İyi Ki Filmler Var

Yazı kırsalda yaşayan zengin bir ailenin yanında geçiren Leo bu ailenin büyük kızı Marian ile onun sevgilisi çiftçi Ted Burgess arasında Merkür misali habercilik görevini yerine getirir. Aynı zamanda çocukluktan ergenlik dönemine geçiş evresinde olan saf Leo haberciliği sırasında aşk hakkında bilmediklerini de öğrenmeye çalışır. Doğal güzellikleriyle ön plana çıkan çok güzel bir bölgede çekilmiş olan The Go-Between (1971) filmi İngiltere'de, Norfolk bölgesinde geçiyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0067144/

İran-Irak sınırında yaşayan ve kaçakçılıkla geçinen insanların yaşamını anlatan Zamani barayé masti asbha (2000) filminde kardeşi Madi'nin iyileşmesi için elinden gelen her şeyi yapmaya çalışan Eyüp'ün ve ailesinin dramı etrafında bölge halkının nasıl ve ne şartlar altında yaşadığı da gösteriliyor. Zorlu bir coğrafyada yaşayan insanların tehlikeli kaçakçılık mesleğine mecbur kalmaları, yöresel gelenekler ve tüm bunların içerisinde çocukların daha büyümeden çeşitli zorluklarla mücadele etmek zorunda kalmasına neden olan sefalet sorununu işleyen değerli bir film Sarhoş Atlar Zamanı (2000). Türkiye'den, kaçakçıların yaşamını anlatan bir film için: Katırcılar (1987) Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0259072/

Sanatın taklit (mimesis) yoluyla yapıldığını söyleyen Aristoteles, Poetika adlı eserinde şiir, tragedya ve destan gibi türleri ön plana alarak iyi bir eserin nasıl olması gerektiğini açıklıyor. Her ne kadar sinema kitapları etiketiyle doğrudan bir alakası bulunmasa da Poetika, sinemanın da bir taklit olduğu ortada olduğuna göre ve de eserde kurgu, kurmaca, bir yaratı ürünü ortaya koyma gibi konularda binlerce yıl öncesinden paylaşılmış bilgiler yer aldığı için çeşitli sanat dallarıyla ilgilenen sanatseverlerin keyifle okuyabileceği çok değerli bir eser olduğunu düşündüğüm için bu Antik Yunan klasiğini bloğumda paylaşmak istedim. Eserden hoşuma giden birkaç alıntıya da burada yer vermek isterim:  ''Şimdi, korku ve acıma duyguları görsellikle uyandırılabileceği gibi olay örgüsüyle de uyandırılabilir, tercih edilmesi gereken bu ikincisidir, zaten usta ozan öyle yapar.''  ''Birçok ozan iyi düğüm atar ama kötü çözer, oysa ikisi arasında bir denge ku

1964 yılında Tokyo'da düzenlenmiş olan Olimpiyat Oyunları'nı çeşitli dallardaki yarışmalarla ve milletlerin, ırkların, dillerin, çeşitli hikâyelerin yarattığı zenginlikle beraber izleyicilerine sunan bir belgesel Tôkyô orinpikku (1965). 1964 yılında düzenlenmiş olan Olimpiyatlar'daki yarışmalardan, açılış ve kapanış töreninden genel bir özeti içeriyor olmasına ek olarak büyük bir geleneğin ve insanların eşit, barışçıl bir ortamda spor yaparak bir arada toplandığı çok özel bir organizasyonun parçası olabilmek adına da değerli bir belgesel Tokyo Olimpiyatları (1965). Eserde 64 Tokyo Olimpiyatları'nda bronz madalya kazanmış olan Hamit Kaplan'ın bir karşılaşmasından bir kısım da yer alıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0059817/

Bir bilgisayar programcısı olan Flynn, yarattığı oyunları kendisinden çalan patronuna karşı siber yollarla mücadele verirken kendisini, ona yardım eden dostlarıyla beraber ana bilgisayarın içinde bulur. Işınlama yoluyla ana bilgisayara hapsolan Flynn burada kendi tasarladığı programların ve bu programların parçalarının yaşamını yakından görür. Bütün gücü üzerinde toplamaya çalışan ve insanlığın ilkel yanından nasibini almış ve kötü olarak görülen programları arenalardaki oyunlarla yok eden ana bilgisayarın kurduğu tiranlık iyi programlar tarafından yok edilmeye çalışılır. Bir tür bilgisayar çağı distopyası olan ve zamanının ötesindeki TRON (1982), bilgisayar devrelerinin içerisinde geçen macerasıyla izleyicilerine farklı bir deneyim yaşatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0084827/

Minyatürleştiricinin varolduğu bir bilim kurgu dünyasında geçen Fantastic Voyage (1966) filminde önemli bir kişinin beynindeki bir hasarın giderilebilmesi için alanında uzman bir ekip bir tür denizaltı yardımıyla bu kişinin vücudunda yol alarak hasarlı noktayı iyileştirme görevini yerine getirmeye çalışır. İnsan vücudunun içerisinde ve Soğuk Savaş döneminde geçen bir bilimkurgu filmi olan Fantastik Yolculuk (1966) sadece mikroskop gibi araçlar yardımıyla içerisinin görüntülenebildiği insan bedeninin içine kahramanlarını ve izleyicilerini alarak hem gergin hem de ufuk açıcı bir macera yaşatıyor. Bu filmden 20 sene kadar sonra yapılan ve insan vücudunun içerisinde geçen bir çizgi film serisi için:  Il était une fois... la vie (1987-1988) Bir Zamanlar... Yaşam Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0060397/

Abbas Kiyarüstemi'nin son filmi olma özelliğini de taşıyan 24 Frames (2017) adlı bu minimal eserde 24 ayrı kısa film niteliğindeki 24 ayrı tek plan çekiminden doğaya, hayvanlara ve insana dair çeşitli hikâyeler izliyoruz. İlk kare Karda Avcılar tablosunun bir tür animasyonuyla karşımıza çıkarken daha sonraki kareler animasyon ve efektlerin gerçek görsellerin üzerinde kullanılmasıyla zenginleştirilmiş. Her biri kendi içerisinde farklı farklı hikâyeler sunan kareler kameranın tek plan çekimi sayesinde aslında izleyicilerini de o anın tanığı haline getirerek görüntünün içine sokuyor ve bunu yaparken aslında fotoğraf tekniğinden yararlanıyor. Çünkü kamera sabit kaldığında bakış açısı yönetmen aracılığıyla değiştirilemediği için o anı daha da içinden, yönetmenin yeni bir dokunuşuna gerek kalmadan izleyebilmeye dair bir avantaj oluşabiliyor seyirciler için. Abbas Kiyarüstemi'nin fotoğrafçı yönünü de ön plana çıkaran bu deneysel ve başarılı çalışma son derece estetik ve anlamlı

Teknolojiyi ve bilgiyi elinde tutan dev Traagların ülkesinde birer eğlence ve süs varlığı olarak yaşamlarını sürdüren küçük Omlar özgürlüklerine kavuşmak için mücadele eder. İnsanlığın gerçekte yaşadığı bir durumu bir bilim kurgu evreninde farklı canlı türleri arasındaki bir hikâye üzerinden işlemiş olan La planète sauvage (1973) filmi müzikleri, çizimleri ve yarattığı kendine özgü atmosferle de değerli bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0070544/

Arjantin'in yakın dönem tarihine ve ülkede işçi sınıfının verdiği mücadeleye soldan bakışla Getino ve Solanas'ın gözünden baktığımız La hora de los hornos (1968) filmi Latin Amerika'yı, sömürgeciliği, kolonyalizmi ve devrimci eylemi çok iyi bir şekilde anlatıyor. İzleyicilerle adeta konuşarak ve tartışarak ilerleyen bir kurguya sahip olan, yönetmenlerinin ülkeyi karış karış dolaşarak ve halkla röportajlar yaparak izleyicilerine sunduğu Fırınların Saati (1968) Juan Peron'un başlattığı ve halkın refahını artıran Peronist hareketi; ne yazık ki ülkemizdekilere de benzeyen darbeleri, halkın iradesinin hiçe sayılışını, emperyal odaklar tarafından bir ülkenin ve halkın sindirilmeyi çalışılışını ve tüm bu sorunlara karşı verilen mücadeleyi kendi ideolojik bakışı içerisinden etkileyici bir şekilde anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0063084/ Filmin izleme linki (Youtube video indirme siteleri aracılığıyla indirip ardından altyazılar  -alternatif

Yönetmen Fernando Ezequiel Solanas ülkesi Arjantin'in 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren siyasetçileri tarafından uğradığı ihanetleri, dış borç sorununu, özelleştirme ve kemer sıkma politikasını, hortumculuğu, uluslararası şirketlerce yağmalanmayı, yolsuzlukları ve bunun faturasını ödeyen halkını Memoria del saqueo (2004) belgeselinde on ayrı başlık altında anlatıyor. Muhalifliği yüzünden mafya tarafından kurşunlandığını belgeselinden öğrendiğimiz Solanas (bazı açılarından bizimkine de benzeyen) ülkesinin sorunlarına ve bu sorunların kaynaklarına dair vatandaşlık ve yönetmenlik görevini yerine getirerek toplumcu ve politik bir eser ortaya koymuş Yağma Anıları (2004)'te. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0400647/ Filmin izleme linki (Youtube video indirici sitelerinden ya da programlarından biri aracılığıyla indirip bu altyazı ile Türkçe desteğiyle izleyebilirsiniz):  https://www.youtube.com/watch?v=XgxZ2TMsze4

Éric Rohmer'in Altı Ahlak Hikâyesi'nin sonuncu filmi L'amour l'après-midi (1972)'de orta yaşlı bir burjuva olan Frederic aile ve iş hayatı arasında yaşamını sürdürürken bir gün eski bir arkadaşı Chloé ile görüşür ve hayatında bazı değişimler yaşar. Hem evlilik hayatını hem de kadın ve erkek bireylerin yaşam tercihlerini, bakış açılarını ve karar alma süreçlerini başarıyla işleyen bu sade ve etkileyici filmde Frederic bazı yollara girer ve kendisini bir yola bırakır. Blogtaki, Altı Ahlak Hikâyesi'ne dair diğer filmler:  Ma nuit chez Maud (1969) ,  Le genou de Claire (1970) . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0068205/

Polis memuru Bullitt yüksek bir amirden bir tanığı koruma görevi alır ve ve görevini fazlasıyla yerine getirir. Hem yetkililerin yetkilerini kötüye kullanarak düzeni bozmalarını hem de bir polis memurunun görevini fazlasıyla yerine getirerek gerçekleri arayışını San Fransisco'nun bayırlı sokaklarında ve havaalanında geçen sahnelerle anlatıyor Bullitt (1968) filmi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0062765/

Vietnam Savaşı'nı konu alan belgesel Vietnam ve Amerika arasında gidip gelen kurgusuyla savaşı çıkaranları, savunanları, savaşa katılanları ve savaşa maruz kalanları, emperyalizmi ve Amerikan kültürünü daha yakından ve çarpıcı bir şekilde görmemizi sağlıyor. Sadece fotoğraf karesi olarak gördüğümüz ve zihinlere kazınan bazı gerçek ve insanlık suçu anlarını da video olarak görebiliyoruz belgeselde. Eserin kurgusunda yer verdiği yetkililerden uçak pilotlarına, evleri bombalanan Vietnamlılardan asker röportajlarına ve yaşanan çeşitli acılara kadar birçok sahne, birçok konuşma son derece etkileyici ve çok kıymetli bir belgesel çıkarıyor ortaya. Hem Vietnam Savaşı hakkında hem de Amerika, emperyalizm ve bir savaşın nasıl var olabildiğini, buna neden olan şeyleri çok iyi bir şekilde anlatan bir eser Hearts and Minds (1974). Nazilerin Yahudileri düşman ilan etmesi gibi emperyalist Amerika fikrini savunan insanların da komünizmi düşman ilan edip kendilerine nasıl meşruiyet kazandırdıklar

İşinde terfi etmek için Milano'dan Sicilya'ya taşınan Giovanni'nin iş yaşamı ve sevgilisi Liliana ile olan ilişkisi sunuluyor izleyicilere I fidanzati (1963) filminde. Uzun süredir ilişkileri devam eden Giovanni ve Liliana çifti bu bir tür zorunlu ayrılıkla beraber birbirlerine daha da bağlanırlar. Filmin odağında bu ilişkiyle beraber iş yaşamının ve maddi zorlukların insan hayatına etkisi de yer alıyor. Ermanno Olmi'nin blogtaki diğer fimleri için  tıklayınız . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0055981/

Babasıyla çıktığı bir deniz yolcuğunda yaşanan kaza sonucunda bir siyah aygırla aynı adada mahsur kalan bir çocuk bu atla dostluk kurar ve onunla kendi ülkesine döner The Black Stallion (1979) filminde. İnsan ve hayvan dostluğunun güzel bir örneğini sunan Siyah Aygır (1979) filmi etkileyici hikâyesiyle 20. yüzyılın ortalarında geçen iyi bir film sunuyor izleyicilerine. Özellikle çocuk ve aygırın adada geçirdiği zamanlar son derece güzel ve masalsı bir bölüm oluşturuyor filmde. Çocuk ve atın yarış macerası da esere ayrı bir heyecan katıyor (bu kısım o kadar önemli ya da gerekli değil bana soracak olursanız; çünkü önemli olan iki farklı canlının kurduğu dostluk, iletişim, etkileşim). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0078872/

Niteliksiz Adam'ın yazarı Robert Musil'in ilk romanı olma özelliğini de taşıyan ve Türkçeye Kâmuran Şipal tarafından çevrilen Genç Törless adlı eserden uyarlanan Der junge Törless (1966) filminde 20. yüzyılın başlarında bir yatılı okulda eğitim gören ergenlik çağındaki öğrencilerin şiddet, hükmetme ve cinsellikle ilgili yaşamları çocukluktan yetişkinliğe geçiş evresi bağlamında anlatılıyor. Tüm bu konuların hem içerisinde hem de dışarısında yer alan genç Törless felsefî sorgulamalar da yaptığı hayatının bu evresinde anne özlemi, kadın ve erkeklerle iletişim, yakın arkadaşları Beineberg ve Reiting'in Basini isimli bir öğrenciyi ezme çabalarına konuk olmasıyla romanın ve filmin ana kahramanı. Eser romana son derece sadık bir şekilde uyarlanmış. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0060574/

37°2 le matin (1986) filmi hayallerini ertelemiş ve maddi kaygıları hayatında ön plana almış Zorg ile uçarı karakterli Betty'nin ilişkisini anlatıyor. Zorg ve Betty çiftinin birlikte geçirdiği günler bu ikilinin yeni yerlerde yaşadıkları maceraları ve edindikleri dostlukları da içeriyor. Betty'nin öngörülemez davranışlara yol açabilen karakteri ve canlılığı 37°2 le matin (1986) filmini daha da ilgi çekici kılıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0090563/

Başrollerinde bir güzelin (Hülya Koçyiğit) ve bir yakışıklının (Çetin Tekindor) yer aldığı Yavrularım (1984) filminde Almanya'dan Türkiye'ye kesin dönüş yapan gurbetçi bir ailenin acı tatlı zamanlarına ve zor kararlarına konuk oluyoruz. Dönemin önemli olgularından biri olan gurbetçilik konusuyla başlayan Yavrularım (1984) filmi Seher ve Cemal çiftinin aşkına, çocuklarıyla olan mutlu yaşamlarına ve karşılarına çıkan talihsizlikler sonucunda vermeleri gereken dramatik ve etkileyici kararlara odaklanarak çok iyi bir eser koyuyor ortaya. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt2517732/ Filmin izleme linki:

İkinci Dünya Savaşı'nda Güney Atlantik'te ve tamamı denizde geçen The Enemy Below (1957) filminde bir Alman denizaltsıyla onu tespit eden bir Amerikan destroyeri arasında amansız bir mücadele verilir. Heyecanı ve gerilimi yüksek bir film olan Düşman Altımızda (1957) filmi aynı zamanda usta kaptanların denizde ölümle satranç oynadığı bir eser çıkarıyor ortaya. Eseri izlerken ister istemez akıllara Das Boot (1981) geliyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0050356/