İyi Ki Filmler Var

Ne anlattığı, hatta nasıl anlattığı bile önemli olmayan, yaşamın farklı aşamalarındaki üyelere ve arkadaşlara sahip bir ailenin gündelik hayatlarında yaşadıklarına dair çok iyi, yalın bir film Yi yi (2000). Minimal bir eser olan Yi yi (2000), orta üst sınıftan olan bir ailenin en küçük üyesinden ergenliğindeki kızına, anne babalarından ebeveynlerin annesine uzanan karakterlere sahip. İş hayatı, okul hayatı, ilişkiler, kişilerin hayattaki dertleri ve mutlulukları, farklı bakış açıları, sorgulananlar, geçen zaman. Kısaca, hayat: Yi yi (2000). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0244316/

Küçük insanlardan oluşan bir ada kabilesinin keşfedilmesi ve buradaki iki kadının gösteri için kaçırılması adalıların yerel koruyucularını uyandırmasına neden olur Mosura (1961) filminde.  Dev tırtıl Mosura, Japonya'da ve Amerika'da tehdide yol açar. Yaşama saygısızlığın ve açgözlülüğün cezasını kesen canavar, Amerika'da oldukça anlamlı bir şekilde Japonlar tarafından durdurulabilecek midir Mosura (1961) filminde? Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0055198/

35 yıl sonra yurduna dönen seyahat tutkunu bir adam, dayısı olduğunu iddia ettiği kadının ailesi tarafından bir haftalığına ağırlanmak ister Agantuk (1991) filminde. Bu şehirli aileye konuk olan, bilinmeyen ve kendisinden şüphe edilen adam kimdir; onun medeniyet, ilkellik ve gelenekler hakkındaki düşünceleri nelerdir? İçerisinde çok güzel düşünsel tartışmalara da yer veren Misafir (1991) filmi, şüphe edilen bir konuk akrabadan öğrenilen birçok şeyi içeren hümanist bir eser. Aynı zamanda hayatlarımızı, yaşam biçimimizi, bakış açılarımızı sorgulamamızı sağlayabilecek değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0101279/

Güney Amerika'ya doğru zorlu bir şekilde yol alan Kaptan Hornblower burada değişen müttefiklere yardım eder ve ikinci görevinde ise Napolyon'un İngiltere'ye yönelik harekâtını engellemek için başarılı işler çıkarır Captain Horatio Hornblower R.N. (1951) filminde. İçerisinde bir aşk hikâyesine de yer veren Captain Horatio Hornblower R.N. (1951) filmi, bir denizcinin uçsuz bucaksız Dünya'nın farklı yerlerinde geçen iki ayrı öyküsünü anlatarak ülkesine hizmet edişini savaş, macera ve aksiyon ile de izleyicilerine sunuyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0043379/

Çiçeği burnunda evli Hornblower, Duty (2003) filminde Fransa açıklarında kaybolan bir İngiliz gemisini bulmakla ve de bu bölgedeki Napolyon ordusunun faaliyetlerini tespit etmekle görevlendirilir. 8 bölümlük dizinin son bölümü olan Hornblower: Duty (2003), bir denizcinin eşi olmak temasını da işlerken Fransa-İngiltere ilişkilerine diplomatik açıdan bakarak bizlere mutlu bir haberle veda ediyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0352410/

8 güzel bölümden oluşan Hornblower (1998-2003) dizisinin en iyi bölümlerinden olan Loyalty (2003)'te Napolyon hakimiyetindeki Fransa ile süren barışın bozulmak üzere olduğu bir dönemde Kaptan Hornblower içerideki İrlandalılarla beraber çıktığı Fransa seferindeki görevinde zorlu bir mücadeleye girer. Napolyon'a karşı bir Fransız binbaşının Fransa açıklarında bir görüşme yapmasını sağlamakla görevli Hornblower, karaya çıkarak Bonapart ordusunun savaş hazırlığı yaptığını öğrenir Loyalty (2003) filminde. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0327890/

Jamaika'daki isyanı bastıran Hornblower ve arkadaşları, görevden alıkoydukları gemi kaptanına karşı suç işlemekle yargılanır Retribution (2001) filminde. Arkadaşlık ve dostuna sadakat temasının ön plana çıktığı Hornblower: Retribution (2001) filminde bir askerî mahkemeye konuk oluyoruz. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0273657/

1800'lerin başında Batı Hint Adaları'na uzandığımız Hornblower: Mutiny (2001) filminde savaş kahramanı ünlü ve artık yaşlı bir kaptanı bulunan bir gemi, Fransız İhtilali'nden etkilenerek isyan çıkaran halkı bastırmak üzere yoldadır; peki acaba kaptanın akli melekeleri yerinde midir? Kaptanın gemideki mutlak hakim olması, onun verdiği kararlar karşısındaki acizlik ve acil durumlarda alınması gereken riskler üzerine iyi bir eser Hornblower: Mutiny (2001). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0273656/

Fransız İhtilali sonrasında İngiltere'ye sığınan kralcı askerler, monarşiyi yeniden hakim kılmak için Hornblower'ın da aralarında yer aldığı askerlerden oluşan İngiliz gemisinin de desteğiyle, halkın tokadını yiyecekleri Fransa'ya çıkarma yapar The Frogs and the Lobsters (1999) filminde. Fransız İhtilali sonrası Fransa ve İngiltere ilişkisine dair de bir film olan Hornblower: The Frogs and the Lobsters (1999), kendine ait olmayan bir savaşta taraf olmanın yanlışlığını ve kralcılarla cumhuriyetçilerin mücadelesini başarılı bir şekilde anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0194948/

Teğmen Hornblower, The Duchess and the Devil (1999) filminde bir düşesi ülkelerine götürürken İspanyollara esir düşer ve buradan onurlu şekilde kurtulmak için elinden geleni yapar. İspanyol topraklarında hapsedilen teğmen, askerleri ve düşes burada birbirlerini daha iyi tanır ve esaret altında geçen günler yaşar Hornblower: The Duchess and the Devil (1999) filminde. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0194946/

Genç teğmen adayı Hornblower, The Examination for Lieutenant (1998)'de teorik olarak hazırlandığı sınavı; erzak sorunuyla mücadele, adam yönetiminde hassasiyet, Oran'daki vebaya karşı korunma ve yanmakta olan bir gemiyi engelleme gibi başarılarla pratikte geçer. Cesareti ve görevine olan bağlılığıyla dikkat çeken genç Hornblower, artık tecrübeli bir asker olmaya başlar The Examination for Lieutenant (1998)'de; parlak geleceğine dair birçok emare göstererek. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0194947/

C. S. Forester'ın eserinden uyarlanan sekiz bölümlük Hornblower dizisinin ilk bölümü The Even Chance (1998)'de Kraliyet Donanması'na asteğmen olarak katılan bir delikanlı, İngilizlerin yine Fransızlarla savaştığı bir dönemde içerideki ve dışarıdaki düşmanlarla mücadele ederek rüştünü ispatlar. Genç ve geleceği parlak bir asteğmeni; onun karakterini, yöneticiliğini, dostluğunu, cesaretini ve onurlu duruşunu yakından tanıdığımız Hornblower: The Even Chance (1998), deniz ve gemi ile dolu çok iyi bir başkahraman eseri. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0129686/

İzmir Devlet Tiyatrosu'nun 2022-2023 sezonundaki yeni oyunlarından biri olma özelliğini de taşıyan İkinci Caddenin Mahkûmu oyununun, yazarı Neil Simon tarafından yazılan senaryosu ile çekilen, başrollerinde Jack Lemmon ve Anne Bancroft'un yer aldığı The Prisoner of Second Avenue (1975) filminde New York'ta yaşayan, orta sınıfta yer alan orta yaşlı bir çiftin işsizlik ve modern şehir yaşamı ile mücadelesinde birbirlerine karşı verdikleri mücadele, birbirlerine sağladıkları destek anlatılıyor. Karakter değişimini içeren bir hikâyeye sahip olan ve izlerken bir oyundan uyarlandığı izlenimini de hissettiren İkinci Caddenin Mahkûmu (1975) filmi, modern yaşamda başımıza gelecek problemlerin hayatımızı nasıl etkileyebileceğini ve bazen aklını kaybediveren insanın hayat arkadaşı ile beraber bu problemleri nasıl aşabileceğini anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0072034/

Ünlü filozof Sokrates'in yaşamını, düşünme biçimini, akıl yürütme yöntemini, gençlerin ahlakını bozduğu gerekçesiyle yargılanışını ve kendisini savunmasını konu alan iyi bir biyografik film Socrate (1971). Düşünceyi ön plana çıkaran bol diyaloglu anlatımıyla suçlama öncesinden itibaren filozofu tanımaya, olaylara ve olgulara karşı yaklaşımına konuk olduğumuz Sokrates (1971) filminde sözünü sakınmayan yaşlı bir adamın düşünceye saygısı olmayanlar tarafından suçlanışını, yargılanışını ve mahkûmiyetini izliyoruz. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0210296/

Zamanının en güçlü savaş gemisi Bismarck'ın İngilizlerin en güçlü savaş gemisi Hood'u batırışını ve bunun üzerine tüm İngiliz donanmasının ve bölgedeki hava kuvvetlerinin bu devasa geminin peşine düşüp onu batırma çabasını hem denizden hem de karadaki komuta merkezinden anlatıyor Sink the Bismarck! (1960) filmi. II. Dünya Savaşı'na denizden ve karadaki deniz kuvvetleri karargâhından bakan Bismarck'ı Batırın (1960) filmi; denizde stratejik, dünyada ise psikolojik bir üstünlük yaratma özelliği bulunan önemli bir savaş gemisinin kısa süren hayatına, güçler arası çarpışmaya ve komuta merkezlerinin savaştaki önemine dair iyi bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0054310/

1885'ten 1899'a kadar Mehdi İsyanı ile İngilizlere ve onların himayesindeki Mısır'a karşı bağımsızlığını sürdürmüş Sudan'a ve filme adını da veren başkente konuk olduğumuz Khartoum (1966) adlı epik ve tarihsel eser, Gordon Paşa'nın Muhammed Ahmed'i durdurma çabasını ve yenilgisini konu alıyor. Tarih konulu sinema eserlerinde genellikle zaferlerinin ve gücünün anlatıldığı filmlerle karşımıza çıkan İngiltere'nin bir yenilgisinin anlatıldığı Hartum (1966) filmi, Gordon Paşa'nın cesaretini ön plana çıkaran ama bir propaganda filmine dönüşmeye çalışmayarak da iyi yapan, çok iyi çekimlere sahip değerli bir eser. 19. yüzyılın son çeyreğine, sömürgeci güçlerin cirit attığı Orta ve Kuzey Afrika yakınlarına, Nil çevresine konuk olduğumuz Khartoum (1966) filmi, Sudan'a ve burada yaşanmış bir harekete, İngiltere'nin bu harekete tepkisine, tarihî olaylara ve şahsiyetlere dair güzel bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0060588/

16. yüzyılın ilk çeyreğindeki İtalya'ya konuk olduğumuz Il peccato (2019), güçlü ailelerin arasında kalan Heykeltıraş Michalengelo'nun sanatını zorlu şartlar altında sürdürme çabasına, sahip olduğu kibirden dolayı azap duymasına, dönemin siyasi ortamına ve sanatın o dönemde nasıl bir anlamı olduğuna dair bir film. Kendisini anlayabilecek ve ona değer verebilecek kimsenin çevresinde olmadığı Michalengelo, sanatçıları himaye eden ailelerin şanlarına şan katmak ya da dini yüceltmek için çalışmak zorundadır Il peccato (2019) filminde. Anlatımını aceleye getirmeden ve de geniş bir zaman dilimini esere katmaya çalışmadan gerçekleştiren Il peccato (2019), sanat tarihinde çok önemli bir yer edinmiş bir ismin yaşamının bir dönemindeki çalışmalarına ve bu çalışmaları hangi şartlar altında gerçekleştirdiğine dair bir hikâye sunuyor bizlere; yarattığı gerçekçi ve güzel atmosferle yüzyıllar öncesine götürerek. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt6458228/

Kar fırtınasının olduğu bir kış gününde bir havaalanında ve bir uçuşta geçen Airport (1970) filminde havaalanı çalışanlarının işlerini yapma şekline, karşılaştıkları sorunlara, özel hayatlarındaki ilişkilerine konuk oluyoruz. Amacı aksiyon yaratıp bunun üzerinden izleyiciyi heyecanlandırmak olmayan bir tarzla, sessiz ve durgun işlediği hikâyesinde Havaalanı (1970) filmi bizleri olağanüstü bir duruma konuk etmekle kalmayıp burada çalışan insanların mesleklerine ve yolcuların yol açabileceklerine konuk ediyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0065377/

The Hindenburg (1975) filmini izledikten sonra görüşlerine çok değer verdiğim bir sinema eleştirmeni olan Roger Ebert'ın bu filmi nasıl değerlendirdiğine bakmak istedim. 4 üzerinden 1 puan verdiği film hakkında Ebert'ın düşüncelerini okurken hayal kırıklığına uğradım. Bundan da öte, sinirlendim ve kızdım onun bakış açısına. Çok değer verdiğiniz bir insanın size göre son derece yanlış olan bir bakış açısını savunması insanı sinirlendirebiliyor. Ama değer vermek ve kurulan dostluk, bir noktaya bakarak ipleri kopartabileceğiniz bir şey de değil. Ben bu satırları yazarken Roger Ebert neredeyse artık 10 yıldır aramızda olmayan birisi olsa da onun görüşlerine ve beğenilerine verdiğim değerde bir azalma olmadığını eklemek isterim. Peki Roger Ebert The Hindenburg (1975) filmini neden beğenmemişti? Film bir felaketi anlatıyor ama zeplin yolculuğunun son anında gerçekleşen bu felaketi yolculuğun başından itibaren anlatıyor. Ebert insanların sinemaya filmde felaketi yaşayan karakterlerin

Yapılmış en büyük hava taşıtlarından olan ve Nazilerin medarıiftiharı bir propaganda aracına dönüştürülen Hindenburg Zeplini'nin 1937 yılındaki ABD seferine ve burada uğradığı kazaya dair iyi bir film The Hindenburg (1975). Eserin felaket bölümünün renkliden siyah beyaza geçmesi ve burada gerçek görüntülerle kurgusal görüntülerin harmanlanması, gerçek radyo yayını kaydındaki yürek burkan anlatımın kullanımı ve olası sebeplerin açıklandığı metin eseri daha da etkili ve bilgilendirici kılıyor.  Öte yandan The Hindenburg (1975) filmi bu facianın sebepleri arasında gösterilen sabotaj ihtimalini ön plana çıkaran anlatımı, zeplinle Atlantik'i aşma hayalini yaşatması, izleyicilerini bu kadar büyük ve etkileyici bir mühendislik ürününün içinde bulundurması ve ayak sesleri fazlasıyla duyulan II. Dünya Savaşı'nı hissettirmeyi başaran öyküsüyle değerli bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0073113/

Başrollerini Paul Newman (mimar) ve Steve McQueen'in (itfaiye şefi) paylaştığı The Towering Inferno (1974) filminde; en üst katında aristokratların, bürokratların ve burjuvaların davetli olduğu açılış partisi verilen San Fransisco'nun en yüksek binası olan 135 katlı yapıda ihmal sonucu çıkan yangın söndürülmeye, aşağıya inilmeye çalışılır. Teknolojinin ve modern mimarinin gelişmiş bir örneği, lüksün son sınırı olan heybetli, güven veren ve bileği bükülmez bir binanın nasıl yapıldığına ve bu yapılışta kapitalizmin hangi zayıflıkları yüzünden ihmallerin yaşandığına, toplumun üst tabakasının en alta inmek için nasıl uğraştığına aksiyon ve alev dolu sahnelerle konuk oluyoruz The Towering Inferno (1974) filminde. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0072308/