İyi Ki Filmler Var

Farklı yaş gruplarından bir grup çocuk, gıcık oldukları bir çocuk için kötü bir şaka hazırlar Mean Creek (2004) filminde. Birinden nefret etmek ona karşı suç işlemeyi gerektirir mi, kasıt ile kaza arasındaki fark nedir, çocuklar nasıl bir yol seçecektir? Ergenlik çağı civarındaki çocuk karakterleri içeren Mean Creek (2004) filmi; hikâyesinde akranlar arasında dostluk ve düşmanlık, bir gruba ait olma, kardeşlik, hınç duyma, doğru ile yanlış arasında karar verme gibi temaları içeren değerli bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0377091/

Amazonlardaki yağmur ormanlarında geçen The Emerald Forest (1985) filminde, bu ormanın bir kısmını yok eden baraj çalışmasında yer alan bir baba, yerliler tarafından kaçırılan çocuğunu bulmak için bu insanların topraklarına yolculuğa çıkar. İlkel yaşamla modern yaşamı karşı karşıya getiren bir baraj inşaatı, yerlilerle şehirlilerin ilişkisine konuk ediyor bizleri Zümrüt Ormanı (1985) filminde. Sömürgeci sömürülen ilişkisi üzerinden de bakılabilecek bir film olan eser, bir babanın yıllar boyunca oğlunu arayışının öyküsü. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0089087/

Reşat Nuri Güntekin'in romanından uyarlanan Değirmen (1986) filminde 1914 yılında Sarıpınar adlı bir kasabaya konuk oluyoruz. Ufak bir deprem atlatan bu kasabanın adı, kaymakamının yönetim zafiyeti göstermesi yüzünden büyük bir felakete uğramış gibi yankılanır. Bu yanlış haberin üstesinden nasıl gelinecektir? Yıkılmak üzere olan Osmanlıda geçen Değirmen (1986) filminde bulunduğu kabın şeklini alarak görevini layığıyla yerine getirmek yerine sadece idare etmeye çalışan bir kaymakam ve çevresindeki kişiler kasabalarına gelen yetkilileri ağırlar. Bürokrasinin ve devlet çalışanlarının doğru işlemeyişi, sefalet ve yoksulluk, kaderine terk edilmişlik, çıkarcılık ve yetkili kişilere yaltaklanarak işlerini sürdürmeyi umut etmek gibi temel sorunları işleyen roman ve film, gericilere dair eleştirileri de içeriyor. Filmin sonu ile romanın sonu arasında zıt yönde bir farklılık bulunuyor. Anadolu'nun zaten bir zelzele olmadan da sanki bir zelzele olmuşçasına harap bir hâlde olmasının trajik

Biri genç diğeri yaşlı iki adam, inançları gereği gerçekleştirecekleri bir hac yolculuğu için İspanya'nın Santiago de Compostela kentine doğru yola çıkar La voie lactée (1969) filminde. Bu yolculuk boyunca Hristiyanlıktaki bazı dogmalara dair öykülere, canlandırmalara konuk olarak bir inanç sorgusunun içinde yer alıyoruz. Luis Buñuel'in dini ve inancı sorgulayan değerli filmlerinden biri olan La voie lactée (1969), hem bir yol filmi hem de Katolik dogmalarının onlara inanan fanatikler tarafından nasıl yaşandığını, bunları sorgulayanlarla bir arada içeren iyi bir film. Modern dünyada geçen ve zaman zaman eski çağlara uzanan bir anlatıma sahip olan film, gerçek dogmalar baz alınarak yazılmış senaryosu ile Katoliklik özelinde çeşitli çelişkileri ve sapılmış akıl dışı bazı yolları güçlü eleştirilerle izleyicielrine gösteriyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0066534/

İzleyicilerini Meksiko'da yoksul insanların arasına konuk eden Los olvidados (1950) filminde bir grup çocuğun eğitimden ve şefkatten uzak, suça yakın geçen zorlu yaşamlarını izliyoruz. Büyük şehirde yaşayan yoksul insanların yaşamına odaklanan Los olvidados (1950) filmi, yoksulluğun yol açtığı sorunların çocukların yaşamındaki etkisine dair değerli bir eser. Eğitimsizliğin, yoksulluğun, gelişmemişliğin, ailesizliğin yol açtığı yaraları anlatan eser, çocukların iyi ve kötü arasında savruldukları bir ortamda geçiyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0042804/

Küçük bir kasabada yaşayan bir grup delikanlı, serserilikleri sonucunda şehre gitmek zorunda kalır ve buradaki hayata adapte olup büyümeye çalışır; Tayvan'da geçen Feng gui lai de ren (1983) filminde. Ergenlikten genç yetişkinliğe geçiş dönemindeki karakterleri içeren bir film olan Feng gui lai de ren (1983), hem ülkedeki sıradan insanların yaşayışını hem de iş hayatı ve büyük şehir yaşamı ile beraber deneyimlenmeye başlanan yeni bir hayatın zorluklarını bizlere gösterir. Eserde müzik kullanımı ve görüntü seçimleri de filmin atmosferini güçlendirmeye yardımcı noktalar arasında yer alıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0085533/

New York'ta saygın bir hastanede geçen The Hospital (1971) filminde bu hastanenin başhekiminin hem özel hayatına hem de karışıklıklarla dolu mesleki yaşamının içindeki açmazlara konuk oluyoruz. Bir hastanenin nasıl işlediğini ve işlerin bazen ne kadar kolay manipüle edilebileceğini de gösteren The Hospital (1971) filminde depresyondaki bir başhekimi, bırakamadığı hastanesindeki olayları, komploları ve bozulan işleyişi yakından gördüğü birkaç gün yaşar. Hayatını ve mesleğini sorgulayan bir başkarakteri içeren Hastane (1971) filmi, yaşadığı yeni bir ilişki ile hayatında bazı değişikliklere uğramaya başlayan bir adamın hastanede geçen öyküsü. Aynı zamanda sağlık sisteminin bazen insandan ne kadar uzak ve yetersiz olabildiğinin de bir göstergesi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0067217/

Dünya'ya düşen ve konuşamayan bir uzaylı, New York'ta ağırlıklı olarak siyahların yaşadığı Harlem'e adapte olmaya ve onu arayan iki beyazdan kaçmaya çalışır The Brother from Another Planet (1984) filminde. Bilim kurgunun büyük bir bütçeden önce iyi bir fikre sahip olmakla yapılabileceğini gösteren filmlerden olan The Brother from Another Planet (1984), bu tür ile siyahların yaşamlarını ve kardeşlik temasını bir araya getirirken kendine ait bir tarz yaratmayı da başarıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0087004/

If These Walls Could Talk (1996) filminde; 1972'de Roe Wade'e karşı kararıyla ilk üç ayda gebeliğe son verme hakkını kadınlara tanıyan, 2022'deki bir kararla bunu anayasal hak olmaktan çıkarıp eyaletlerin kararına bırakan ABD'de 1952, 1973 ve 1996'da üç ayrı kadının kürtaj yaptırma hikâyesine konuk oluyoruz. Kürtaj hakkının önemini ve gerekliliğini vurgulayan karakterlerle kürtaja karşı olan karakterleri bir arada içeren If These Walls Could Talk (1996) filmi, fanatikliğin tehlikelerine de değinerek önemli bir sosyal sorunu anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0116607/

Bir adam şehirdeki apartmanların arasına yeni yerleştirilmiş bir telefon kulübesinin ilk müşterisi olur La cabina (1972) filminde. Başına talihsiz bir iş gelen ve burada sıkışıp kalan bu adam diğer insanlar tarafından nasıl karşılanacaktır? Neden sorusunu açıklamayan bir film olan La cabina (1972), bir telefon kulübesinde kilitli kalan bir adamın çevredeki insanlarda uyandırdığı tepkileri ve çaresiz bir karakterin yolculuğunu anlatıyor. Yorumlamak için ucu son derece açık bir eser olan İspanyol yapımı ve 35 dakikalık bu film, yeni bir fobi edinmek için de birebir. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0065513/

Ülkeleri I. Dünya Savaşı'nda birbirleri ile düşmanken tüm baskılara rağmen bilimin ışığından ayrılmayan iki bilimciyi anlatan Einstein and Eddington (2008) filminde 1919 yılında gerçekleştirdiği çalışmayla Einstein'ın genel görelilik kuramını kanıtlayan sonuçlar elde edip bu önemli ismin dünya çapında kabul görmesini sağlayan Eddington ile Einstein arasındaki bilim dostluğuna konuk oluyoruz. Hem Einstein'ın hem de Eddington'ın yaşamlarını ve bilim çevrelerinde nasıl karşılandıklarını da gördüğümüz Einstein and Eddington (2008) filmi, siyasi olayların bilim alanında çalışan insanların bu çalışmalarına ne kadar büyük bir zorluk çıkarabildiğini de gösteriyor. Bilimin siyasi amaçlar uğruna kullanılmasının tehlikelerini de anlatan eser, bilimin milliyet ve ideoloji uğruna tekelleştirilmemesi gerektiğini, herkese ait ve herkes için olması gerektiğini düşündürüyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0995036/

Yıllar öncesinde Çanakkale'de başarısızlığa uğrayan donanma bakanı Winston Churchill'in (1874-1965) otuzlu yıllardaki siyasi hayatına ve aile yaşamına konuk olduğumuz The Gathering Storm (2002) filminde 1940-1945 ve 1951-1955 yılları arasında Birleşik Krallık başbakanlığı yapan bu önemli ismin Nazi tehlikesine karşı meclisi ve halkı uyarma çabası anlatılıyor. Hem siyaset hayatını hem de aile yaşamını bir arada başarılı bir şekilde anlatan The Gathering Storm (2002) filminde 1930'larda Londra'da Winston Churchill'in evinde ve mecliste zaman geçirerek ülkesinin II. Dünya Savaşı'ndan galip ayrılmasını sağlayan bu önemli şahsiyeti tanıyoruz. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0314097/

20 Ocak 1942 tarihinde Berlin'de bir göl evinde gerçekleştirilen Wannsee Konferansı'nı konu alan Conspiracy (2001) filminde Nazilerin Yahudi Sorunu olarak adlandırdıkları duruma nihai çözüm için toplanan on beş üst düzey asker ve bürokrat, soykırımın nasıl gerçekleştirileceğini kararlaştırır. Tarihî bir konuyu belgesel gerçekçiliği ile işleyen Conspiracy (2001) filminde, savaşın ortalarında Nazi Almanya'sının durumu, Yahudilerle ilgili olarak şimdiye kadar yapılanlar ve bundan sonra yapılması planlananlar üzerine detaylı bir anlatımla bir konferansa konuk oluyoruz. Akıl, bilim ve hukuk açısından biraz da olsa konuya yaklaşmak isteyenler olsa da büyük nefret ve büyük siyasi güç, farklılaşmaya ya da aykırı seslerin baskınlaşmasına müsaade etmeden ortak kararı ve büyük soykırımın daha organize hâle gelişini ortaya çıkarır. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0266425/

HIV'in (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) neden olduğu AIDS (Edinsel Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) hastalığının ortaya çıkışına, hakkında yapılan araştırmalara, bilimcilerin çalışmalarına ve rekabetine, bürokrasinin bu süreçteki duyarsızlığına ve bu hastalığı yaşayanlara dair, belgesel gerçekçiliğinde bir film And the Band Played On (1993). Milyonlarca insanı etkileyen HIV'in ve bunun sonucunda yaşanabilen AIDS hastalığının tarihsel gelişimini bu alanda çalışmalar yapan kişiler üzerinden anlatan Ve Orkestra Durmadan Çaldı (1993) filmi, 70'lerin sonundan 80'lere uzanan bir yolculukla bizlere bilimin önemini hatırlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0106273/

Gerçek bir hikâyeyi konu alan The Ron Clark Story (2006) filminde kimsenin öğretmeni olmak istemediği bir sınıfın şevkle öğretmeni olan bir adam, mesleğini büyük bir çaba ile yerine getirerek bu çocukların iyi bir eğitim alması için elinden geleni yapar. İlham ve sevinç verici bir hikâyesi olan The Ron Clark Story (2006), öğretmenlik mesleğinin önemine ve kendisini işine adamış iyi bir öğretmenin çocukların hayatına ne kadar büyük bir etkisi olabileceğine dair çok iyi bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0473389/

Biri Moskova'da diğeri ise Leningrad'da (1991'den sonra adı tekrar Sankt-Peterburg olmuş),  3. cadde, 25 numara, 12. blokta oturan orta yaşlı ve bekâr iki kişi, ülkenin tek tip apartmanlaşması ve kaderin cilvesi sonucunda bir yılbaşı günü birbirlerine denk gelirler Ironiya sudby, ili S legkim parom! (1976) adlı iç ısıtan filmde. Yapılaşmanın ve şehirlerin tek tipleşmesine dair ironik bir eleştiri içeren Kaderin Cilvesi veya Sıhhatler Olsun (1976) filmi, evini karıştıran bir adamı ve evinde bu adamı bulan bir kadını yılbaşı gecesinde tanıştırarak onların masalsı hikâyesine konuk eder bizi; güzel şarkılar eşliğinde. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0073179/

1944 yılında mavi bebek hastalığını tedavi etmek için bir yöntem geliştiren ve ilk açık kalp ameliyatını yapan Alfred Blalock ile onun siyahi ve alaylı yardımcısı Vivien Thomas'ın çalışmalarını anlatan Something the Lord Made (2004) filmi ilham verici bir hikâye. Irkçılığın oluşturduğu baskıyla bir siyahın önemli ve saygın işleri yerine getirmesine müsaade edilmeyen bir toplumda geçen Something the Lord Made (2004) filmi; yetenekli ve azimli asistanı ile beraber Alfred Blalock'un neleri başardıklarını ve Vivien Thomas'ın bu başarıdaki katkılarının mevcut koşullar yüzünden nasıl gölgede kaldığını anlatan, hem bilim ve tıp hem de toplumsal sorunlar temalı değerli bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0386792/

II. Dünya Savaşı'nda en büyük toplu firarın yaşandığı ölüm kampı olan Sobibor'un bu hikâyesini anlatan Escape from Sobibor (1987) filmi, yaşamları ve özgürlükleri için mücadele eden insanların gerçek öyküsü. Gerçekçi dram türündeki çok iyi bir film olan Sobibor'dan Kaçış (1987), ölüm kamplarındaki mahkûmların nasıl bir hayatları olduğuna, burada bu insanlara nasıl davranıldığına ve neler yapıldığına, mahkûmların kaçış planına, öldürenlere ve öldürülenlere dair acı ve bir o kadar da iyi bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0092978/