İyi Ki Filmler Var

Tüm dünya kültürüne ve diğer bazı dinlere de mal olmuş İncil'deki hikâyeleri anlatan bu eser sayesinde üç saatte müthiş bir kültür birikimi sağlayabileceksiniz. Din mitolojisine göre; yaratılış, Adem-Havva, Nuh, tufan, zeytin dalı ve güvercin neden barışı simgeler, Lut kavmi, insanlar neden farklı dillere sahiptir gibi konular hakkında bilgi alabileceksiniz. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt0060164/

Formula 1 dünyasını, bu işteki riskleri, perde arkası oyunlarını, televizyon dünyası için pazarlama malzemesi ve şov yıldızı olarak kullanılmayı, modern gldayatörler olarak hız canavarı tabutların içinde yarışmayı ve rekabeti anlatan iki muhteşem eser. Rush filmi 70'lerdeki James Hunt-Niki Lauda rekabetini anlatıyor. Senna belgeseli ise ünlü Brezilyalı pilot, idol karakter Ayrton Senna'nın 80'ler ve 90'lardaki Formula 1 hayatını anlatıyor. İki filmi yakın zaman aralıklarıyla izlemek yararlı olacaktır. Filmlerin imdb profilleri: http://www.imdb.com/title/tt1979320/ https://www.imdb.com/title/tt1424432/

Danimarkalı yönetmen Lars von Trier'in bu ikilemesi cinsellik, kadın özgürlüğü ve toplumsal kalıplaşma baskısı üzerine çok değerli bir eser.  Film, ülkemizde sansüre uğramıştı. 1. filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt1937390/ 2. filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt2382009/

Jules Verne'in ünlü romanından uyarlanan bu eserde karadaki insanlık distopyasından kaçıp denizler altında, bir grup arkadaşıyla beraber kendi ütopyasını yaşamaya çalışan Kaptan Nemo'nun düşüncelerini bulabilecek, maceralarını izleyebileceksiniz. 20,000 Leagues Under the Sea (1954) filminin başrolünde James Mason yer almaktadır. Bunun dışında, Kirk Douglas, Peter Lorre gibi önemli oyuncular da bu filmde rol almışlardır. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt0046672/

Psikanalizmin kurucusu, 20. yüzyılın en önemli bilim insanlarından Sigmund Freud'un hayatını John Huston'ın yönetimindeki bu filmde izleyebileceksiniz. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt0055998/

Babaları kaptan olan yedi çocuklu soylu bir ailenin hayatını anlatan, klasik bir müzikal film. Avusturya'nın doğal güzellikleri ve müzik ile beraber insanın içini ısıtan, sevindiren bir film. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt0059742/

Hayatını fotoğrafçılığa adamış Sebastião Salgado'nun muhteşem çalışmalarını, dünya ve insanlık hakkındaki düşüncelerini bu belgeselde bulabilirsiniz. The Salt of the Earth (2014) en kötüyü ve en güzeli gözler önüne seren harikulade bir belgesel.  Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt3674140/

Aralık 1946 doğumlu Steven Spielberg'in 24 yaşındayken çektiği Düello adlı filmi, yönetmenin ilk uzun metrajlı filmidir. Genç yaşındayken yakaladığı yönetmenlik başarısı, ileriki yıllar için Spielberg'in iyi bir kariyere sahip olacağının habercisi olmuştur adeta.  Aksiyon ve gerilim yüklü Duel (1971) filminde anlamsız şekilde arabasının peşine takılan bir kamyonla mücadele etmeye çalışan bir kişinin yaşadığı macera anlatılır. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt0067023/

Adı literatüre çapkınlıkla eş anlamlı olarak geçmiş olan Giacomo Casanova'nın hayatını usta yönetmen Fellini'den izleyebileceksiniz. 18. yüzyılda yaşamış olan entelektüel Casanova'nın maceraperest hayatı, birçok şehre yayılan öyküsü sanat filmleri arasındaki Il Casanova di Federico Fellini (1976) filminde işlenmektedir. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt0074291/?ref_=nm_flmg_wr_10

On gün sonra 81 yaşına girecek olan Amerikan Sineması'nın en özel yönetmenlerinden Woody Allen, başrolünü de oynadığı 1972 yapımı Seks Hakkında Bilmek İstediğiniz Her Şey adlı filminde kendine has üslubuyla seksi ve cinselliği mizahi bir şekilde işlemektedir. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt0068555/

Ünlü Avusturyalı yönetmen Michael Haneke'nin 2012 yılında, 70 yaşındayken çektiği Aşk adlı bu sanat filmi Altın Palmiye ödülüne de layık görüldü. 80 yaşını aşmış yaşlı bir çiftin hayatını anlatan Amour (2012) filminde Haneke bizleri yaşlılık üzerine düşünmeye, hayatı felsefi şekilde sorgulamaya ve daha şimdiden yaşlılığımızı göz önüne almaya yöneltiyor. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt1602620/

Kariyerinin çoğunu Fransa'da geçirmiş olan sinema sanatının çok değerli yönetmenlerinden Luis Buñuel, en önemli eserlerinden olan Arzunun Şu Karanlık Nesnesi'nde yine burjuvaziyi kendi tarzıyla yermekte ve erkek dünyasını işlemektedir. Cet obscur objet du désir (1977)  adlı bu muhteşem eser, yönetmenin son filmi olma özelliğiyle de önem taşımaktadır. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt0075824/

Hayatı boyunca yaptığı ses kayıtlarında acılarını, pişmanlıklarını, sevinçlerini, görüşlerini anlatmış Marlon. Bu ses kayıtlarının derlemesinden oluşan Dinle Beni Marlon belgeseliyle Marlon Brando'nun hayatına, kendi ağzından tanık olacaksınız.  Anlattıklarından etkilenecek, belki de çok da hüzünleneceksiniz ama Listen to Me Marlon (2015) adlı bu sanat filmi tavsiyesini izlediğiniz için kesinlikle memnun olacaksınız. 28.01.2020 tarihinde filmi yeniden izledim ve bu paragrafı da bunun üzerine yazıyorum. Belgeselde bu özel oyuncuyu yakından tanıma şansına erişiyoruz ve Marlon Brando hem hayat üzerine hem de oyunculuk ve sinema gibi konular üzerine o kadar değerli şeyler söylüyor ki bunlar, biz yaşayanlar için insana ders niteliğinde görünüyor. Belgeselde de adı geçen ünlü Rus tiyatro yönetmeni Stanislavski'nin bir eseri için:  Bir Aktör Hazırlanıyor - Konstantin Stanislavski Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt4145178/

Bir tablonun içinde yaşayan tamamlanmış çizimler, yarı tamamlanmış çizimler ve eskizler arasında sınıfsal bir hiyerarşi söz konusudur. Le Tableau (2011) filminde ressamın kendilerini neden tamamlamadığını ressama sormak ve aşağı görülmekten kurtulmak isteyen bazı karakterler bir maceraya atılarak bambaşka dünyalar keşfederler...  Sanat filmleri arasındaki bu eser bittikten sonra, evinizde bir tablo varsa ona bakıp, içindekilerin hayatını düşleyebilirsiniz. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt1891769/?ref_=wl_li_tt

1984'ten dört yıl sonra çekilmiş olan Yaşıyorlar filmi ile bir buçuk saatlik zihin açıcı bir distopya izleme şansı yakalayacaksınız. They Live (1988) adındaki bu eser ile kapitalizmi ve totalitarizmi John Carpenter'ın gözlüğünden görmeye ne dersiniz? Filmde bir gözlükle beraber reklamların altındaki mesajları siyah beyaz görmeye başlayarak aydınlanan ve diğer insanların da gözlerini açarak onlara gerçekleri göstermeye çalışan bir inşaat işçisinin mücadelesi anlatılıyor. Filmin imdb profili:  http://www.imdb.com/title/tt0096256/

İtalyan sinemasının yaşayan önemli yönetmenlerinden Taviani Kardeşler'in Luigi Pirandello'nun beş hikayesini sinemaya uyarlamasından oluşan Kaos (1984) adlı sanat filmi, izleyenlerinde klasik bir edebiyat eseri okuyormuş hissi yaratıyor. Hikâyeler Diğer Oğul: Oğulları Amerika'ya gitmiş bir kadın özlemle oğullarından haber bekler. Kendisiyle aynı topraklarda yaşayan diğer bir oğluna ise geçmişte kötü bir anıdan dolayı bir türlü ısınamaz. Ay Çarpması:  Bebekken dolunaya maruz kalıp bundan etkilenen bir kişi her dolunayda kendini kaybetmektedir. Küp: Bir toprak ağası zeytinleri için büyük bir küp yaptırır ancak bu küpün başına kötü şeyler gelir. Ağıt:  Bir köy halkı kendi mezarlıklarına sahip olmak için mücadele verir. Annemle Sohbet:  Saygın bir işe sahip, Roma'da yaşayan oğul, çocukluğunu geçirdiği kasabaya döner annesinin çağrısı üzerine. Sohbetlerinde annesi çocukluğundaki bir hikâyeyi anlatır. Filmin imdb profili:  http://www.imdb.com/title/tt0087537/

Hayatta tek başına mücadele veren Genç Rosetta'nın bir iş sahibi olup rahatça yaşayabilmek adına yaptıklarını Altın Palmiye ödüllü bu filmde bulabileceksiniz. Ünlü Belçikalı yönetmenler Dardenne Kardeşler'in toplumsal so runla ra değinen  sade ve gerçekçi sanat filmlerini izlemeye  Rosetta (1999) i le başlayabilirsiniz. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt0200071/

Hezarfen Ahmet Çelebi, Lagari Hasan Çelebi, Katip Çelebi gibi tarihi şahsiyetlerin hayatlarını da içeren İstanbul Kanatlarımın Altında (1996), yenilikçi ve yaratıcı insanların gericiler yüzünden maruz kaldığı baskıyı anlatan değerli bir film. Osmanlıda yaşam, imparatorluğun geri kalma sebeplerinden bazıları, içindeki tutkuyu ne pahasına olursa olsun yaşama azmi gibi temaları öne çıkaran, bizleri yüzlerce yıl öncesine götüren bir film İstanbul Kanatlarımın Altında (1996). Filmin imdb profili:  http://www.imdb.com/title/tt0272142/

Jafar Panahi tüm baskılara ve kısıtlılıklara rağmen bunun üstesinden nasıl gelinebileceğini, bir film yapmak için usta ve yaratıcı olmanın yeterli olduğunu Taksi adlı filmiyle bizlere gösteriyor.  İran'da hayat nasıl diye merak ediyorsanız, İran'ı tanımak istiyorsanız Taxi (2015) adlı bu sanat filmi tavsiyesini izleyebilirsiniz. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt4359416/

Filmi kitabından daha iyiydi diyebileceğiniz bir film: Zorba. Kazancakis'in ünlü romanının Kakogiannis tarafından sinemaya uyarlanması bu filmde Anthony Quinn oynamasaydı belki de bu kadar meşhur ve beğenilir olmayacaktı. Güçlü, uçarı, hayattan tat alan hakiki karakterler yaratma konusunda usta bir oyuncu olan Anthony Quinn Alexis Zorbas (1964) adlı filmde de harika bir oyunculuk sergileyerek, hayatının son dönemlerini yaşayan ama hayattan kopmak istemeyen, hayattaki zevkleri doyasıya tatmak isteyen, anı yaşayan bir kahramanı canlandırıyor.  Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt0057831/

Sinema sanatının önde gelen isimlerinden büyük Rus yönetmen Andrei Tarkovsky'yi izlemeye başlamak istiyor ancak hangi filmi ile bunu yapacağınızı bilemiyorsanız  Ivanovo Detstvo (1961)  sanat filmi tavsiyesi sizin için iyi bir başlangıç olacak. Yönetmenin ilk uzun metrajlı filmi olan İvan'ın Çocukluğu ile çocukluğunu İkinci Dünya Savaşı sırasında yaşayan İvan'ın gözünden o günleri, hayatı ve savaşı izleyeceksiniz. Filmin imdb profili:  http://www.imdb.com/title/tt0056111/

Polonya Sineması'nın büyük ismi, sanat filmi yönetmenleri arasındaki Krzysztof Kieslowski'nin en önemli eserlerinden biri olan on bölümlük On Emir dizisi sizi, sinema aracılığıyla, hayat üzerine derin düşüncelere davet ediyor. Farklı konulardan oluşan ve bölümler arasında ufak bağlantılar bulunan dizi ile on farklı hikâye izleyecek, Kieslowski'nin gözünden hayata tanık olacaksınız. Dekalog (1989-1990)  dizisinin beşinci ve altıncı bölümleri daha sonra yönetmen tarafından uzun metrajlı çekilerek de filmleştirilmiştir. Bu 10 bölümlük harika diziyi yıllar sonra, 2020 yılının mart ayının sonlarında yeniden izlemeye başladım ve bu paragrafı da bunun üzerine ekliyorum. Kieslowski 10 Emir'i günlük yaşamda insanların yaşadığı dramlar, çatışmalar ve sorunlar üzerinden kendine özgü anlatımıyla çok güzel bir şekilde işlemiş. Daha sonra uzun metrajlı film olarak da çektiği 5. bölüm idam cezası üzerine insanı müthiş bir sorgulamaya iterken adeta saf aşk üzerine çekilmiş (ve uzu

Kevin Costner'ın yönettiği ve başrolünü oynadığı Dances with Wolves (1990) filmi sizlere modern bir Yedi Samuray destanı yaşatacak. Kızılderili yaşamına, Kızılderili kültürüne ucuz westernler dışındaki bir pencereden bakmak istiyorsanız bu destansı sanat filmi tam size göre. Filmin imdb profili: http://www.imdb.com/title/tt0099348/

Edebiyata ütopya türünü kazandıran Thomas More'un yaşam öyküsünü bu sanat filmi tavsiyesi ile öğrenebileceksiniz. Savunduğu doğrular ve hukuk adına taviz vermemesi yüzünden suçlanan More'un hayatı bu filmde başarılı bir şekilde anlatılmaktadır. A Man For All Seasons (1966) filminde Orson Welles de bir role sahiptir. Filmin imdb profili:  http://www.imdb.com/title/tt0060665/ Fotoğrafta filmin yönetmeni Fred Zinnemann ile filmin başrol oyuncusu Paul Scofield görünüyor.

İle rledikçe de rinleşen, toplum, aile, eğitim ve psikoloji üze rine müthiş bi r  film. James Mason baş roldeki pe rfo rmansıyla kendine hay ran bı rakıyo r.   Döneminin epey ilerisinde olan Bigger Than Life (1956)  sanat filmi tavsiyesi  birçok konu üzerine düşünmenizi sağlayacak. Filmin imdb p rofili:  http://www.imdb.com/title/tt0049010/

Hayatının büyük kısmını 16. yüzyılda yaşamış olan ünlü İtalyan heykeltıraş ve ressam Michelangelo'nun yaşam öyküsünü, bazı eserlerini ve ünlü Sistina Şapeli fresklerini nasıl yaptığını The Agony and the Ecstasy (1965) adını taşıyan bu sanat filmi tavsiyesi ile öğrenebilirsiniz.  Filmin imdb profili:  http://www.imdb.com/title/tt0058886/

Dostoyevski'nin ünlü romanının en sadık ve en gerçekçi sinema uyarlamasını izlemek ister misiniz? Prestuplenie i nakazanie (1970) adındaki bu  Rus yapımı olan sanat filmi ile,  romanı okurken hayalinizde canlandırdıklarınızın bir yansımasını göreceksiniz adeta. Filmin imdb profili:  http://www.imdb.com/title/tt0064839/

9 Aralık'ta 100 yaşına girecek olan ünlü Amerikalı oyuncu Kirk Douglas'ın Vincent van Gogh'u, sinema sanatının en değerli oyuncularından Anthony Quinn'in de Paul Gauguin'i canlandırdığı Lust for Life (1956) adlı bu harika sanat filmi ile Van Gogh'un hayatını, sanatçılığını ve Gauguin'le olan arkadaşlığını görebileceksiniz. Filmin imdb profili:  http://www.imdb.com/title/tt0049456/

Çocukluğunu zincirler altında adeta bir hayvan gibi büyütülerek geçirmiş Kaspar Hauser'in hayata atılışını ve kısa yaşamını Werner Herzog'un yönetimindeki bu sanat filminde bulabileceksiniz.  Dünyadan kopuk olarak yetişen Kaspar'ın hayatı anlamaya ve kendince yorumlamaya çalıştığı, kendine has bir insan olup çıktığı Jeder für sich und Gott gegen alle (1974) filmiyle hem sevinecek hem üzüleceksiniz. Ancak büyük bir sinema beğenisi yaşayacaksınız. Filmin imdb profili:  http://www.imdb.com/title/tt0071691/

İki gezgin kafadarın Hindistan'da yaşadıkları maceraları, cehaletten yararlanarak krallığa kadar yükselmelerini ve insani tutkular yüzünden düştükleri halleri bu nefis filmde göreceksiniz. İngiliz sömürgeciliği yergisinin de bulunduğu bu filmle hem keyifli dakikalar yaşayacak hem de güzel bir maceraya tanık olacaksınız. Filmin imdb profili:  http://www.imdb.com/title/tt0073341/