İyi Ki Filmler Var

İstanbul Şehir Tiyatroları oyuncularının oynadığı, Anton Çehov klasiğinin üç bölümlük filmi olan ve son bölümü internette bulunmayan Vişne Bahçesi (1991); yıllar sonra çiftliğine borç içinde dönen bir kadının ve ailesinin çok sevdikleri vişne bahçelerini kaybedişini konu alıyor. Rusya'daki insanların yaşayışına, köleliğin kaldırılışının etkilerine, artık sınıf farkının paraya dayalı oluşuna, vurdumduymazlığa, yaşam sancılarına dair güzel bir oyun ve film Vişne Bahçesi (1991). Çehov eserlerinin alametifarikalarından olan olayları değil durumları ön plana alan anlatımıyla hikâyesini işleyen Vişne Bahçesi (1904) oyunu; değişen ülkelerine uyum sağlamaktan uzak, hâlâ eskisi gibi yaşayabileceklerini düşünen bir ailenin ekonomik zorluklar sonucunda acı gerçekleri yakından deneyimledikleri bir eser. Not: Eserin son bölümünün (oyun metnini ve var olan iki bölümün uzunluğunu baz alınca sadece son bir bölümün kaldığını varsaydım) var olduğu bir yer biliyorsanız yorumlara ekleyebilirsiniz. Fil

Kadrosunda Gene Hackman, Jean-Louis Trintignant, Ed Harris gibi sinemanın önemli oyuncularının da yer aldığı Under Fire (1983); izleyicilerini bir diktatörlük altında yönetilen ve devrimci mücadele verilen Orta Amerika ülkesi Nikaragua'ya foto muhabirlerinin gözünden konuk ediyor. Savaş esnasında tarafsız tarafta olmak, sadece işini yapıp olanları haberleştirmek ve halka göstermek; bir yandan da bir tarafa sempati duyup olayların içine karışmak; öte yandan da diktatörlükle yönetilen bir ülkenin nasıl yaşanmaz hâle geldiği; bir foto muhabirinin savaşa ve devrime bazen nasıl önemli bir etkisinin olabileceğiyle de beraber anlatılıyor Ateş Altında (1983) filminde. Geri kalmış, haritada yeri bilinmeyen, sömürgeleştirmek ya da karşı bloğa geçmesini önlemek için büyük ülkeler tarafından önem arz eden ülkelerde yabancı güçlerin nasıl bir politika izlediği de Under Fire (1983) filminin konusu. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0086510/

Cumhuriyet, yarındır Atatürk, yarın Unutma, sarın Gözün gibi sakın

Milano'da bir otomobil fabrikasında teknisyenlik yapan bir Sicilyalı, tatil için memleketine döndüğünde dostlarının güvenini yeniden kazanmak zorundadır Mafioso (1962) filminde. Kuzeyli ve güneyli olmak, şehirli ve taşralı olmak, Milanolu ve Sicilyalı olmak çatışmasını; dışarıya gidip geri gelenin yerli halk tarafından çeşitli ön yargılarla karşılaşmasını ve mafya ilişkilerini konu alan iyi bir film Mafioso (1962). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0056210/

İzleyicilerini 1930'lu yıllarda ikinci sınıf vatandaş konumundaki siyahilerin yaşamına ve eşitlik mücadelesine konuk eden The Great Debaters (2007); bir siyahi üniversitesinin öğrencilerinin katıldığı münazaraları ve bu münazaralarda beyazlara karşı elde ettikleri başarıları konu alıyor. 1930'larda siyah olmak temasını işleyen iyi bir film olan Muhteşem Münazaracılar (2007); toplum önünde yapılan tartışmalarda öğrencilerin hem bilgilerini hem de hitabetlerini konuşturduğu bir ortamda sözlerin mücadelesi içerisinde toplumsal eşitlik konusunu etkileyici bir şekilde işliyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0427309/

Las Vegas'ta yaşanmaya başlanan tek tip cinayetleri araştıran bir acar muhabir, bir modern Dracula hikâyesinin başkahramanı The Night Stalker (1972) filminde. Dracula romanının bir benzerinin ve vampir insan efsanesinin gerçek hayata uyarlanmış bir öyküsü olan The Night Stalker (1972); işini iyi yapan ve iyi bir haber yazmaya oldukça değer veren becerikli bir muhabirle beraber kan donduran bir hikâye konuk olduğumuz iyi bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0067490/

Chilly Scenes of Winter / Head Over Heels (1979) adlarıyla bilinen, Criterion Koleksiyonu'nda da yer alan çok güzel filmde, aşk acısı yaşayan güzel kalpli bir adamın tekrar var etmek için uğrunda çabaladığı ve anılarını tekrar yaşadığı bir ilişkinin farklı zamanlarına konuk oluyoruz. Bir ilişkinin başlayıp sona erişini ve bu ilişkiyi bitiremeyen tarafı bizlere anlatan Chilly Scenes of Winter / Head Over Heels (1979); aşk acısını, bir ilişkiyi tekrar mümkün kılma çabasını, artık var olmayan bir şeyi hâlâ kendinde yaşama hâlini çok başarılı bir şekilde anlatan, değerli bir film. Bir tarafın bitirdiği ama diğer tarafın bitiremediği ilişkiler ne yazık ki günümüzde şiddet ve suçla son derece çirkin bir hâle büründürülebiliyor kimi insanlar tarafından. Chilly Scenes of Winter / Head Over Heels (1979) filmi ise bitiremediği, aklından ve yüreğinden atamadığı bir ilişkiyi insanca var kılmaya, tekrar yaşatmaya çalışan ve bir zarar veriyorsa sadece kendisine zarar veren, karşısındaki kişiye k

Yönetmeni Giuseppe Tornatore, başrolü Marcello Mastroianni, müzisyeni Ennio Morricone olan Stanno tutti bene (1990); yaşlı bir babanın çocuklarını ziyaret etmek üzere çıktığı yolculukla onların hayatlarının umduğu gibi gidip gitmediğini öğrendiği, anılarını tekrar yaşadığı çok güzel bir film. Yaşlılık, ebeveyn olmak ve çocuk yetiştirmek, çocuklarının bir yerlere gelmesi için çabalamak, onların aileden ayrılan yetişkinlere dönüşmesi, çocukların gelmeleri hayal edilen yerler ve gerçekte hayatta bulundukları yerler üzerine, anılarla da desteklenen iyi bir film Stanno tutti bene (1990). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0100681/

Katı, duygularını yansıtmaktan ve sempati yaratmaktan uzak, disiplini ön plana alan, emekliliğine yaklaşmış, donanımlı bir lise öğretmeninin hem meslek hayatında hem de özel hayatında geçmişiyle yüzleştiği çok iyi bir film The Browning Version (1951). Öğretmen-öğrenci ilişkisi, okul hayatı, meslektaşların ve içinde yer alınan çevrenin kişiye yaklaşımı, toplumsal beklentiler ve kalıplar, hayal kırıklıkları, nezaket, doğru bildiklerini sorgulamak hakkında değerli bir film olan The Browning Version (1951); aynı zamanda yaşlı koca-genç kadın evliliğine dair de bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0043362/

Birleşik Krallık Maliye Bakanlığı'ndaki önemli ve hayatı işinden ibaret bir bürokrat bir gün bir kafede genç bir kadınla tanışır The Girl in the Café (2005) filminde. İlişkileri ilerleyince adam kadını Reykjavik'teki G8 toplantısında ona eşlik etmesi için davet eder. Dünya biraz da olsa değişir. Bir birey hikâyesi olarak başlayıp orta yaşlarının sonuna yaklaşmış, saygın bir işi ama işi dışında hiçbir şeyi olan bir adamı ve tanıdığı kadınla kadınla kurduğu ilişkiyi bizlere anlatan The Girl in the Café (2005); Reykjavik'teki G8 zirvesinde kadının sözünü sakınmayan yaklaşımı ve yoksul ülkeler için yapılacak yardımlar hakkındaki ısrarı sonucunda bir toplumcu esere dönüşüyor. Dünyanın yönetilişi, gücü elinde bulunduran ülkelerin bu güçten yoksun ülkelerdeki insanların yaşamını doğrudan iyileştirme ya da bunu yeterince yapmama konusundaki yaklaşımının ne kadar kıl payı olduğu, insanlığın çıkarlardan ve imkânın olmasına rağmen yardım etmekten sakınmaktan ne kadar daha önemli olduğ

Katıldıkları bir davetten sonra evlerine dönen bir bürokratın ve eşinin evlerini eskisi gibi bulmaması, dinlenmeye başlandıklarını düşündürür onlara Ucho (1970) filminde. Devletin gücünü elinde bulunduranların bir baskı aracına dönüşmesini ve insanları başlarına bir iş gelirse korkusuyla sindirmesi üzerine çok iyi bir film. Üst düzey bir devlet yetkilisinin dahi güvende hissetmediği ve dinlenme korkusuyla, ya üstlerimin hoşlarına gitmeyen bir şeyler söylersem paranoyasıyla yaşadığı, ev ortamında bile insanın korkunç bir baskı ve otosansür ile ezildiği distopik bir ortamda geçiyor Kulak (1970) filmi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0066498/

John Steinbeck'in Fareler ve İnsanlar (1937) adlı eserinden uyarlanan Of Mice and Men (1939); George ve Lennie isimli iki arkadaşın ilişkisini, saf ve düşük zekâlı Lennie'nin yol açtığı sorunlar dolayısıyla çiftlikten çiftliğe sürüklenen yaşamlarını anlatan, çok güzel bir hikâyenin çok güzel bir filmi. Çiftlik işçilerinin yaşamlarını ve birileri için karın tokluğuna çalışmak yerine kendi topraklarına sahip olmak hayalini birbirini tamamlayan iki karakter üzerinden anlatan, vakti dolduğu varsayıldığında ya da isteneni yapmadıklarında canlıların onlara hakkında söz sahibi olanlar tarafından hor görüldüğü bir ortamda geçen değerli bir film Fareler ve İnsanlar (1939). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0031742/

Mantıksız görünen bir karar alarak mısır tarlasının bir bölümünü beyzbol sahasına dönüştüren bir adam, zamanı ters yüz eden fantastik bir hikâye ile hem kendi düşlerinin hem de birçok kişinin düşlerinin gerçekleşmesini sağlar Field of Dreams (1989) filminde. İç ısıtan cinsten filmlerden olan; Kevin Costner, Burt Lancaster gibi oyuncuları ve de geçmişin oyuncularını içeren Düşler Tarlası (1989); insanın hayatında yarım kalan hikâyelere, insanın içinde kalan keşkelere, insanın yolunu çizen ince ayrımlara, hayallere, yaşanmışlıklara ve yaşanması mümkün olmayanları mümkün kılmaya dair çok güzel bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0097351/

1960 yılında bağımsızlığını ilk başbakanı Patrice Lumumba liderliğinde Belçika'dan alan Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin ulusal kahramanının mücadelesini ve sömürgeci Belçika ile ABD tarafından nasıl iktidardan düşürüldüğünü, nasıl katledildiğini anlatan değerli bir film Lumumba (2000). Ne yazık ki dünyanın farklı yerlerinde birçok kez yaşanmış bir olayı, sömürgeci güçlerin ülkelerinin bağımsızlığı için mücadele eden insanlara karşı zalimliğini ve çıkarları için her şeyi mübah görmelerini anlatan bir film olan Lumumba (2000); bu uğurda mücadele etmiş değerli bir siyasetçinin yaptıklarını ve yaşadıklarını bizlere sunarak ona saygı duruşunda bulunuyor. Resmî olarak bağımsızlığını alan ama gerçekte hâlâ bağımlı tutulan ve sömürülmeye, kontrol edilmeye devam eden ülkeler olduğunu, gerçek bağımsızlığın kâğıt üzerindeki bağımsızlıktan çok daha ötesinde olduğunu hatırlatan bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0246765/

Uçmaya tutkun bir posta uçağı pilotu olan 1.91'lik Charles Lindbergh'in 1927 yılında, yalnız başına gerçekleştirdiği 33 saatlik New York-Paris uçuşuyla Atlas Okyanusu'nu mola vermeden uçakla geçen ilk insan oluşunun öyküsünü 1.91'lik James Stewart'ın başrolüyle anlatan çok güzel bir film The Spirit of St. Louis (1957). Havacılık tarihinde önemli bir yer etmiş, telsizsiz ve paraşütsüz uçuşunda Charles Lindbergh, ön camı olmayan (o kısımda yakıt deposu var) bir uçakla Paris'e iniyor The Spirit of St. Louis (1957) filminde. Kendisini o gün 200 bin kişi, ülkesine döndüğünde ise 4 milyon kişi karşılamış. The Spirit of St. Louis (1957) filmi ilham verici öyküsünü anlatırken aynı zamanda bu uçuş için Charles Lindbergh'in de içinde yer aldığı bir ekiple özel olarak üretilen uçağın yapımını ve pilotun hayatındaki çeşitli havacılık olaylarını da izleyicilerine anlatıyor; Atlantik üzerinde geçen uzun ve uykulu saatlerin arasında. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.