İyi Ki Filmler Var

Genç yaşta kansere yakalanan ve istatistiklere göre yaşamaya devam etme ve ölme ihtimali eşit olan bir adamın geçirdiği süreci, bu süreçte çevresinde yer alan kişilerle olan ilişkilerini anlatan bir film 50/50 (2011). Ölümcül bir hastalığa yakalanan bir insanın yaşadığı değişimleri, psikolojisini, hayatının aldığı yeni yönü, bu süreçte çevresinde bulunan insanların onun yaşamına etkisini konu alan bir film 50/50 (2011). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt1306980/

Evine dönmekte olan bir adam, tanıtım elemanından aldığı broşürdeki haritada işaretlenmiş yere gider çok keyifli ve yaratıcı Faust (1994) filminde. Eski bir tiyatro olan bu yapıda kahramanımız kendisini kuklaların arasında ve Faust'un başrolünde bulur. Bir edebiyat klasiği olan Faust'un hikâyesini kuklalarla süsleyen anlatımıyla dikkat çeken Faust (1994), ruhunu şeytana satan bu kahramanın dramının içinde kendisini buluveren sıradan bir adamın yaşadıklarını kendine özgü bir bir tarzla anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0109781/

Tunus'ta çölde geçen El-haimoune (1984) filminde bir köye öğretmen olarak atanan genç bir adam bu köydeki çocukların bir lanete tutulduğunu öğrenir ve köyün büyüğünden öğrendikleri ile bu laneti ortadan kaldırmaya çalışır masalsı ve tasavvufi yanları da içeren eserde. Kostümleri ve müzikleri ile de dikkat çeken bir eser olan Çöl İşaretçileri (1984), öğretmeni arayan bir devlet görevlisinin geleneksel bir yaşam süren bu insanların arasında devleti ve devletin kanununu temsil ederken oradaki yaşama ne kadar yabancı olduğunu da gösteriyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0086934/

Bir aynadaki yansıma ile başlayıp hikâyesini anlatan ve yine bir aynadaki yansıma ile sona eren Sommaren med Monika (1953) filmi, benzeri belki binlerce kez yaşanmış ve hayatın tam içinden öyküsüyle genç bir çiftin çalışmak, çalışmayı bırakıp dilediğince yaşamak ve çocuk sahibi olmanın ilişkilerine etkisi üzerine harika bir eser. Ingmar Bergman'ın erken dönem filmlerinden olan Monika'yla Bir Yaz (1953); birçok kişinin hayalini kurduğu şeyleri anlatan ve bu hayallerin nasıl sonuçlanabileceğine dair bir hikâye sunan, şehir yaşamı ve çalışmak ile şehirden uzakta doğada özgürce yaşamak çatışmasından çocuk sahibi olmak ve çalışmak zorunda kalıp tükenmek çatışmasına uzanan, özünde kadın erkek ilişkileri ve çalışma hayatı temalı çok iyi bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0046345/  

17. yüzyılda, kilise ve bağnazlık etkisi altındaki Danimarka'da geçen Vredens dag (1943) filminde eşini yitirmiş ve artık genç bir kadınla evli olan bir papazın karısı, onlarla yaşamaya başlayan papazın oğluna yakınlık duyar. Tutucu ve insanları cadı ilan ederek yakan düşüncelerin hakim olduğu bir dönemde geçen Gazap Günü (1943) filmi, gençliği çalınmış bir kadının mutsuz evliliğini ve aşkını, kilisenin ve erkeklerin iktidar sahibi olduğu bir toplumun içinde duru bir şekilde anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0036506/

Ergenliğinin başlarındaki Dawn Wiener, ailesinin kardeşine gösterdiği ilgiden ve arkadaşlarının onu çirkin bir inek öğrenci olarak aşağılamasından rahatsız, aşık olmak isteyen bir yetişkin adayıdır Welcome to the Dollhouse (1995) filminde. Çok keyifli bir tarza sahip olan Bebek Evine Hoş Geldiniz (1995) filmi, bir ergenin ailesi ve çevresi ile olan ilişkilerinin trajikomik öyküsünü anlatırken bizlere bu yaşlardaki çocukların yaşamlarındaki sorunlarına dair bir şeyler de gösteriyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0114906/

İkinci Dünya Savaşı'nda Polonya'daki Treblinka, Auschwitz, Chelmno gibi toplama ve imha kamplarında esir bulunmuş Yahudilerle, görev almış Almanlarla ve yerel halktan kimselerle yapılan röportajları içeren tarihsel, son derece değerli, 11 yıllık bir çalışmanın sonucu olan dokuz buçuk saatlik bir eser Shoah (1985) belgeseli. Sinemanın en çok işlediği konulardan biri olan ''İkinci Dünya Savaşı, Naziler, Yahudiler ve Soykırım'' teması; Shoah (1985) belgeselinin tanıklarla röportajlardan ve olayların geçtiği yerlerden belgesel zamanında çekilmiş görüntülerden oluşan anlatımıyla çok daha iyi ve derin şekilde kavrayabileceğimiz bir konuya dönüşüyor. Üstelik belgesel bunu hiçbir arşiv görüntüsüne yer vermeden, anılara ve acılara sahip insanlarla gerçekleştirilen röportajlarla yapmayı başarıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0090015/

Özellikle dijitalleşme ile beraber daha da artmış bir durum olan sanat eseri puanlama eylemi, zaman zaman üzerine düşündüğüm ve rahatsız olduğum bir eylem. Buna rağmen izlediğim filmleri puanlıyorum (daha ziyade izlediklerimin bir arşivini oluşturmak için). Ama paylaşım yaparken bir filmi o filme şu kadar puan verdim diyerek paylaşmıyorum insanlarla. O filmin konusunu, temasını anlatmaya çalışıyorum. Ve paylaştığım filmleri iyi filmler olduklarını düşündüğüm için paylaşıyorum. Puanlama genellikle filmler için yapılıyor olsa da aslında daha geniş bir alana yayılmış durumda. Örneğin kitapların ya da tiyatro oyunlarının (doğrudan ''oyun'' yazmaktan, bilgisayar oyunu ile karıştırılır belki diyerek bu şekilde çekinmediğimiz zamanların olması dileğiyle) puanlandığı birçok ortam da var. Dolayısıyla yazımın başlığını film puanlamanın anlamsızlığı şeklinde değil, sanat eseri puanlamanın anlamsızlığı şeklinde koymak istedim. Sanat eseri puanlamak bana neden anlamsız geliyor? Çünk

Eşini yitiren bir doktor onun acısıyla geçirdiği sekiz yılın ardından bu dosyası kapanmış cinayetin altında başka şeyler olduğunu keşfetmeye başlar ve derin bir kurgunun içinde ilerleriz Ne le dis à personne (2006) filminde. Güç odakları ve masum insanlar, kirli ilişkiler, adaletin yerini bulamaması ve kendi adaletini sağlamak gibi temaları başarıyla işleyen güzel bir kurguya sahip Kimseye Söyleme (2006) filmi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0362225/

II. Dünya Savaşı'nın sonlarında Finlandiya'nın kuzeyindeki Laponya'da geçen Kukushka (2002) filminde savaşa zorla getirilmiş bir Fin ile ordusuna ihanet etmekle suçlanan bir Rus, bir Lapon kadının misafiri olurlar. Kültürel zenginlikle dolu, dil engelinin ve anlayış farklarının gülümseten yanlarını içeren, soğuk bir iklimde geçen sıcak bir öykü Kukushka (2002). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0308476/

Gerçek bir hikâyeyi anlatan The Tuskegee Airmen (1995) filmi, siyahi savaş pilotlarının yetiştirilmeye başlandığı Tuskegee Hava Üssü'nde başlayıp Berlin'e uzanan, 40'ların ilk yarısında düşmanla ve ırkçılıkla mücadele etmek zorunda olan bir grup pilotun geçtiği yolları konu alıyor. Havacılık, savaş ve ırkçılık üçgenini başarılı bir şekilde kuran, gericilerle mücadele ve ön yargıları kırma savaşının İkinci Dünya Savaşı ile birleştiği iyi bir film The Tuskegee Airmen (1995). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0114745/

Büyük bölümü helikopterde geçen (kaç filmin çoğu bir helikopterde geçiyor ki?) Blue Thunder (1983) adlı eserde bir polis helikopteri pilotunun olası terör saldırılarını önlemek bahanesiyle üretilmiş ve o yıllarda hayatta olan ama hayatta olmayan Robocop'a benzeyen gelişmiş bir helicanavarın test sürüşünü yapması istenir. Kendisine kurulan bir komployu fark eden Vietnam gazisi pilotumuz elinin altındaki gelişmiş canavarı kullanarak bu komployu açığa çıkarmaya çalışır Mavi Yıldırım (1983) filminde. Sivillerin hayatlarının öneminin yanında gücü elde edip kullanmak için her yolu mübah görenlerin çatışmasını da alttan alta içeren bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0085255/

17. yüzyılda, Osmanlı egemenliği altındaki Bulgaristan'da geçen Koziyat rog (1972) filminde eşi tecavüze uğrayan bir adam kızını bir erkek gibi ve de ona savaşmayı öğreterek yetiştirmeye çalışır. Bu çaba kızının başına gelmesinden korktuğu şeylerden onu koruyabilecek midir? Zorbalığın iki farklı halini işleyen bir hikâyeye sahip olan Keçi Boynuzu (1972) filmi, iyi sinematografisi ve baba kız ilişkisini 17. yüzyıldan bir öykü ile anlatışı açısından değerli bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0068814/

Enver Hoca'nın ölümünden sonra komünizmin çökmeye başladığı Arnavutluk'taki kaos ortamına giren iki İtalyan yatırımcı, burada sahte bir şirket kurarak ülkelerinden ödenek almayı amaçlar. İşler yolunda gitmeyince kahramanımız bu ülkenin yakın geçmişini, sefaletini ve İtalya'ya sığınmak isteyen insanlarını yakından tanır Lamerica (1994) filminde. Güçsüz, düzensiz, fakir bir ülkeye konuk olduğumuz Lamerica (1994) filmi, Arnavutluk'taki kargaşanın içinde kendisine bir çıkış yolu arayan genç bir İtalyan'ın bu ülkenin durumunu ve insanlarını yakından gördüğü bir yolculuğa davet ediyor bizi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0110299/

Annesinin fuhuşa zorladığı bir kız çocuğu ve onun erkek kardeşi bu kadından alınarak yurda yerleştirilmek üzere bir jandarmaya verilir Il ladro di bambini (1992) filminde; resmiyet ve insaniyet arasında zamanlar geçiren jandarma, bu iki çocukla dost olur. Bir resmî görevlinin serbest hareket etmesinin yol açabileceği sorunlardan öte genç ve iyi kalpli bir jandarmanın kötü şeyler yaşamış ve bunun ağırlığını üzerlerinde taşıyan iki çocuğu hayatlarına yeniden başlatma çabasını ve kurulan dostluğu anlatan çok iyi bir film Çocuk Hırsızı (1992).  Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0104663/

Hapisten yeni çıkmış bir adamın geçmişine ve ebeveynlerinin onun yaşamındaki etkilerine dair bir film Buffalo '66 (1998). Eserin bir diğer önemli anlatım noktası ise bir kadını alıkoyan başkahramanın bu kadın ile kurduğu ilişki. Kadının ona yaklaşımı ve onun kadına yaklaşımı. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0118789/

Rahatsız ediciliği ve rahatı bir arada içeren bir film olan Les valseuses (1974), iki serserinin yolda geçen amaçsız hayatlarına konuk olduğumuz bir eser. 60'ların özgürlükçü ruhunu da hissettiren Les valseuses (1974), Gérard Depardieu'nün yanı sıra Jeanne Moreau ve Isabelle Huppert'i de içeriyor. Suçlu ve gençlik çağlarındaki iki erkek ana karakteri içeren film, toplumun genelinin benimsediği genel yaşam tarzına aykırı şekilde yaşayan kahramanlarıyla, suçla da iç içe olarak bir gün sona erecek bir yolda oradan oraya kırıyor direksiyonu. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0072353/