İyi Ki Filmler Var

1970'lerin İskoçya'sında geçen Ratcatcher (1999) filminde grev sonucu çöplerin toplanmadığı bir dönemde fakir bir bölgede insanların hayatına ergenlik çağındaki çocukların gözünden tanık oluyoruz. Sıçan Avcısı (1999) filminin büyük bir kısmını James karakteri ile geçiriyoruz. James'in yaramazlıkları, uyumsuzluğu, ailesi ve çevresiyle ilişkileri, hayalleri gibi noktalar başarılı bir şekilde izleyiciye aktarılıyor. Ergenlik çağındaki çocukların kendi aralarındaki ilişkisi, yetişkinlerin çocukları anlamaktan uzaklığı ve kendi hayatlarına odaklanmışlığı gibi noktaların yanı sıra James'in, kendisinden birkaç yaş büyük olan Margaret ile yaşadığı arkadaşlık da çok güzel bir şekilde yansıtılıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0171685/

24 Kasım Öğretmenler Günü'nde paylaşmanın ve izlemenin daha da anlamlı olacağı 2008 yılı Altın Palmiye Ödülü sahibi Entre les murs filminde farklı kökenlere sahip çocukların bir arada eğitim gördüğü Fransa'daki bir okula konuk oluyoruz. Duvarlar Arasında (2008)'de izleyicilere bir öğretmenin ve öğrencilerin gözünden; eğitim sistemi, ergenlik çağı, öğretmen ve öğrenci ilişkileri üzerine kıymetli bir film sunuluyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt1068646/

Rusya'daki bir Yahudi kasabasında geçen Fiddler on the Roof (1971) filminde gelenekselliğin hüküm sürdüğü bir toplumsal yapı içerisinde beş kız çoçuğu sahibi Tevye'nin ailesi üzerinden değişim ve dram çok güzel bir şekilde anlatılıyor. Kendisine konu olarak değişen dünyaya ayak uydurmakta zorlanan geleneksel anlayışların gençlerin isteklerine direnememesini ve bu konuda yaşlıların yaşadığı çatışmayı alan Damdaki Kemancı (1971) filminin dramatik hikâyesi savaş ve Yahudi düşmanlığı gibi olguların ortaya çıkardığı zulmü de gözler önüne seriyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0067093/

İspanya'da, tersanesi olan bir sahil kasabasında geçen Los lunes al sol (2002) filmi bir grup iş arkadaşının uzun süreden beridir yaşadıkları işsizliğin, hayatlarına olan etkilerini yalın ve duygulu bir şekilde anlatan güzel bir film. Bir iş arkadaşlarının barında sık sık bir araya gelen işsiz ve orta yaşlı arkadaş grubu; hayatları, yaşadıkları zorluklar, geçmişleri ve daha birçok konuda bolca sohbet ediyor. İşsizliğin ortaya çıkardığı ekonomik bunalımların yol açtığı iç acıtan birçok detayla başarılı bir anlatım sergileyen Güneşli Pazartesiler (2002) filmi ile arkadaşlığın, hayattaki birliğin ne kadar değerli olduğu da bir kez daha seyircilere yansıtılıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0319769/

Crumb (1994) filmi Amerikalı karikatürist Charles Crumb'ın hayatını, eserlerini, görüşlerini bire bir röportaj tekniğiyle anlatıyor. Belgesel süresince Crumb'ın ailesini ve arkadaşlarını da tanıyoruz. Doğal bir ortamda ve özgürce sohbet ederek gerçekleştirdikleri konuşmalarda Crumb ve arkadaşları çocukluk anılarından konuşarak bu anıların geleceklerini nasıl etkilediğine kadar samimi yorumlarda bulunuyorlar. Çalışmalarında bilinçaltını dışa vuran ve tamamen özgürce eserler ortaya koymaya çalışan Crumb'ın sanatçılığı üzerine diğer arkadaşlarının ve çevresindeki kişilerin anlattıklarını da dinleme şansı bulabiliyoruz. Charles Crumb belgeselde de gösterildiği üzere, belgeselin çekildiği sıralarda Fransa'ya taşınmaya hazırlanıyor. Belgesel de bu taşınmaya dair görüntülerle son buluyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0109508/

La fille sur le pont (1999) filmini, ilk izleyişimin ardından ertesi gün yeniden izledim. Bu güzel filmi yeniden izleme isteği duymamın iki nedeni vardı. Birincisi, ilk izleyişimden sonra uyuyana kadar; filmin en büyüleyici sahnesi olan, bıçak ustası erkeğin, hedefi olan kadına attığı bıçaklarla anlatılan aşk sahnesinin mükemmelliğinin bende yarattığı duyguları yaşamamdı. Sabah uyandığımda da yeniden izlediğim bu sahne beni yine etkilemişti. Filmi yeniden izlememin bir diğer nedeni ise filmi daha iyi anlamak, gözümden kaçmış olabilecek noktaları görmekti. Sanatın insanın üzerinde bıraktığı etkiler, o bildik sinemadan çıkmış insan etkisi ya da çok iyi bir film, oyun izledikten, çok iyi bir kitap okuduktan sonra içe dolan erinçlik hissi tekrar tekrar yaşanmak istendiğinde her zaman aynı etkiyi bırakamıyor. Buna benzer bir durumu, beni çok etkileyen bir oyunculuk olan Bülent Emin Yarar'ın oyunculuğunda izlediğim Hamlet oyununda da yaşamıştım. O kadar beğenmiş ve hayran kalmıştım ki

Fransız yönetmen Patrice Leconte La fille sur le pont (1999) filminde, bir köprü üzerinde tanışan genç bir kadın ile orta yaşlı bir erkeğin arasında geçen ve kopmaz bir bağa dönüşen ilişkiyi etkileyici ve sanatlı bir anlatımla izleyicilere sunuyor. Kadını, kötü bir tercihin eşiğinden döndüren adam, bıçaklarla gösteri yapan bir sanatçıdır. Köprüde tanıştığı kadını ikna eder ve gösterilerine onunla beraber devam eder. Artık kadın adamın gösterilerinde bıçağını fırlattığı hedefi olmuştur. Aralarında derin bir ilişki oluşmaya başlayan bu ikili şehirler ve ülkeler arasında gezerek sonu İstanbul'a varan bir hikâye yaşarlar. Köprüdeki Kız (1999) filminin bana göre en etkileyici ve unutulmaz sahnesinde, sinema sanatının en harikulade sahnelerinden birinde Leconte, aşkı ve tutkuyu fiziksel temas kolaylığına kaçmadan erkeğin kadına fırlattığı bıçaklarla mükemmel bir şekilde betimliyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0144201/

West Beyrouth (1998) iç savaş sonucu Doğu ve Batı olmak üzere ikiye bölünen Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta farklı kültürlerin ve farklı görüşlerin ortaya çıkardığı düşmanlığın sonuçlarını, savaşa rağmen ülkelerini terk etmek istemeyen bir ailenin ve ergenlik dönemlerini yaşayan gençlerin gözünden etkileyici bir şekilde anlatıyor. Merkezine 1975 ile 1990 yılları arasında yaşanan Lübnan İç Savaşı'nı alan Batı Beyrut (1998) filmi bu savaşın etrafında yaşamlarını sürdürmeye çalışan insanların yaşadıkları dramları ve her şeye rağmen yaşanmaya devam eden hayatın birçok yanını çok güzel bir şekilde izleyicilere aktarıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0157183/

Geçmiş tüm zamanların yakıştırılabileceği bir zamanda, Hindistan'da, ilkel şartlar altında doğayla iç içe yaşanan fakir bir bölgede geçen Pather Panchali (1955) filminde yüzyıllardır her coğrafyada yaşanagelmiş olan dramatik bir hikâyeyi yüksek bir sinema değeriyle beraber izliyoruz. Hint Sineması'nın değerli yönetmeni Satyajit Ray'in Yol Türküsü (1955) filminde düşük gelir seviyesine sahip olan ve atalarından kalma eski bir evde hayatlarını sürdüren bir ailenin yaşamına konuk oluyoruz. Ailesini geçindirmek için çeşitli işlerde çalışan, yazar olmak gibi bir hayali olan bir baba; eşinden aylarca uzakta kalan, çocuklara zaman zaman tek başına bakmak zorunda kalan, ekonomik zorlukları derinden hisseden bir anne ve ergenlik çağına gelmiş bir kızla ondan birkaç yaş daha küçük bir oğlan. Filmin ilk yarısında bu aileye yaşlı bir akraba da eşlik ediyor. Çocuklar, yaşlılar, hayvanlar, doğa ve zorlu maddi şartlar altında geçen Pather Panchali filmi Ray'in Apu Üçlemesi'nin