İyi Ki Filmler Var

Kendisini bir tür müzisyen olarak gören ve özel müşterilerine hizmet eden ses dinleme uzmanı Harry Caul, yaptığı işin sonrasında gerçekleşenlerin sorumluluğunu üzerine almazken bu durumu sorgulamaya başlar The Conversation (1974) filminde. Başrolünde Gene Hackman'ın yer aldığı Konuşma (1974) adlı Francis Ford Coppola filmi, sesin ve dinlemenin ön plana çıktığı iyi senaryosuyla yalnız ve profesyonel bir adamın, mesleğini ve yaptıklarını sorgulayışını çok başarılı bir şekilde anlatıyor. Ses temalı bir diğer film için: Blow Out (1981) Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0071360/

Toprakları verimli olduğu için ellerinden alınmaya çalışılan Guatemala yerlilerinden olan Enrique ve Rosa, umutlarla dolu bir yer olarak gördükleri Kuzey'e, Meksika'ya ve ardından Amerika'ya doğru bir yolculuğa çıkarlar El Norte (1983) filminde. Guatemala'nın köyünden çıktıkları yolculuklarında, iki saf ve temiz karakter olan Enrique ve Rosa, vardıkları Amerika'da iş hayatına tutunmaya çalışır ve yasa dışı olarak yaşamanın zorluklarıyla mücadele etmeye çalışır. Amerika'nın, güney sınırından aldığı göçleri ve istenmeyen kişiler olan bu insanların hikâyelerini, kültürler arası farklılıkları, kültüre adapte olmayı ve özgürlük için verilen mücadelenin mevcut sistemde ancak paraya sahip olursanız başarabileceğiniz bir şey olduğunu çok iyi bir şekilde anlatıyor Kuzey (1983) filmi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0085482/

19. yüzyılda İngiltere'de geçen Tess (1979)'da; soylu bir aile olduklarını sonradan öğrenen fakir d'Urberville'lerden genç bir kadın, akrabaları zengin d'Urberville'leri ziyarete gider ve hayatı değişmeye başlar. Thomas Hardy'nin romanından uyarlanan Tess (1979) filmi, soylu bir burjuva aşık ile Karl Marx okuyan saf bir aşığın Tess karakteri ile olan ilişkisini konu alırken dönemin kültürüne ve yaşayışına, kadının toplumda bulunduğu konuma da yer veriyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0080009/

Ünlü Amerikalı film eleştirmeni Roger Ebert'ın anılarından yola çıkılarak çekilen Life Itself (2014) belgeselinde; Ebert'ın eleştirmenliğe nasıl başladığı, Gene Siskel ile yaptığı program, eşi Chaz ile olan ilişkisi, sinemaya ve filmlere olan sevgisi, dostlarının kendisi hakkındaki düşünceleri ve geçirdiği hastalıkların yol açtığı ölümü anlatılıyor. Bloğun faydalı bağlantılar kısmında yer alan Great Movies listesinin yaratıcısı, birçok filmi izlemeden önce referans kaynağı olarak kullandığım isimlerden biri ve önemli bir sinema eleştirmeni olan Roger Ebert'a şükranlarımı bu paylaşımla da sunmak istedim. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt2382298/

Yaşamaya mahkûm ve insanların düşüncelerini okuyabilen melekleri konu alan Der Himmel über Berlin (1987) filmi, farklı insanların ve farklı meleklerin hikâyelerine yarattığı fantastik ve etkileyici evrenle yer veriyor. Berlin Üzerindeki Gökyüzü (1987) filmi, ikiye bölünmüş ve savaşın acılarını hala yaşayan Almanya'da hayatlarını sürdüren çeşitli insanların ve meleklerin düşüncelerine, yaşayışlarına konuk ediyor izleyicilerini. Filmin ön planında ise bir trapez sanatçısına aşık olan melek Damiel, ölümlülüğü tercih ederek bu kadına ulaşmaya çalışır. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0093191/

Erkek arkadaşının başını beladan kurtarabilmesi için 20 dakikası olan Lola'nın eline şans üç kere gelir ve eserin başında alıntılandığı gibi, her oyunun sonunda oyunun başına geri döneriz Lola rennt (1998) filminde. Oldukça hareketli bir film olan Koş Lola (1998), kahramanlarına ve izleyicilerine aynı hikâyeyi farklı açılardan üç kere yaşama şansı sunduğu kurgusu ve mizah gücüyle iyi bir Alman filmi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0130827/

Gözlerden uzakta bir bölgede, 12. yüzyıldan kalma bir deniz kıyısı şatosunda geçen Cul-de-sac (1966) filminde, yeni evli bir çiftin yaşamına zorunlu olarak bir gangster katılır. Fabrikasını satıp bir şatoya yerleşmeyi tercih eden başkarakter, pısırık tavırlarından dolayı genç karısının eleştirilerine maruz kalmaktadır. Eve gelen sert adam, bu ikilinin ilişkisine farklı bir boyut katarken, çiftin bazı dostları da Çıkmaz Sokak (1966)'ya uğrarlar. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0060268/

Napoli'de geçen Le mani sulla città (1963) filminde; inşaat sektöründe faaliyet gösteren ve belediye meclisi üyesi olan bir adam, yapı işlerinden sorumlu kişi olmak ve nüfuzunu artırmak için siyasete atılır ancak kurallara uygun olmadan inşa ettiği binalar onu tehlikeye sokar. Bir şehrin nasıl inşa edildiğini ve şehirlerde gördüğümüz binaların kimler tarafından nasıl inşa edildiğini bu olgunun politik yönünden inceleyen Kentin Üzerindeki Eller (1963) filmi, rant ve çıkar dünyasını ve bu dünyaya karşı mücadele etmeye çalışan kişileri çok iyi bir şekilde anlatıyor. Yönetmen Francesco Rosi'nin blogta yer alan filmleri için tıklayınız . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0057286/

1940'lı yıllarda, Sicilya'nın özerklik kazanması için mücadele eden bir gruba liderlik yapan Salvatore Giuliano'nun eylemleri, ölümü ve yol arkadaşlarının yargılanışının yanı sıra tüm bunlarla mafyanın ve devlet yetkililerinin karmaşık ilişkisi hakkında değerli bir film. Dönem İtalya'sı ve Sicilya'nın ayrıksı konumu hakkında önemli noktalara değinen Salvatore Giuliano (1962) filmi, yaşadığı bölgede bir halk kahramanı olarak görülen bir adamın ölümüne yol açan olayları ve ilişkileri, çevresindeki insanların yargılanışıyla paralel olarak anlatıyor. Yönetmen Francesco Rosi'nin blogta yer alan filmleri için  tıklayınız . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0055399/

Başrolünde Gian Maria Volonte'nin yer aldığı Cristo si è fermato a Eboli (1979) filminde; Mussolini iktidarındaki 1930'ların İtalya'sında geçen hikâyede, geri kalmış bir kasabaya sürgün olarak gönderilen bir ressam ve doktor olan Carlo Levi adlı bir aydının yüzüstü bırakılmış, yoksul ve cehalet içerisindeki halkın arasındaki yaşamına konuk oluyoruz. Doktorluk mesleğini henüz icra etmemiş olsa da köylülere verdiği değerle halkın sevgisini kazanan Carlo Levi, yoksulluklarla ve batıl inançlarla dolu bir çevrede yaşamını sürdürürken bu çevrenin insanlarını tanır ve faşizmin yarattığı zorluklarla sürgün günlerini geçirmeye çalışır  İsa Eboli'de Durdu (1979) filminde. Yönetmen Francesco Rosi'nin blogta yer alan filmleri için  tıklayınız . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0079010/

İtalyan yönetici ve politikacı Enrico Mattei'nin yaşamını ve ölümünü konu alan Il caso Mattei (1972) filmi; ülkesinin doğal kaynaklarını millileştirmek için yabancı güçlerle mücadele eden ve petrol tekeli haline gelmiş Yedi Kız Kardeşler'le uluslararası alanda rekabet etmeye çalışan idealist bir kişinin yaptıklarını ve kendisine yapılanları anlatıyor. Başrolünde Gian Maria Volonte'nin yer aldığı Mattei Olayı (1972) filmi dünyayı yöneten bir güç olan petrolün önemini ve politikayı nasıl yönlendirdiğini, büyük güçlerle mücadele ederek ülkesine katkı sağlamak isteyen bir adamın hikâyesini cesurca ve kafa açıcı şekilde anlatıyor. Il caso Mattei (1972) filmi yine Gian Maria Volonte'nin başrolünde oynadığı  La classe operaia va in paradiso (1971) İşçi Sınıfı Cennete Gider  filmiyle beraber 1972 yılında Altın Palmiye Ödülü'nü de kazanmış. Volonte'nin blogdaki filmleri için tıklayınız . Yönetmen Francesco Rosi'nin blogta yer alan filmleri için  tıklayınız .

Çocukluğunda işlediği bir suç yüzünden yıllardır akıl hastanesinde kalan Karl'ın iyileştiğine karar verilir ve Karl tanıştığı yeni insanlarla normal hayata alışmaya çalışır Sling Blade (1996) filminde. Yaşadığı acılarla ve çocukluk travmalarıyla ön plana çıkan iyi kalpli Karl karakterini çok iyi bir oyunculukla filmin yönetmeni ve eserin yazarı Billy Bob Thornton canlandırıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0117666/

Fakirlik içinde yaşayan bir grup arkadaş, kolay bir hırsızlık olacağını düşündükleri bir kasayı soymak için bilimsel bir plan yapar ve ortaya alışılagelmişin dışında, komedi dolu bir sakar hırsız filmi çıkar I soliti ignoti (1958) filminde. Yoksullukla ve zorluklarla geçen yaşamlarında hırsızlığı kendilerine meslek edinmiş kişileri eğlenceli bir komediyle anlatan Bilinmeyen Kişiler (1958) filmi farklı karakterlerinin ufak öykülerine de senaryosunda yer vererek son derece keyifli bir eser sunuyor izleyicilerine. Yönetmen Mario Monicelli'nin blogtaki bir diğer filmi için:  I Compagni (1963) Yoldaşlar Komedi dolu bir diğer İtalyan filmi için:  Signore & signori (1966) Baylar ve Bayanlar Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0052216/

Üç arkadaş bir kış günü, çevresinde birçok karga olan düşmüş bir uçağın içerisinde 4.4 milyon dolar bulur ve bu parayı saklamaya karar verir A Simple Plan (1998) filminde. Paranın ve ahlak ikileminde kalan insanların hikâyesine yer veren Basit Bir Plan (1998) filmi yarattığı atmosferle ve gerilimli öyküsüyle iyi bir eser. Paranın uğur getirmediği bir Türk filmi için:  Kaç Para Kaç (1999) Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0120324/

Erotik yayınlar yapan bir kablolu televizyon kanalının yöneticisi olan Max, yeni programları keşfetmeye çalışırken Videodrome isimli bir yayına maruz kalır ve halüsinasyonlar görmeye başlayarak gerçekliği kaybeder. Sahip olduğu özel efektlerle, televizyonun insan üzerindeki etkilerine bilim kurgu açısından bakışıyla, atmosferi ve cinselliğe yer veriş biçimiyle özel bir film Videodrome (1980). David Cronenberg'in blogta yer alan diğer filmleri için tıklayınız . Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0086541/

Ekim Devrimi sonrasında Rusya'da devam eden iç savaşta Bolşevik Kızıllar ve çarcı Beyazlar birbirlerinden bir farkları olmadığını gösterir. Savaşın acımasızlığı ve anlamsızlığı üzerine güzel sahneler içeren Csillagosok, katonák (1967) filminde Rusya'daki iç savaşa katılan ve Bolşeviklerden yana olan Macar askerler de yer alıyor. SSCB döneminde yapılmış olmasına rağmen Kızıllar ve Beyazlar (1967 ) filminin tarafsızlığını korumaya çalışan yaklaşımı da takdire şayan. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0061537/

Geçmişinde Star City'den ayrılmak zorunda kalan Lila ailesini ve oğlunu görmek için buraya dönmeye çalışır ancak yanlarında yer aldığı uyuşturucu tacirleriyle beraber başı belaya girer. One False Move (1992) filmi gittikçe derinleşen hikâyesiyle genç ve siyahi bir kadının, ırkından dolayı yaşadığı sorunları ve geçmişle hesaplaşmayı son derece başarılı bir şekilde anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0102592/

Yasak bir aşk yaşayan Juan ve Maria bir gün bir bisikletlinin ölümüne sebep olur ve ilişkilerinin ortaya çıkmaması için bu suçlarını gizlemeye karar verirler. Aynı zamanda çok iyi bir ahlak hikâyesine de sahip olan Muerte de un ciclista (1955) filminde Juan'ın ve Maria'nın ilişkisi devam ederken suçun yarattığı vicdani baskı, yasak bir aşkın yarattığı zorluklarla birleşir. Sınıflar arasındaki farkları da çarpıcı bir şekilde anlatan Bir Bisikletlinin Ölümü (1955) filmi zengin ve soylu sınıf ile onların alt sınıf olarak gördükleri insanların yer aldığı sınıf arasındaki uzaklığı da başarıyla gösteriyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0048394/

19. yüzyılın sonunda Avustralya'da geçen filmde, zamanının kadını yerleştirdiği konumu reddeden  Sybylla Melvyn'in otobiyografik eseri Parlak Kariyerim, bir kadın yönetmenin (Gillian Armstrong'un) yorumuyla anlatılıyor. Sybylla Melvyn'in özgür olmak ve sanat, müzik, edebiyat gibi uğraşılarına önem vermek gibi düşünceleri, uygun bir koca bulup evlenmek üzerine maruz kaldığı baskılara karşı çıkışı ve dönemin çeşitli anlayışları Avustralya kırsalında geçen My Brilliant Career (1979) başarıyla sunuluyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0079596/

Hayatını devrim sonrası Küba'sında sürdüren, orta yaşlarını yaşayan entelektüel bir burjuva, devrimin ve politik ortamın içinde yer almadan az gelişmiş bir coğrafyada yaşamanın nasıl bir şey olduğunu anılarıyla anlatıyor Memorias del subdesarrollo (1968) filminde. Bireyciliği, bilinci, bilgiyi ve sorgulamayı ve kendi arzularını ön plana alan bir yaşam tarzı olan Sergio karakteri; devrimi öven ya da yeren taraflarda duran filmlerin aksine, devrimde kendi başına var olmaya çalışan ve devrimi, siyasi sorunları, dünyanın halini entelektüel bir birey üzerinden anlatmaya, anlamlandırmaya çalışan Az Gelişmişliğin Anıları (1968) filminin başkahramanı. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0063291/

Bir kameraman ve sevgilisi 68 yılında Amerika'da yaşanan bazı siyasi olaylara tanık olur Medium Cool (1969) filminde. Medya çalışanı olmak ve medyanın nasıl çalıştığını göstermek bakımından da değerli kısımlara sahip olan Medium Cool (1969) filmi Amerikan yaşam tarzı ve kültüründen çeşitli siyasi düşüncelere kadar birçok ögeye içerisinde yer verirken başkahramanının özel hayatına da zaman zaman odaklanıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0064652/

8 yıllık evlilikleri ve küçük bir çocukları olan Ted ile Joanna çiftinin evlilikleri sona erer ve çocuklarının velayetini üstlerine alabilmek için hukuki mücadeleye girerek birçok şeyi yeniden sorgularlar. Evlilik, ebeveynlik ve ilişkiler üzerine çok iyi bir film olan Kramer vs. Kramer'in başrollerini Dustin Hoffman ile Meryl Streep paylaşıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0079417/