İyi Ki Filmler Var

Namuslu vatandaş istasyon şefi Mesudiyeli Mesut yılbaşı çekilişinde büyük ikramiyeyi kazanır ve çevresini daha iyi tanımasını sağlayan bir talihsizliğin içinde bulur kendisini Milyarder (1987) filminde. Yılbaşı kültürü, piyango umudu gibi konularla özdeşleşmiş bir film olan Milyarder (1987), Türk sinemasının önemli isimlerine yer verdiği kadrosuyla temizliği ve saflığı korumaya çalışan hikâyelerden birini anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0263743/

Artık emekliye ayrılmak isteyen eski günlerin gangsteri Max, son yaptığı vurgunu nakite çevirmek isterken dostunu kurtarmak için hayallerini riske atar Touchez pas au grisbi (1954) filminde. Sahip olduğu suç filmi atmosferiyle de kendine özel bir hava kazanan Touchez pas au grisbi (1954), birtakım kötü adamların dostluklarına ve edindikleri arkadaş çevresine konuk ediyor bizi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0046451/

Okulun başarısız öğrencisi Lloyd Dobler, tutulduğu okul birincisi Diane Court ile ilişki kurmaya çalışır ve ortaya güzel bir film çıkar Say Anything... (1989)'da. Liseyi yeni bitiren genç yetişkinlerin yaşamına ve kariyer kaygılarına ve bu insanların aileleriyle ilişkilerine de yer veren Say Anything... (1989) filmi, aşkın buluşturduğu iki ana karakteriyle bizlere bir şeyler söylüyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0098258/

Jacques Tati kendine özgü mizah anlayışıyla modern yaşamın içindeki şaşkın ve saf adam Bay Hulot'ya iş hayatında ve burjuva çevrelerin içinde can veriyor Mon oncle (1958) filminde. Amcam (1958) filminde komediyle modern yaşam düzenine yaklaşan Jacques Tati, hayatta belirli bir uğraşı ve düzeni olmayan bir karakterin, kardeşinin oğluyla ve çevresindeki insanlarla kurduğu iletişimi, bu sakar karakterin bir türlü modern dünyaya ayak uyduramayışını anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0050706/

Annesi soylu ailesi tarafından aşağı sınıftan görülen biriyle evlendiği için dışlanan bir kadının çocuğu soyluluk unvanını elde etmek için geçmişte onları reddeden asilzade akrabalarının peşine düşer Kind Hearts and Coronets (1949) filminde. Ön planında zekice bir intikam hikâyesine yer veren Hassas Kalpler ve Taçlar (1949) filmi, arka planında ise soyluluk ve aileden kaynaklı şekilde unvan sahibi olma gibi aristokratik geleneklere dair bir eleştiriyi de içeriyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0041546/

Bu yazıyı kaleme almak bu akşam izlediğim Hoosiers (1986) filminden sonra gerçekleştirmeye iyice karar verdiğim bir eylem oldu. Bahsedeceğim konu üzerine zaten zaman zaman düşünmekteydim ve geçmişte de Reddedilemeyecek Filmler adlı yazımda da burada bahsedeceklerime benzer bazı şeylerden bahsetmiştim. Tartışmak ve üzerine düşündüklerimi anlatmaya çalışmak istediğim konu; bir filmin kendisine konu olarak büyük, olağanüstü, olağan dışı, az rastlanır, sıra dışı bir durumu, bir olayı seçmesi. Hatta bu durum o kadar fazla kez tekrar edilmiş ki olağanüstü ve şaşırtıcı bir olay yaşandığında buna hemen ''böylesi ancak filmlerde olur'' payesini yakıştırıveriyoruz. Ya da diyoruz ki ''bu, filmlere konu olabilecek bir olay''. Sahiden de öyle mi? Bir film, kendisine olağanüstü ve şaşırtıcı bir olayı, bir durumu konu alan mıdır? Filmler böyle olmak mı zorundadır ya da neden birçok film böyle oluyor? Yazının başında bahsettiğim noktaya dönecek olursam, Hoosiers (1986)

1950'lerin başlarında Amerika'daki küçük bir taşra kasabasında geçen Hoosiers (1986) filminde, yıllar sonra koçluk yapmak için lise takımının başına geçen bir adam, tutucu yapıya sahip ortamda kendisini kabul ettirmeye ve takımını başarıya taşımaya çalışır. Çok güzel bir basketbol filmi olan Hoosiers (1986), küçük ve adı duyulmamış bir kasabanın lise takımının yazdığı hikâyeyi insanî ilişkilerle beraber anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0091217/

1940'larda, Fransa'daki bir taşra kasabasında geçen Léon Morin, prêtre (1961) filminde, bir peder ile inançsız bir kadın din üzerine konuşarak tartışırlar ve bu tartışmalar çeşitli değişimlere ve değişmez sonuçlara neden olur. Rahip Léon Morin (1961)'de peder ile tartışan ve onun etkisi altına giren kadın, inancın mı yoksa pederin etkisinin mi buna neden olduğunu pek de bilemediğimiz bir şekilde değişir ve Katolik pederden yeminini bozmasını ister. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0055082/

Dünyayı sarsan bir vebanın ortaya çıkmasıyla beraber bu virüsü alan insanlar vampir-insana dönüşür; virüse bağışık olan bir bilimci hayatta kalmaya ve salgına son vermeye çalışır The Last Man on Earth (1964) filminde. Koronavirüs salgınının son birkaç yılda dünyayı etkisini altına alıp yaşamı doğrudan etkilemesi gibi bu ileri görüşlü Dünyadaki Son İnsan (1964) bilim kurgu filminde de virüse karşı verilen mücadele ve virüsün yol açtığı sorunlar başarılı bir şekilde anlatılıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0058700/

Son günlerde tiyatro dolu günler geçirirken izlediğim bazı oyunlardan sonra sinemada da sık sık örneğini gördüğümüz komedi türünü irdelemeye başladım. Aklımda üzerine düşündüğüm konuları ve anlatmak istediklerimi bir başlık olarak damıttığımda bu yazıya Komedi Türünün Gerçeklikten Uzaklığı Üzerine deme kararını verdim. Bazı yanlış anlaşılmaların önüne geçebilmek adına demeliyim ki komedi türüne karşı ve komedinin değersiz olduğunu düşünen bir sanatsever olduğum için değil, komedi türünü sorgulamak için bu yazıyı kaleme alıyorum. Komedi türünün gerçeklikten uzak olduğunu söylememin nedeni, hayatta genellikle dramla ya da komedi olmayan şeylerle karşı karşıya olmamız; komedi türündeki bir eserinse genellikle dram ya da komedi olmayan şeyler içermemesi. Komedi ile anlatılan şey aslında dramatik bir şey olabilir, komedi ile anlatılan şey bir drama komedi üzerinden dikkat çekmek amacıyla yapılıyor olabilir. Bunlara karşı çıkmıyorum. Benim sorguladığım nokta büyük oranda komedi içeren bir oy

Altınparmak lakaplı altın baronu bir adam, ABD'nin altın rezervini yok ederek kendi altınlarının daha da değer kazanmasını ister ancak bunu başarmak için 007 James Bond'u oyunun dışında tutmak zorundadır Goldfinger (1964) adlı bu şık filmde. James Bond serisinin üçüncü filmi olan -ilk film Dr. No (1962) , ikinci film  From Russia with Love (1963) - Goldfinger (1964), ABD'nin Soğuk Savaş döneminde rakiplerine psikolojik üstünlük kurmasını sağlayabilecek ve ülkenin itibarını sinema aracılığıyla arttırabilecek altyapıya da sahip olan, izlemesi keyifli bir ajan filmi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0058150

Nesillerdir hakim oldukları topraklardaki gizli mumya mezarlığındaki lahitlerde yer alan altınları satarak geçinen bir kabilenin lideri değişir ve yeni lider bu asalaklığa son vererek mezar taşlarını okumayı ve korumayı bilen insanlara bu tarihi eserleri emanet eder Al-mummia (1969) filminde. 1881'de Dayr Al-Bahri'deki mumyaların saklandığı yerin keşif öyküsüne dayanmakta olan hikâyesiyle önemli bir konum kazanan Mumya (1969) filminde; üzerinde yaşadıkları toprakların kendilerine emanet bıraktığı kültürden ve birikimden bihaber olan bir kabilenin yaşadığı lider değişikliği sonucunda çeşitli önemli mumyaların lahitleri yetkililerin eline geçer. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0064703/

Eşi kendisini terk etmiş olan ve kızına karşı şefkat göstermeyen annesiyle yaşayan genç bir kadının hayatını anlatan Insiang (1976) filminde başkahramanımız, annesinin kendinden yaşça çok küçük bir adamla kurduğu ilişki sonucunda kendisini özgür bırakacak kararlar almaya başlar. Zor şartlar altında süregiden yaşamda işsizlik ve parasızlık gibi sorunların kendisini iyiden iyiye hissettirdiği Insiang (1976) filminde baskı altındaki genç bir kadının kararlarına ve çabalarına konuk oluyoruz. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0077740/

Kız arkadaşı kentten gelen bir kadın tarafından eğitim ve iş vaadiyle başkente götürülen genç bir adam onu aramak üzere şehre gider ve çalışma hayatında ezilen insanların arasına katılır, yozlaşmışlıklarla ve paraya mahkûmiyetle dolu bir dünyada ve Maynila sa mga kuko ng liwanag (1975) filminde.  Çalışma hayatında sömürülen insanı ve taşradan kente umutlarla gelen saf insanların karartılan hayatlarını ve ülke insanlarının ekonomik sorunlarla geçen yaşamlarını anlatan bir film Manila: Işığın Pençesinde (1975) adlı Filipinler eseri.  Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0073363/

Şikago Polis Departmanı'nda rehine kurtarma operasyonlarında arabulucu olarak çalışan bir polis, üzerine yıkılan yolsuzluk suçunu açığa çıkarmak için rehin alan tarafına geçerek Stokholm Sendromu oluşturmayı başarır ve gerçeğin izini sürer The Negotiator (1998) filminde. Rehin alınmak ve rehin alınanların desteğini kazanmak, kimin suçlu kimin suçsuz olduğunun ayırt edilemez olduğu durumlarda yoğun stresi yönetmek, temiz olduğunu kanıtlamak için son şansını kullanmak, yozlaşma, tüm taktiklerini bildiği ekip arkadaşlarına karşı gerçeği bulmaya çalışmak için zaman kazanmak: Arabulucu (1998) Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0120768/

Kalabalık ailesi Noel tatili için alelacele Paris'e giderken evde unutulan küçük Kevin, insanların evleri boş bıraktığını bilen hırsızların soygun planına karşı evi savunur 90'larda ve 2000'lerin başlarında çocukluğunu yaşamış birçok kişi için özel bir anlamı olan Home Alone (1990) filminde. Çocukluğumda sık sık televizyonda gösterilen ve severek izlediğim Evde Tek Başına (1990) filmini bu akşam bir nostalji duygusu yaşamak için yeniden izledim. Çocukların büyüme çabasını ve aileleriyle ilişkisini de konu alan bu eser, Noel şarkılarının söylendiği karlı manzaralar içindeki mutlu zamanlara açılan keyifli bir pencere. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0099785/

Bir aileyi yakından tanımamızı sağlayan Life Is Sweet (1990), bu ailenin üyelerinin hayata dair yaşadığı çeşitli problemleri ve ebeveynlerin çocukları ile olan ilişkisini sade, sıcak ve kendine özgü bir atmosferle anlatıyor. Bir Mike Leigh filmi olan Hayat Tatlıdır (1990), aile olmak, ebeveyn olmak, çocukluktan çıkıp yetişkin olmak, umut etmek, kafa karışıklığı yaşamak, hayal kurmak gibi temalara ve hayatın karşımıza çıkardığı çeşitli sorunlara ve bir yandan da güzel duygulara dair hoş bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0100024/

Noel zamanında geçen A Christmas Story (1983) filminde hediye olarak bir oyuncak tabanca umut eden bir çocuğun gözünden çok keyifli bir anlatımla yaşanan olaylara konuk oluyoruz.  Ebeveynler ve çocukları arasındaki ilişki, çocukların kendi aralarında ve arkadaşlarıyla yaşadığı çekişmeler, çocukların saf gözlerinden eğlenceli bir bakışla bizlere anlatılıyor Bir Noel Hikâyesi (1983) filminde. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0085334/

Kemal Tahir'in aynı adlı romanından uyarlanan Karılar Koğuşu (1990) filmi, Nazım Hikmet'in bir arkadaşı olan ve komünistlikten hapiste olan Murat Bey'in Malatya'da kadınların ve erkeklerin kaldığı bir hapishanede çevresindeki insanlara yardım etme çabasını ve 1942 yılının Türkiye'sini anlatıyor. İkinci Dünya Savaşı döneminde bir hapishanede geçen Karılar Koğuşu (1990); yok yere hapis yatan insanları, cehaletin yol açtığı sorunları, sakıncalı bulundukları için mimlenenleri, idam cezasını ve iyi insanları anlatan çok iyi bir eser. Filmin imdb profili: https://www.imdb.com/title/tt0288588/

Modern yaşamdan uzakta ve kendilerini dine adayarak yaşayan üyelerden oluşan bir manastırda geçen Dupa dealuri (2012) filmi, içine şeytan girdiği varsayıldığı için dini yöntemlerle şeytandan arındırılmaya çalışılan bir kadının yaşadıklarını ve bu olayın modern dünyadaki yankılarını gerçekçi bir üslupla anlatıyor. Yetimhanede büyümüş iki arkadaş bir manastırda bir araya gelerek yaşamaya devam ederler ancak bu arkadaşlardan birisi kendisini manastıra adarken diğeri arkadaşını alıp buradan gitmek istemektedir Dupa dealuri (2012) filminde. 21. yüzyılda da varlığını sürdüren bağnazlık ve cehaletin bilgi ve kanunla çatıştığı bir film Tepelerin Ardında (2012). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt2258281/

Ev sahibi-kiracı ilişkisini konu alan Kiracı (1987) filmi, ne yazık ki güncelliğini fazlasıyla koruyan düşük gelir ve yüksek kira bedeli toplumsal sorununu işliyor. Başrolünde Kemal Sunal'ın yer aldığı toplumcu eser Kiracı (1987), haksızlığa uğrayan ve geleceğe güvenle bakamayan ezilen halktan insanların sorunlarına değinen kıymetli bir eser. Fimin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0252602/