İyi Ki Filmler Var

İşlerini başarıyla yürüten becerikli bir genç kız babasının katilinin yakalanması için kendisine John Wayne'i tutar. Aralarına katılan bir diğer görevliyle beraber kötü adamların peşine düşen bu mahir ikili iyi bir maceraya ve güzel bir arkadaşlığın başlangıcına yelken açar True Grit (1969) filminde. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0065126/

Kerim Korcan'ın aynı adlı romanından uyarlanan Tatar Ramazan filmleri Tatar Ramazan (1990) ve Tatar Ramazan Sürgünde (1992)'den oluşuyor. İkinci Dünya Savaşı zamanında geçen iki filmde de haksızlıklara, sömürüye ve ağa düzenine başkaldıran yiğit bir adam olan Tatar Ramazan'ın hikâyesi anlatılıyor. Başrolünde Kadir İnanır'ın yer aldığı Tatar Ramazan filmleri hayatın her alanında birçok kere yaşanmış ezen ve ezilen ilişkisinde garibandan yana yer alan bir kahramanı hapis yaşamı ve Türkiye'ye özgü birçok kültürel motifle izleyicilerine sunuyor. Eserlerin müziklerini Ahmet Kaya yapmış. Tatar Ramazan (1990)'ın imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0447484/ Tatar Ramazan (1992)'nin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0798796/

İngiltere'de, Manchester şehrinde geçen A Taste of Honey (1961) filminde başarısız ilişkiler yaşamış annesiyle birlikte yaşayan bir genç kız siyahi bir denizciyle ilk aşkı tadar ve yetişkinliğe geçiş yolunda çeşitli adımlar atar. Jo'nun (Josephine) annesi Helen ile olan kopuk ilişkisinin yanı sıra artık kendi ayaklarının üzerinde durmaya çalışan Jo'nun bir eşcinsel olan Geoffrey ile birlikte yaşamaya başlaması da Bir Tadım Bal (1961) filminin toplumun farklı katmanlarından insanlara yer veren hikâyesini zenginleştiriyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0055506/

Bir haber kanalında çalışan üç farklı karakter üzerinden televizyonculuk ve habercilik üzerine etik ve ahlaki açılardan çeşitli sorgulamaların yapıldığı, izleyicilerini kamera arkasındaki dünyaya götüren çok iyi bir film Broadcast News (1987). Birbirleriyle sadece dostluk ilişkisi kurabilen ve işlerinde başarılı Jane ile Aaron'ın arasına bir de Tom karakteri katılır ve medya dünyası, haber spikerliği, televizyonculuk gibi konularla beraber yan olarak seçimler ve ilişkiler üzerine de bir şeyler anlatır (en azından benim için öyleydi) Broadcast News (1987) filmi izleyicilerine. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0092699/

16. yüzyılda geçen bu Akira Kurosava filminde Takeda Klanı'nın liderine benzerliğiyle dikkat çeken Kagemusha dublör olarak kullanılmak üzere saklanırken liderinin yerini almak zorunda kalır. Klanlar arasında savaşların hüküm sürdüğü zamanın Japonya'sında başarılı bir felsefesi olan ve son derece güçlü olan Takeda Klanı'nın ileri gelenleri liderlerinin kaybını saklamaya çalışır. Hikâyesinin etkileyiciliği bir yana dublör olmak ve gerçeğinin yerini tutmaya çalışmak, ödünç alınmış bir yaşam sürmek, savaşın yıkıcı gücü gibi noktalar da Kagemusha (1980) filminin zamanı yansıtan dekor ve kostümleriyle birleşen savaş sahneleriyle harika bir eser çıkartıyor ortaya. Film 1980 yılında Altın Palmiye Ödülü'nü de kazanmış. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0080979/

İkinci Dünya Savaşı sonrası Japonya'sında geçen Gojira (1954) filminde atom bombasının hem fiziksel hem de psikolojik etkilerini üstlerinden henüz atamamış olan Japonların Gojira adlı bir dinozorla verdikleri amansız mücadele anlatılıyor. Hem savaşın ve atom bombasının halkta bıraktığı etkileri göstermesi hem de nükleer silahların yol açabileceği tehlikeleri anlatmaya çalışmasıyla oldukça özel ve anlamlı bir bilim kurgu ve felaket filmi Gojira (1954). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0047034/

Formula 1'de bir sezona konuk olduğumuz Grand Prix (1966) filminde yarış pilotu olmak, hayatını tehlikeye atmak, gösteri dünyası ve ilişkiler sorgulanıyor. Formula 1'in havalı dünyasında pilotların ayrı ayrı hikâyeleri ilişkileriyle birlikte sunuluyor. Genç pilotlardan tecrübeli pilotlara kadar farklı farklı karakterlerin yer aldığı Grand Prix (1966) eseri yarışmanın anlamı ve anlamsızlığı üzerinden gerçekçi, heyecanlı ve dramatik bir hikâye sunuyor izleyicilerine. Blogda yer alan Formula 1'le ilgili bir diğer paylaşım için:  Formula 1 - Rush (2013) Senna (2010) Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0060472/

Sistemin kurallarına ve vaatlerine uygun şekilde çalışıp yetkili bir bankacı olmuş orta yaşlı ve mutsuz bir adam kendisini gizli bir şirkete emanet eder ve yüz değiştirerek yeni bir hayata başlar. İki yüzlü başkarakterimiz yeni heyecanları ve yeni fırsatları, geçmişte kaçırdığı ve yaşayamadığı şeyleri yeniden doğum işlemiyle elde ederek mutluluğa erişeceğini düşünür. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0060955/

Başrolünde Frank Sinatra'nın yer aldığı, soğuk savaş döneminde geçen The Manchurian Candidate (1962) filminde komünistler tarafından beyni yıkanan bir Amerikan askerinin çıkar odakları tarafından kullanılışı anlatılıyor. Kore'de esir düşerek birkaç gün komünistlerin elinde kalan askerler hipnoz, beyin yıkama ve şartlandırma gibi tekniklerle adeta programlanır ve birliklerine geri gönderilir. Askerler ülkelerine döndüklerinde rüyayla gerçek arasında kalarak uzak topraklardayken yaşadıklarına dair bir şeyler hatırlamaya başlar. İpin ucunu bırakmayan ve Frank Sinatra'nın canlandırdığı Binbaşı Marco bir tetikçi olarak kullanılan Raymond Shaw'ya yardım etmeye çalışır. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0056218/

İkinci Dünya Savaşı öncesinde Afrika'daki bir Fransız sömürgesinde geçen Coup de torchon (1981) filminde küçük bir bölgenin komiseri olaylara karşı pasif bir yaklaşım sergilerken yeni bir felsefe edinir. İlginç bir başkarakteri olan ve kurgusu başkarakterinin çevresiyle kurduğu ilişki üzerinden ilerleyen Coup de torchon (1981) filmi savaş öncesi dünyaya Afrika'dan, hükmedenler ve hükmedilenler arasından, kurallar ve kuralsızlıklar içerisinde bakıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0082206/

İşinde başarılı bir psikiyatrist olan Margaret Ford kendisini dolandırıcılıkla geçinen bir çetenin içerisinde bulur ve bu çetenin lideriyle işin içinde yer alarak gözlem yapmak ister. Gelişen olaylarla beraber hem çetenin nasıl çalıştığını hem de Margaret Ford'un nasıl birisi olduğunu öğreniriz. House of Games (1987) filmi dolandırıcılık, insan davranışları, ikna, psikoloji gibi konularda dolandırıcı bir kurguyla, çok iyi bir senaryoyla izleyicilere bol ters köşeli bir eser sunuyor. Bu alanda izlediğim en iyi filmlerden, bittikten sonra zevkten kahkaha attığım bir film oldu Oyun Evi (1987). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0093223/

15. yüzyılda yaşamış olan ve 19 yaşında kilise tarafından idama mahkûm edilip yakılarak öldürülen Jeanne d'Arc'ın yargılanışı ve ardından gerçekleştirilen infaz çok etkileyici bir şekilde anlatılıyor. Eser mahkeme kayıtlarına dayanarak senaryolaştırılmış. Eserin negatifleri yanmış ve 1981 yılında Norveç'te bulunup 1985 yılında restore edilerek sinemaseverlere sunulmuş. İngilizlerle Fransızların Yüzyıl Savaşları'nı gerçekleştirdiği bir dönemde yaşayan ve İngiliz yanlıları tarafından yargılanan Jan Dark erkek gibi giyindiği ve kendisinin Tanrı'nın kızı olduğunu söylediği için ölüm cezasına çarptırılır. Ölümünden sonra azize olarak anılan Jeanne d'Arc inandıkları yüzünden öldürülen ve tarihe geçmiş önemli karakterlerden biri. Sessiz sinemanın en güzel örneklerinden biri olan ve sonradan bu eser için besteci Richard Einhorn tarafından bestelenen ve Criterion Koleksiyonu sürümünde de kullanılan Işığın Sesleri Oratoryosu ile beraber daha da etkileyici bir hal ala

1975 yılında Stockholm'de bir komün evinde geçen filmde komünist, hippi, vejetaryen, feminist, lezbiyen, travesti, heteroseksüel kişiler bir arada yaşar ve kocasının fiziksel şiddetine maruz kalan bir kadın da çocuklarıyla beraber, kardeşinin kaldığı bu eve yerleşir. Tillsammans (2000) zıtlıkların, farklı görüşlerin bir arada ve dostça bulunabildiği, çoğunluğun kabul ettiği yaşam biçimlerinin dışına çıkılan bir dünyayı çok eğlenceli ve keyifli bir şekilde sunuyor. Komün evine sonradan gelenlerin ve burada yaşayagidenlerin hayatlarında yaşadıkları değişimler; yapılan sohbetlerde yaşanan tartışmalar, normal ve anormal kavramlarının yer değiştirdiği, geleneksel keskin kuralların olmadığı bir komün yaşamından manzaralar sunuyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0203166/

Rex ve Saskia çifti tatillerini geçirmek üzere Hollanda'dan Fransa'ya doğru yolculuk ederken bir kayboluş yaşanır. Bu kayboluşun ardından Rex üç yıl boyunca sevgilisi Saskia'nın izini aramaya çalışır ve sonunda sayıları ve deneyleri seven bir adamla geçmişe dair bir yolculuk yaparlar. Başarılı kurgusu ve senaryosuyla ilk defa izlendiğinde çarpıcı bir etki yaratabilecek filmlerden olan Spoorloos (1988) bir sosyopatın ruh hali içerisinden yaşamın nasıl şekillendiğini gösteriyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0096163/

Arabasıyla Tahran sokaklarında gezen Bedii Bey hayatında verdiği önemli bir kararı yerine getirmesine yardımcı olacak birini aramaktadır. Film boyunca arabasına genci yaşlısı farklı farklı insanları alan Bedii Bey onlarla sohbet ederek kendisine yardımcı olmaları için teklifte bulunur. Mutsuz ve yaşama motivasyonunu kaybetmiş bir adamın öyküsünün anlatıldığı Ta'm e guilass (1997) filmi intiharı ve yaşamı felsefi açıdan da sorgularken bunu son derece sade ve gerçekçi bir şekilde, farklı karakterlerin Bedii Bey ile girdiği diyaloglar üzerinden yapıyor. Bu karakterler ona hem düşünsel hem de fiziksel anlamda yardım edemezken aracın son yolcusu olan yaşlı Bagheri Bey onu konuşma yeteneğiyle beraber geçmişte yaşadığı benzeri zamanları, çeşitli anıları ve düşüncelerini anlatarak yaşama çağırır. Abbas Kiyarüstemi Ta'm e guilass filmiyle 1997 yılında (o sene ödül iki filme birden verilmiş; diğer film:  Unagi ) Altın Palmiye Ödülü'ne de layık görülmüş. Filmin imdb profili:  ht

Adalet Ağaoğlu'nun Fikrimin İnce Gülü isimli romanından uyarlanan Sarı Mercedes (1993) filminde köyünden Almanya'ya çalışmaya giden Bayram'ın Mercedes sahibi olma tutkusu ve bu uğurda yaşananlar İlyas Salman'ın başrolünde, Balkız isimli sarı bir Mercedes'le Türkiye'ye yapılan bir yolculukla anlatılıyor. 90'lı yılların başındaki Türkiye'yi görmemizi de sağlayan film bir statü atlama aracı olarak da gördüğü Mercedes'ine gözü gibi bakan ve varını yoğunu arabası için harcamış olan Bayram karakteri üzerinden bir dönemi, umutları, sefaleti ve insanın saflığını nasıl bozabileceğini harika bir şekilde gözler önüne seriyor. Yol boyunca Mercedes'i ile memleketine dönen Bayram'ın bu aşamaya nasıl geldiğini izleyicilere geçmişe dönüşlerle gösteren Fikrimin ince Gülü (1993) filmi bir saygınlık sembolüne dönüşmüş Mercedes marka arabaya sahip olmanın her şey anlamına geldiği Bayram'ın trajik hikâyesini anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.

Roberto Rossellini'nin Savaş Üçlemesi İkinci Dünya Savaşı sürerken Nazi işgali altındaki İtalya'da verilen mücadeleyi ve savaş sonrasında yaşanan dramları etkileyici bir şekilde anlatıyor. Üçlemenin savaşın hemen ardından çekilmiş olması da bu taze acıların daha da gerçekçi bir şekilde aktarılabilmesini sağlamış. İkinci Dünya Savaşı'nda Japonya'da yaşananları harika bir şekilde anlatan, bir diğer üçleme için:  Ningen no jôken (1959 - 1959 - 1961) İnsan Manzaraları Üçlemesi Roma città aperta (1945) Roma Açık Şehir Nazi işgali altındaki İtalya'da bir direniş örgütünün önemli yöneticilerinden biri olan Giorgio Manfredi hem çalışmaları yürütmek hem de kimliğini gizli tutmak için mücadele eder. Manfredi'nin en önemli yardımcılarından biri de bir papaz olan ve Roma città aperta (1945) filmini çok daha iyi bir film haline getiren Don Pietro'dur. Filmin senaristleri arasında Fellini de yer alıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0038890/