İyi Ki Filmler Var

Moğolistan bozkırlarında hayvancılık yaparak yaşayan Gombo, yol yapımı işinde çalışan ve yolda kalan Sergey'e yardım eder ve geleneksel kırsal yaşamla şehir yaşamı arasında gidip gelen bir film çıkar ortaya Urga (1991). Geniş bozkırlarda geçen bolca sahnesi olan Urga (1991) filmi, televizyonun insanların yaşamına olan etkisini ve modern dünyadan uzakta kalarak yaşayan insanların hikâyesini naif bir şekilde anlatıyor. Blogtaki Nikita Mihalkov filmleri için tıklayınız . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0103176/

Fakir bir ailenin çocuğu olan genç Domenico, bir iş başvurusu için kasabasından Milano'ya gider ve diğer adaylarla beraber bir sınava tabi tutulur. Bu sınavda tanıştığı Antonietta ile yakınlık kuran saf Domenico, iş hayatına alışmaya çalışırken bir yandan da onunla görüşmek için çabalar İş (1961) filminde. Kapitalist sistemde, yaşamlarını güvende sürdüreceklerini düşündükleri için bir şirketin himayesine girerek çalışmak isteyen insanların işe alım sürecinde geçtikleri aşamalar, modern ve kurumsal iş yaşamının insanları getirdiği durum çok iyi bir şekilde anlatılıyor Il Posto (1961) filminde. İtalyan yönetmen Ermanno Olmi'nin blogtaki diğer fimleri için tıklayınız . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0055320/

Başrolünde Isabelle Huppert'in yer aldığı La dentellière (1977) filminde, tatil için gittiği bir sahil kasabasında entelektüel bir erkekle tanışan ve bir kuaförde çalışan genç Pomme'un hayatına, yaşama biçimine konuk oluyoruz. Pomme'un orta yaşlı kadın arkadaşı ile olan arkadaşlığı da deneyimli insanların ilişkilerini ve ilişkilere dair düşüncelerini görebilmesine yardım ediyor. Huppert, içine kapanık ve kendi halinde bir yaşamı olan genç Pomme karakterini çok iyi bir şekilde canlandırıyor. Entelektüel seviye farkının yarattığı sorunlar ve bir kadını anlamak yerine onu biçimlendirmeyi tercih eden bir erkeğin baskınlığı altında geçen bir ilişkinin iyi ve kötü yanları Dantelci Kız (1977) filminde başarılı bir şekilde anlatılıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0075932/

Çizgi filmlerin renkli ve eğlenceli dünyasıyla gerçek dünyayı birleştiren Who Framed Roger Rabbit (1988) filminde Çizgişehir'i korumaya ve kötüleri yakalamaya çalışan bir dedektifle beraber keyifli bir maceraya konuk oluyoruz. Birçoğumuzun çocukluğunda yer eden unutulmaz çizgi film karakterleriyle bir tür nostalji de yaşatan Who Framed Roger Rabbit (1988) filmi, çizgi film kahramanlarının ve insanların bir arada ve mutlu şekilde yaşadığı bir dünyayı anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0096438/

Dünyanın farklı noktalarından tasarımcılarla yapılan röportajlardan oluşan Objectified (2009) belgeseli; günlük hayatımızda yer alan nesnelerin hangi aşamalardan geçerek, hangi noktaların göz önünde bulundurulması sonucunda tasarlandığını izleyicilerine anlatıyor. Tasarımın ögelerinden biçim ve işlev konusuna, sanayileşmenin yarattığı seri üretim anlayışından bir nesnenin bir insan için ifade ettiği fiziksel ve duygusal anlamlara kadar birçok noktaya değinen yararlı bir belgesel Nesneleşmiş (2009). Yönetmen Gary Hustwit'in tasarımla ilgili çok iyi bir belgeseli için: Helvetica (2007) Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt1241325/

20. yüzyılın ilk çeyreğinde İsveç'te geçen Maria Larssons eviga ögonblick (2008) filminde, alkolik kocasının şiddetine maruz kalarak çocuklarını büyüten bir kadın fotoğrafçılıkla tanışır ve anları ölümsüzleştirir. Bir dönem filmi de olan Maria Larsson'un Ölümsüz Anları (2008) İsveç'teki yaşama, işçi hareketlerine, I. Dünya Savaşı'na, fotoğrafçılığın ve sinemanın gelişimine de yer veriyor. Maria Larsson'un kalabalık ailesi ve kocasıyla geçirdiği kötü ve iyi zamanlar da eserin anlatımında önemli bir yer tutuyor. Yönetmen Jan Troell'in blogdaki diğer filmleri için tıklayınız . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0961066/

19. yüzyılda geçen Utvandrarna (1971) ve onun devamı olan Nybyggarna (1972) filmlerinde İsveç'te küçük bir kasabada çiftçilik yaparak zor şartlar altında yaşayan bir grup insan, yeni umutlar için Amerika'ya göç eder ve yaşamlarına burada devam eder. Başrollerini Max von Sydow ve Liv Ullmann ikilisinin paylaştığı Göçmenler (1971) filmi, İsveçli çiftçilerin ülkelerinde yaşadıkları zorlukları, soylular ve köleler sisteminden kaçmak istemelerini, zorlu deniz yolculuklarını ve Yeni Dünya'daki ilk günlerini anlatıyor. Yine aynı ikilinin (diğer filmlerinde de olduğu gibi) harika bir oyunculukla başrollerini paylaştığı Yerleşimciler (1972) filminde ise Amerika'da geçen yıllar, ailenin genç üyesi Robert'in altın arama macerası, Kızılderililer ve Karl Oskar ile Kristina'nın evlilikleri konu alınıyor. Eserlerin zamanı başarıyla yansıtmayı başaran doğal atmosferi, insanların dünyaya dair sahip oldukları dar fikirlerle ve bilgisizlikleriyle de çok güzel bir şekilde des

İngiltere'de geçen ve fabrikada çalışan genç bir işçinin yaşamını konu alan Saturday Night and Sunday Morning (1960) filminde tek derdi iyi vakit geçirmek olan ve patronlar tarafından sömürülmek de istemeyen Arthur'un ilişkilerine konuk oluyoruz. Renkli ve ilgi çekici başkarakterinin yaşamına odaklanan Cumartesi Gecesi ve Pazar Sabahı (1960) filmi bir yandan kişisel ilişkileri, aşkı ve cinselliği odağına alırken bir yandan da işçi sorunlarını ve geçim sıkıntısını konu alıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0054269/

Bir film yapma filmi olarak başlayan Tout va bien (1972) işçilerin patronlarla mücadelesini ve 68 ruhunu ön plana çıkaran anlatımını filmi yapanların popülerlik için ünlü oyuncu kullanma fikri dolayısıyla Yves Montand ve Jane Fonda'nın eserdeki ilişkisi dahilinde gerçekleştiriyor. Kullandığı çekim teknikleriyle de iyi bir Godard filmi olan Her Şey  Yolunda (1972) yönetmenin kendi tarzını başarıyla yansıttığı değerli bir işçi filmi. Eser aynı zamanda modern yaşamın ve insanın hayattaki çeşitli duruşlarının sorgulandığı bir nitlelik de taşıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0069398/

Fordist üretim ve parça başı iş mantığıyla işleyen bir fabrikada çalışan Lulu adlı bir işçinin ve arkadaşlarının yaşadığı zorlukları anlatan çok iyi bir işçi filmi La classe operaia va in paradiso (1971). Film 1972 yılında Altın Palmiye Ödülü'nü de kazanmış ( Il caso Mattei (1972) Mattei Olayı ile beraber). Başrolünde Gian Maria Volonte'nin yer aldığı ve müziklerini Ennio Morricone'nin bestelediği İşçi Sınıfı Cennete Gider (1971) filminde patronlar, işçiler, sendikacılar ve öğrenciler bir arada anlatılırken makineleşen ve sayılardan ibaret kalan insan yaşamının düştüğü nokta çarpıcı bir şekilde gözler önüne seriliyor. Yönetmen Elio Petri'nin blogda yer alan bir diğer filmi için:  Indagine su un cittadino al di sopra di ogni sospetto (1970) Her Türlü Kuşkunun Ötesinde Bir Vatandaş Üstüne Soruşturma Blogtaki Gian Maria Volonte filmleri için tıklayınız . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0066919/

Star Wars'ın yönetmeni George Lucas American Graffiti (1973) adlı bu eserinde küçük bir kasabada yaşayan bir grup gencin bir yaz gecesi yaşadıkları çeşitli maceraları anlatıyor. Üniversiteye gidecek olanlarla hâlâ kasabada yaşamaya devam edecek olanların bir arada yer aldığı hikâyede; genç erkeklerle genç kadınların ilişkileri, ayrılık, dostluk, arkadaşlık, sevgi, eğlence, hüzün, heyecan içeren ve arabalarla geçen çok karakterli bir filmin içerisinde yer alıyoruz. Filmdeki en önemli arabanın plakası yönetmenin bir önceki filmi THX 1138 (1971)'e göndermede bulunuyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0069704/

Yıldız Savaşları'nın yaratıcısı George Lucas'ın THX 1138 (1971) adlı bu distopik filminde insanların tek tipleştirildiği ve sistemin devam etmesi için adeta birer makine olarak kullanıldıkları bir evrene konuk oluyoruz.  Çeşitli distopyalara dair (Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, Cesur Yeni Dünya, Fahrenheit 451 gibi) çeşitli referansların da yer aldığı hikâyede bu distopik dünyanın nasıl işlediğini gördükten sonra özgürlüğüne kavuşmak isteyen bir üyenin, THX 1138'in hikâyesini daha yakından izliyoruz. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0066434/

Özgürlüğüne düşkün ve güçlü bir at olan Beyaz Yele seyisler tarafından yakalanmaya çalışılır ve onunla dostluk kuran Folco da atı seyislerden korumaya çalışır. Doğayla iç içe, insan ve hayvan ilişkisi içerisinde geçen Crin blanc: Le cheval sauvage (1953) fiminde hayvan dostu ve hayvan taciri insanlar bir arada yer alıyor. Beyaz Yele: Vahşi At (1953) filmi çocukların hayvanlarla kurduğu dostça ilişkilerle yetişkinlerin hayvanlarla kurduğu düşmanca ilişkileri de çok güzel bir şekilde anlatıyor. Yönetmen Albert Lamorisse'in bir diğer filmi için:  Le ballon rouge (1956) Kırmızı Balon Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0044518/

Yozgat'ta bir köyde geçen Sivas (2014) filminde, bir dövüşü kaybettikten sonra sahibi tarafından bırakılan Sivas isimli kangal köpeğine sahip çıkan küçük Aslan'ın bu hayvanla kurduğu ilişki ve bölgede gelenek haline gelmiş köpek dövüştürme suçu anlatılıyor. Bir köpeğin bir çocuğun gözünde sahip olduğu değer ve çocuk için ifade ettikleriyle yetişkinlerin gözündeki değersizliği ve ifade ettikleri yöresel kültürle beraber çok iyi bir şekilde anlatılıyor Sivas (2014) filminde. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt3894344/

Karaman, Ermenek'te doğayla iç içe bir coğrafyada geçen Tepenin Ardı (2012) filminde oğlunu ve torunlarını misafir eden bir emekli orman işletmesi şefi, arazisine yörüklerin girmesini önlemek için mücadele etmeye çalışır. Karakterlerini farklı yönleriyle işleyen ve hepsine hikâyesinde yer veren Tepenin Ardı (2012) filminde arazi anlaşmazlığından ortaya çıkan husumet farklı noktalara varır. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt2106671/

İstanbul'a tayin olan müezzin Musa, bir rahibe olan Clara ile kapı komşusu olur. Dinler arası diyalog konusunun yanı sıra inançları ve mesleği gereği muhafazakâr bir yaşam süren bir müezzinin aşkını, saflığını ve hüznünü anlatışıyla da çok özel bir film Uzak İhtimal (2009). Çocukluğumda severek izlediğim Yılan Hikâyesi dizisinin Derya'sı, birkaç sene önce Ahmet Adnan Saygun Sanat Merkezi'ndeki bir konserde seslendirici olarak görme şansı yakaladığım Görkem Yeltan'ı orta yaşlarında bir filmde görebilmek de değerliydi. Rahibe rolündeki Görkem Yeltan ve müezzin rolündeki Nadir Sarıbacak, Uzak İhtimal (2009) filminde karakterlerini başarıyla canlandırıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt1366981/

50'lerin sonundaki New York'ta geçen Shadows (1958) filminde bir caz müzisyeni olan Hugh ve kardeşleri Lelia ile Ben'in yaşadığı çeşitli ilişkiler, içlerinde bulundukları çevre anlatılıyor. Diyalogları ve farklı karakterlerine odaklanan yaklaşımıyla Gölgeler (1958) filmi 50'lerde New York'ta cazcılara, siyahilere, beyazlara, entelektüellere, genç kadın ve erkeklere yer veren, doğal bir anlatımla çeşitli manzaralar çiziyor. Eser John Cassevetes'in ilk filmi olma özelliğini de taşıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0053270/

Kendilerini Nietzsche'nin üstinsan düşüncesindeki üstinsanlar olarak gören, zengin ailelere sahip, iki zeki üniversite öğrencisi arkadaş bu felsefe çerçevesinde beraber tasarlayarak bir cinayet işlerler ve onları idam karşıtı bir avukat savunur. İyi bir mahkeme filmi olan Compulsion (1959) eseri Orson Welles'in canlandırdığı avukatın ortaya çıkmasından önce ve sonra olarak iki parçaya ayrılabilir. İlk parça üstinsan düşüncesini benimsemiş ve kendilerini öyle gören iki genç öğrencinin hayatlarına ve yaşam biçimlerine odaklanıyor. İkinci parça idam karşıtı ve aynı zamanda ateist olan, Ku Klux Klan tarafından taciz edilen ve fakirleri savunduğu kadar zenginleri de savunması gerektiğini düşünen ünlü bir avukatın mahkemede yaptığı etkileyici konuşmalarla filmin sonucunu etkilemesine dayanıyor. Kendini üstinsan olarak görüp cinayet işlemeye dair çok iyi bir Hitchcock filmi için: Rope (1948) Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0052700/

Yoğunluklu olarak siyahilerin yaşadığı bir mahallede geçen Killer of Sheep (1978) filminde siyahi insanların yaşamına bir mezbahada çalışan Stan'in ve ailesinin üzerinden konuk oluyoruz. Kendine özgü bir tarza sahip olan Koyun Katili (1978) filmi olaylarla ilerleyen bir anlatımdan ziyade günlük yaşamdan sıradan enstantaneler olarak adlandırılabilecek yalınlıktaki sahneleri ve Amerikan toplumu içerisinde yer aldıkları konumla beraber siyahilerin hayatlarını çok başarılı bir şekilde anlatan iyi bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0076263/

Yıllarca hayat kadınlığı yaptıktan sonra yaşlandığı için bu işi bırakan ve hayat kadınlarının çocuklarına bakarak geçimini sürdürmeye başlayan Madam Rosa'nın hikâyesini anlatan bir film La vie devant soi (1977). Baktığı çocuklar arasındaki Momo'yu ailesine uygun şekilde müslüman gibi yetiştiren yahudi Madam Rosa İkinci Dünya Savaşı'nda Auschwitz'de Nazi zulmüne maruz kalmış bir kişidir aynı zamanda. Arapların, Fransızların, yahudilerin, müslümanların, hristiyanların bir arada olduğu bir ortamda geçen ve Madam Rosa ile sevgili manevi oğlu Momo'yu bizlere anlatan iyi bir film La vie devant soi (1977). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0076348/

Parlak bir bilimci olan Andre moleküler transferi icat eder ancak birtakım aksaklıklar yaşar. 1958 yılında yapılmış çok iyi bir bilim kurgu filmi olan The Fly (1958) heyecan verici ve ürkütücü öyküsünün yanı sıra bilim ve felsefeyi bir araya getirerek düşündüren bir anlatıya sahip. Daha önce blogda paylaştığım The Fly (1986) filminin 1958 yapımı bu filmin uyarlandığı eserden uyarlanmış olduğunu filmi izlerken öğrenmiş olmak da sonraki esere biraz daha zayıf bir beğeniyle bakmama yol açtı. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0051622/