps (1990); ilişkiler ve ilişkilere dair bakış açıları üzerine, bol bol felsefe içeren bir film. Bir felsefe öğretmeni kadın ile konsevatuvarda piyano öğrencisi olan bir genç kadının kurdukları arkadaşlık sonucunda hem bu kişileri ve yaşamda bulundukları noktalarla ilgili düşüncelerini tanırız hem de piyanist adayının babası ile sevgilisini. Conte de printemps (1990) filmi farklı karakterlerin yaşamda içinde yer aldıkları durumlara dair yaklaşımlarına ve o karakterlerin mizaçlarına dair onlarla kısa bir tanışıklık yaşamamızı sağlayan, ardından herkesin kendi yoluna gittiği, bizleri de tekrar kendi hayatlarımıza bırakan bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0097106/