İyi Ki Filmler Var

 1993 yılında Kültür Bakanlığı'nın desteğiyle çekilmiş olan ve başrollerinde Mevlüt Demiryay (jenerikte adı ikinci geçen kişi olmasına rağmen ilk başrol bence o) ve Fikret Kuşkan'ın yer aldığı Dönersen Islık Çal filminde; kirlenmiş devlerden pek de cüce olmayan bir cüce ile bazı kadınlardan daha kadın olan bir travestinin dostluğu etrafında farklı renklerin can cana vermesini izliyoruz. Barıştıran ve insanları birbirine yaklaştıran çok kıymetli ve özel bir film Dönersen Islık Çal (1993).    Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0106749/ Filmin izleme linki:  https://www.dailymotion.com/video/x5nuowp

Geçim sıkıntısı çeken bir marangoz olan Tono Brtko, ruhunu şeytana satmış kayınbiraderinin lütfuyla yaşlı Yahudi Rozalia Lautmannová'nın ana caddedeki dükkânını işletme hakkına sahip olur ve vahim durumlardan habersiz kadını Nazilere karşı korumaya çalışır Obchod na korze (1965) filminde. İkinci Dünya Savaşı'na Slovakya'dan konuk olmamızı sağlayan Ana Caddedeki Dükkân (1965) filmi o dönemde Nazilerin Yahudilere karşı yürüttüğü politikaları yerel halkın ve büyük bir çelişki içinde kalarak saflığını yitirmemeye çalışan Tono Brtko karakteri ile etkileyici bir şekilde anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0059527/

Bir gelenek olarak zahmetsiz işlerde çalışan bir aileden gelen genç Milos küçük bir tren istasyonunda hareket memuru olmak üzere göreve başlar ve Nazi işgali altındaki Çekya'da ilk cinsel deneyimlerini yaşar Ostre sledované vlaky (1966) filminde. Dram ve komediyi harmanlayan anlatımıyla son derece hoş bir film olan Yakından İzlenen Trenler (1966)'da genç Milos'un yeni deneyimlerinde yaşadığı zorluklara ve işgal altındaki bir ülkede Nazi baskısı altında yaşayan Çekyalıların yaşamına konuk oluyoruz bir tren istasyonunun etrafında.  Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0060802/

Sorunlu bir evlilik geçiren ve ilişkilerinin geçmişinden ağır bir yük taşıyan Harun ve Nilgün çiftinin yaşadığı problemler ve kendilerine çizdikleri yollar anlatılıyor İtiraf (2001) filminde. Başrolünde Taner Birsel'in yer aldığı İtiraf (2001) filmi kadın erkek ilişkileri, aldatma, vefa, dostluk, unutamama gibi kavramlar etrafındaki senaryosuyla iyi bir Zeki Demirkubuz eseri. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0317743/

1961 yılının haziran ayında Cemal Gürsel tarafından Cumhuriyet Bayramı'na kadar yetiştirilmesi istenen ilk yerli otomobil Devrim'in TCDD mühendisleri ve işçileri tarafından yapılışının hikâyesi anlatılıyor Devrim Arabaları (2008) filminde. Tarihi özellikleri ve dönemin atmosferini yansıtışının yanı sıra idealist mühendislerin verdiği emekleri anlatan eser aynı zamanda Türkiye'de hiçbir başarının neden cezasız kalmadığını, kendi ürünümüzü kendimizin üretmesinin ne demek olduğunu çok güzel bir şekilde anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt1282139/ Devrim Arabaları'nın yapımında yer alan mühendis Kemalettin Vardar'la yapılmış olan kıymetli bir röportaj:  https://www.youtube.com/watch?v=hmYAkcLJ7hs Devrim Arabaları'yla ilgili bir anlatım:  https://www.youtube.com/watch?v=lFEp5VUMfx4

11 Ekim 2020 tarihinde bloğumun Twitter hesabından açtığım anket bugün sonuçlandı. Hem sinema ile ilgili paylaşımlar yapan hesapların hem de diğer alanlarda paylaşımlar yapan hesapların da zaman zaman ya da çoğunlukla başvurduğu abartılı başlık kullanımı tercihine dair bir anketti bu. Bu anketi genelleyerek ''abartılı başlık kullanımı'' olarak adlandırmak ne yazık ki yetersiz kalıyor. Bu nedenle bu anketin ölçtüğünü düşündüğüm şeyleri anlatmaya çalışayım.  Sosyal medyanın toplumun geneli tarafından yoğun şekilde kullanılmaya başlanmasıyla beraber içerik üretmek ve bunları ilgi çekici şekilde sunarak gelir elde etmek gibi bir alan oluştu ve bu alan gittikçe büyüdü. Yararlı paylaşımlara da yer verebilen bu alan ne yazık ki zaman içerisinde belli (bana göre) ucuz kalıplar üretti. Bu kalıplardan biri de başlıklandırma konusu. Abartılı başlık kullanımı diye genellediğim bu kullanım; daha ilgi çekici olsun, daha sevimli görünsün, daha samimi bir dili olsun gibi nedenlerle or

Oldukça zengin bir aristokrat olan Francisco, bir gün kilisede görüp etkilendiği bir kadına sahip olmayı aklına koyar ve onun bu sahiplenişi kadının özgürlüğünü yok eden hastalıklı bir hal alır Él (1953) filminde. Eser, fetişizme yer verişinin yanı sıra kilisenin konumuna eleştirel bir bakış getirmesi ile de dikkat çekiyor. Ne yazık ki ülkemizdeki bazı erkeklerin de sahiplenme ve kıskançlık gibi başlıklar altında kadınlara yaşatma haklarının olduğunu düşündükleri zorlukları çok iyi bir şekilde anlatan bir Luis Buñuel filmi Él (1953). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0045361

Tek Kullanımlık Filmler. Bu başlık aslında biraz jenerik olarak kaldı. Çünkü modern dünyadan bakınca tek kullanımlık ürünler gelip geçici ve uzun süreli etkiye sahip olmayan ürünler. Tek kullanımlık filmler diye kastettiğim filmlerse hem ilk izleyişte hem de filmi izledikten sonra hatıramızda kalan noktalarıyla aslında bizimle beraber yaşamaya devam ediyorlar. Ancak bu filmleri ikinci ya da daha sonraki izleyişlerimiz ilk seferki gibi olamıyor (bu durum her eser için de söylenebilir ama bu filmler için daha da fazla söylenebilir). Ve söylemeliyim ki beni bu yazıyı yazmaya iten ve bu konu üzerine yeniden düşünmeye iten film Laura (1944) oldu. Tek kullanımlık filmlerle anlatmak istediğim filmler; senaryoları ve kurguları gereği içerisinde, ne olacağının bilinmezliğinin yarattığı, acaba katil kim, acaba suçlu kim sorusunun peşine düşmenin yarattığı bir merakın sadece tek kullanımlık şekilde yaşanabildiği filmler. Bu durumun edebiyatta da, tiyatroda da var olduğu eserlerden bahsedebiliriz

Laura Hunt cinayetini araştıran polis dedektifi McPherson, bu genç ve güzel kadını araştırırken ondan ve suretinden etkilenir ve onun çevresinde yer alan isimleri yakından tanımaya çalışarak gerçeklerin peşine düşer Laura (1944) filminde. Saplantılı aşkları, çıkarcı ilişkileri ve doğal aşkları bir arada içeren iyi bir senaryoya sahip olan Laura (1944) filmi; cinayet ve cinayeti işleyenin kim olduğu konusunun yanı sıra farklı karakterlerini özenli bir şekilde izleyicisine tanıtan zenginliğiyle de iyi bir film.  Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0037008/

Le genou de Claire (1970) Claire'in Dizi filminde 18 yaşında olan ve genç Laura'yı canlandıran Béatrice Romand'nun başrolünde yer aldığı Le beau mariage (1982) filminde; artık gençlikten olgunluk çağına doğru ilerlemeye başlamış ve yaşadığı ilişkilerin zayıflığından sıkılmış olan Sabine evlenmeye karar verir ve buna uygun bir kişiyi arayarak ilişkiler üzerine yeni deneyimler elde edinir. Kadın erkek ilişkileri üzerine iyi bir eser olan Güzel Evlilik (1982) filminde; kendisine sadece cinsel açıdan bakmayacak bir erkekle evlenmek isteyen Sabine, kariyer yapmak isteyen orta yaşlı bir avukatla ilişki kurmaya çalışır. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0082053/

Yaşanmış olaylardan yola çıkılarak yapılmış olan The Honeymoon Killers (1970) filminde; orta yaşlı bir hemşire, bir çöpçatanlık dergisi aracılığıyla tanıştığı orta yaşlı bir adamla aşk yaşar ve ona evlenmek vaadiyle kandırdığı insanların parasını çalmak konusunda yardım eder. Balayı Katilleri (1970) filmindeki olayların gerçekten yaşanmış olması ve hemşire karakterinin erkeğe olan saplantılı bağlılığı, kötü insanları yakından tanıdığımız ve onların kötülüklerine konuk olduğumuz ürkütücü bir film çıkarıyor ortaya. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0064437/

Küçük bir İspanyol kasabasında, Noel arifesinde geçen Plácido (1961) filminde; yoksullara iyilik olsun diye bir akşam yemeğini onlarla beraber yiyen zenginlerin yaşamına ve bu çarpık şaşaanın içerisinde aracını kaybetmemek için senedinin taksidini denkleştirmeye çalışan Plácido'nun çabalarına konuk oluyoruz. Sınıf farklılıklarını ustalıkla vurgulayan ve burjuva yaşamını harika bir şekilde iğneleyen Berlanga, çeşitli insanlık dramlarını kendi tarzıyla anlatıyor Plácido (1961) filminde. Blogtaki Luis García Berlanga filmleri için tıklayınız . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0055310/

Selamsız Bandosu 'ndan 34 yıl önce yapılmış olan Bienvenido Mister Marshall (1953) filminde; Marshall Yardımları kapsamında Villar del Campo pardon Villar del Rio kasabasından da geçecek olan Amerikan heyetini hakkıyla ağırlayarak çeşitli ihtiyaçlarını ve isteklerini elde edebileceklerini düşünen kasabalıların trajikomik öyküsüne konuk oluyoruz. Sefalet içerisinde yaşayan, düşük eğitim seviyesine sahip ve meydanlarındaki saati bile düzgün çalışmayan del Campolular; kendilerini bilinçsiz bir şekilde sömürgeleşmeye açarlar ve bunlar bizlere acıklı bir mizahla gösterilir Hoş Geldiniz Bay Marshall (1953) filminde. Blogtaki Luis García Berlanga filmleri için tıklayınız . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0045554/

Emekliliği yaklaşmış bir celladın (idam infaz görevlisinin) kızıyla evlenen cenaze görevlisi Jose Luis Rodriguez, yeni evini kaybetmemek için istemeyerek de olsa bir cellat olmak zorunda kalır ve saflığını yitirmemekle sisteme uymak zorunda kalmak arasında gidip gelen bir çatışma yaşar El verdugo (1963) filminde. Cenaze görevlilerine de özellikle cellatlara da iyi gözle bakılmayan bir ortamda bu meslekleri icra etmek zorunda kalan, fakir halktan kişilerin yaşamına konuk ediyor film bizleri. Başkarakterimiz Jose Luis Rodriguez cellatlığa geçtikten sonra refahında artış yaşar ve bir burjuva gibi yaşayabilecek kadar gelire sahip olur. Ancak birisini (görev gereği de olsa) bir gün öldürmek zorunda kalabileceği korkusu onun kâbusuna dönüşür ve bu kâbusuyla yüzleşmek zorunda kalır Cellat (1963) filminde. Blogtaki Luis García Berlanga filmleri için tıklayınız . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0057643/

Bir resim çerçevecisi olan Jonathan Zimmermann, bir hastalığa yakalandığını öğrendikten sonra meslekî bir değişim yaşar Der amerikanische Freund (1977) filminde. Jonathan'ın hastalığını kullanmak isteyen çıkar odakları ve Jonathan'ın edindiği bir Amerikalı arkadaş, Bruno Ganz'ın canlandırdığı başkarakterimizin hayatını değiştirir. Bir diğer Patricia Highsmith uyarlaması film için:  Plein soleil (1960) Kızgın Güneş Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0075675/

1975 yılının şubat ayında Batı Almanya'da geçen Die verlorene Ehre der Katharina Blum (1975) filminde; bir hizmetçi olan ve bir partide tanıştığı, polis tarafından aranan bir adamla bir gece geçiren Katharina Blum'un birden suçlu muamelesi görmesi ve özel hayatının hem polis hem de medya tarafından yargılanarak onurunun çiğnenmesi, halkın ona cephe alması anlatılıyor. Katharina Blum'un Çiğnenen Onuru (1975) filmi sinema sanatında daha çok Doğu Almanya'yı anlatan filmlerde gördüğümüz; kişi hak ve özgürlüklerinin otoriteler tarafından hiçe sayıldığı, insanların kanıt olmadan suçlandığı ve büyük bir baskı altında yaşadığı bir dünyanın Batı Almanya'da da var olduğunu gösteren eleştirel yaklaşımı, medyanın çarpıklaşması ve insanların insanlar hakkında kolayca vardıkları suçlayıcı kararları çok iyi bir şekilde anlatan bir distopya atmosferine sahip çok iyi bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0073858/

Kendilerini çeşitli gruplara dahil ederek bir kimlik kazanmaya çalışan isyankâr yeni yetişkinleri konu alan bir İngiliz gençlik filmi Quadrophenia (1979). Filmin baş kahramanı olan Jimmy, belirsiz ve dengesiz karakteriyle çeşitli çevrelerin ve çeşitli olayların içerisinde yer alır.  Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0079766/

Şehirde bohem hayatı yaşayan iki tiyatrocu arkadaş kırsala tatile gider ve bu karakterleri daha yakından tanırız Withnail & I (1987) filminde. Kendilerine özgü karakterler olan Withnail ve anlatıcı karakter kısmında yer alan Ben'in arkadaşlıklarını ve nasıl bir hayat yaşadıklarını deneyimlerken birçok eğlenceli sahneye de konuk oluyoruz eserde. Filmin imdb profili: https://www.imdb.com/title/tt0094336/

20. yüzyılın başında, İtalya'da ve Rusya'da geçen Oci ciornie (1987) filminde, orta sınıf bir aileye sahip olan ve zengin bir kadınla evlenen bir mimarın mutsuz hayatında yaşadığı bir aşk sonucunda İtalya'dan Rusya'ya uzanan macerasına konuk oluyoruz. Marcello Mastroianni'nin canlandırdığı Romano karakteri İtalyan ve Rus kültürünü bir arada sunan Siyah Gözler (1987) filminde hayallerini yaşamak isteyen ve hayallerini erteleyen bir adam olarak karşımıza çıkıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0093664/