İyi Ki Filmler Var

Evli, hâli vakti yerinde, işinde gücünde, çocuklu, orta yaşlı bir adamın, eşinin uzakta olduğu bir hafta sonu bekâr bir kadınla yaşadığı ilişki birçok soruna gebe sonuçlar doğurur Fatal Attraction (1987) filminde. Bazı yetişkin insanların hayatlarında yaşanabilen ''evli birisinin ilişki kurması'' ya da ''evli biriyle ilişki kurmak'' temasını, bu ilişkinin her iki tarafını da yansıtarak; bir kişiyi yeterince tanımadan ve birisiyle evlilik bağı olmasına rağmen o kişiyle ilişkiye girmenin yol açabileceği tehlikeleri, bitirilmek istenip bitirilemeyen ya da saplantıya ve tehdide dönüşen, geçici olacağı sanılan ilişkileri başarılı bir şekilde anlatan, sonlarına doğru bir tür korku filmine dönüşmeye çalışmasa çok daha başarılı sayılabilecek bir yapıt Fatal Attraction (1987). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0093010/

Vietnam Savaşı'nda yaşanmış bir olayı konu alan Casualties of War (1989); keşif görevi sırasında dört silah arkadaşının bir Vietnamlı kadını kaçırıp ona tecavüz etmesine karşı durmaya çalışan bir askerin insanlığına, diğerlerinin ve bazı ordu mensuplarının ''savaşta olur böyle şeyler'' yaklaşımına dair iyi bir film. Tecavüz suçunun kötülüğünü çok başarılı bir şekilde anlatmayı başaran Casualties of War (1989); Vietnam temalı birçok filmdeki gibi savaştaki çatışmaları ve çarpışmaları anlatmaktan ziyade bu savaşta yaşanmış ve üstü örtülmeye çalışılmış bir suçun insanlığını kaybetmemiş birinin çabaları resmiyet kazanıp cezalandırılması sürecini konu alan değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0097027/

II. Dünya Savaşı sırasında Rusya'ya, Alman birliklerinin arasından konuk olduğumuz Cross of Iron (1977); yeni katıldığı karargâhta başarı gösterip Demir Haç Nişanı almak isteyen bir soylunun bu uğurda yaptıkları ve savaştan da giydiği üniformadan da bıkmış bir onbaşının silah arkadaşlarını hayatta tutma çabası anlatılıyor. Kahramanlık öyküsü ya da şiddet gösterisi yaratmaktan ziyade içinde bulundukları durumu sorgulayan ve eleştiren askerlerle kendi çıkarları için ruhunu şeytana satmaya teşne karakterleri bir arada içeren, savaş filmlerinde sık anlatılmayan suçlardan olan tecavüzü de anlatmasıyla değerini daha da artıran iyi bir yapıt Cross of Iron (1977). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0074695/

Bir Fransız kasabasında geçen, bir okulun küçük öğrencilerinin eğitim yaşamını, okul dışı yaşamını ve ailelerini konu alan L'argent de poche (1976), çocuklara ve çocukluğa dair özel bir film. Farklı ailelere, farklı ebeveynlere, farklı özelliklere sahip çok sayıda çocuğun saflığına ve yaramazlığına dair bir yapıt olan L'argent de poche (1976); aynı zamanda çocukların savunmasızlığına, kötü ebeveynlere, iyi öğretmenlere, çocukları koruma görevini yerine getiren devlete dair de bir öykü anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0074152/

Yaşadığı şehrin en gözde bekârları arasında gösterilen başarılı bir tazminat avukatının gerçek öyküsünü anlatan A Civil Action (1998); çevreye karşı ihlalleri dolayısıyla insanların hastalanmasına neden olan bir şirketin dava edilmesini ve bu avukatın harikalar yaratmasından ziyade başarısızlığa uğramasını konu alıyor. Aslında birçok avukat, hukuk ve mahkeme filminin kazanılanları, başarıyı ve adaletin tecelli etmesini anlattığını düşünmeye neden olacak cinsten bir film olan A Civil Action (1998); bir tazminat avukatının aldığı riskleri, karşılaştığı çetin ceviz bir avukatı, adaletin ya da acılı ailelerin kayıplarının giderilmesinden ziyade paraların ve anlaşarak konuyu kapatmanın ön planda olduğu bir ortamı anlatan iyi bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0120633/

Birilerinin birilerini somut verilerle dava edip makul bir sürede sonuç alabildiği, ciddi tazminat cezalarıyla adaletin tesis edilmeye çalışıldığı bir ortamda geçen Erin Brockovich (2000); yarattığı kirlilikle bir kasabadaki artan hastalıkların sorumlusu olan bir şirketin hukuk ve işini iyi yapan alaylı bir kadın tarafından alt edilmesini anlatan güzel bir film. Orta yaşlarında, eskinin güzellik kraliçesi, şimdinin üç çocuklu ve işsiz annesi ve bedeni zaman zaman gereksiz şekilde vurgulanan bir ana karakteri içeren ve aynı zamanda bir kadının kendi ayakları üzerinde durma öyküsü olan Erin Brockovich (2000); büyük kârlar ve maddi güçleri sayesinde avukatlar ordusu ile korunan şirketlerin ihmallerinin, hukukun adaleti tesis etme görevini yerine getirebildiği bir ortamda mağdurların mağduriyetinin bir nebze olsun giderilebilmesine yardımcı bir olayı, gerçek bir öyküyü anlatan, konusu itibarıyla değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0195685/

Karşılaştığımda mutlu olduğum, bir tür tatmin ve öğrenmenin huzurunu yaşadığım, iç rahatlığıyla ya da öykünün sonrasını öğrenmenin memnuniyetiyle o filmden ayrılmamı sağlayan bir şey: Kapanış Jeneriğinde Filmdeki Karakterlerin Anlatılan Öyküden Sonra Gerçek Hayatta Neler Yaptıklarına Dair Notlar Verilmesi. Bu durum bazı yaşamöyküsel ya da tarihsel filmlerde yaşanıyor. Gerçek hayattan uyarlanan bir öykü anlatılıyor ve o öykü bittikten sonra filmde hayatı anlatılan kişinin ya da kişilerin filmin yapıldığı yılda ne durumda olduğu, neler yaptığı, filmde anlatılanlardan sonra hayatlarının ne yönde ilerlediği kısa notlarla izleyicilere sunuluyor. Örneğin ''Erkan ve Burcu bu olaydan altı ay sonra evlendiler; bir daha hiç ayrılmadılar. Çocukları Murat tıbbiyeli oldu ve günümüzde kendi muayenehanesinde çalışıyor. Erkan'ın hayatını kurtaran Kaan o olaydan bir yıl sonra İzmir'e taşındı ve ailesiyle mutlu bir yaşam sürüyor. Burcu'nun annesi Mine ise üç yıl önce kızının yanına t...

Yaşanmış olayları konu alan The Hurricane (1999); başarılı bir boksörün nefret ve ırkçılık dolu yetkililer tarafından adaletin ortadan kaldırılması yüzünden yirmi yılı aşkın süre boyunca hapis yatmasını, bu süreçte yazdığı kitabı ve ona yardım edenlerle beraber verdiği hukuk mücadelesini anlatan, ilham verici bir film. Başrolünde çok önemli bir oyuncunun, Denzel Washington'ın yer aldığı, temelinde ırkçılık insanlık suçunu işleyen, bunun yanı sıra haksız yere hapis yatan insanların içine düştüğü durumu ve hukuk mücadelesini anlatan, aynı zamanda bir boksör ve mektup arkadaşlığı filmi The Hurricane (1999). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0174856/

II. Dünya Savaşı sırasında Mısır'ın liman kenti İskenderiye'ye konuk olduğumuz Iskanderija... lih? (1979); ergenliğinin sonundaki, oyuncu olmak isteyen Yahya'nın bu tutkusunun peşindeki öyküsünü ve onun ailesiyle çevresinin, yerel halkın savaşta nasıl cephe aldığını, neler yaşadığını anlatan güzel bir film. Dramdan ziyade komediyi ön plana alan bir tarza sahip olan Iskanderija... lih? (1979); hem bir gencin oyunculuğa, tiyatroya, sinemaya, müzikallere olan tutkusunu anlatmasıyla hem de bunu Nazilerin kapısına dayandığı bir şehirde, savaşın iyiden iyiye hissedildiği bir ortamda geçenleri yansıtmasıyla değerli bir film. Savaş sırasında öğrencilerden aristokratlara, siyasetçilerden İngiliz askerlere, grev yapan liman işçilerinden komünistlere, vatanseverlerden paranın peşinde gidenlere kadar birçok kişinin, hayatın öyküsünü anlatan çok katmanlı bir film Iskanderija... lih? (1979). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0077751/

VIII. Henry'nin hüküm sürdüğü (1509-1547) zamanlarda İngiltere'ye konuk olmamızı sağlayan Anne of the Thousand Days (1969); kendisine erkek evlat veremediği gerekçesiyle eşinden boşanıp bu amacına uygun olduğunu düşündüğü kadınlarla evlenmeye çalışan, bu uğurda Papalık'ı dahi karşısına alan bir kralın yaptıklarına dair çok iyi bir film. Kendi emelleri uğruna, yetkilerinin sınırsızlığından yararlanarak, yeri geldiğinde boşanmak yeri geldiğindeyse evlenmek için türlü oyunlar oynayan Kral VIII. Henry'nin kadınlara çektirdikleri, bu kadınlardan ikisinin bu oyunlara karşı duruş göstermesini ve tek ve mutlak bir güç altında yaşamanın keyfiliğinin neden olduklarını çok başarılı bir şekilde anlatan oldukça değerli bir yapıt Anne of the Thousand Days (1969). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0064030/ Filmden harika bir şarkı için: 

Çalıştığı radyoda Güzin Ablalık yapan bir kadının programının müdavimi birkaç kadının aşk hayatlarına dair dertleri ve ortak noktaları üzerinden kadın erkek ilişkileri hakkında bir öykü anlatan, yer yer özel bir atmosfer kazanan güzel bir film Choose Me (1984). Bir bar ve bir radyo programını sık sık kendisine mekan olarak seçen Choose Me (1984); kurulmuş, kurulacak ve kurulmak istenen ilişkilerin peşinde giden, kendine özgü bir tarza bürünmeyi başarabilen bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0087054/

Bilimkurgu yazarı H. G. Wells'i başkahramanı olarak karşımıza çıkaran Time After Time (1979); Karındeşen Jack'in geleceğe gitmesine yanlışlıkla vesile olan bu aydın adamın zaman makinesi ile geleceğe gelip katili durdurmaya çalışmasını ve değişmiş bir toplum umarken şiddet toplumu ile karşılaşmasını konu alıyor. Bilimkurgu türünün düşünsel ve eleştirel yanını da içeren keyifli ve değerli bir film olan Time After Time (1979); 19. yüzyılın son çeyreğinden 20. yüzyılın son çeyreğine uzanan, yeryüzünde bunca zamandır düzelememiş şiddet sorununu H. G. Wells ve Karındeşen Jack gibi tarihsel karakterler üzerinden anlatan bir yapıt. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0080025/

Lüks bir otelde işe başlayan bir genç kadının birkaç gününe konuk olduğumuz La fille seule (1995); bu kişinin yürümekte zorlanan ilişkisine ve çalışma ortamında yaşadıklarıyla maruz kaldıklarına dair, hem bir emekçiyi hem bir karakteri anlatan iyi bir film. Çalışma ortamının koşullarını, buradaki diğer çalışanların başkahramana nasıl davrandıklarını, bir otelde servis görevlisi olmanın nasıl bir deneyim olduğunu ve ilişkisi, hayatı üzerine düşünüp bunlara dair kararlar alan bir kadının kişisel yaşamını bir arada başarıyla anlatan değerli bir yapıt La fille seule (1995). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0113057/

Orta yaşlı iki evli çifti merkezine alan Husbands and Wives (1992); evlilik, ilişkiler, kopuşlar ve birleşmeler, sapmalar ve ayrılıklar hakkında, kendine özgü bir tarza sahip bir yönetmenin çok iyi bir filmi. Öyküsünü bir tür sahte belgesel olarak kurgulayıp anlatmasıyla ve iyi oyunculuklarıyla da dikkat çeken bir film olan Husbands and Wives (1992); orta yaşlı insanların ilişkilerinde yaşayabileceği birçok soruna değinen anlatımıyla bizleri dört ayrı karakterin kendilerine çizdikleri yola konuk ediyor. Filmin imdb profili:  https://m.imdb.com/title/tt0104466/

İrlandalı-İngiliz yazar Iris Murdoch'un (1919-1999) yaşamını konu alan Irıs (2001); yazarın gençliğini ve yaşlılığını çapraz şekilde anlatırken onun yanında kırk yılı aşkın zamandır yer alan eşiyle ilişkisine, ömrünün son zamanlarında yakalandığı alzaymır hastalığının insana neler yaptığına dair etkileyici bir film. Bir yazarın yaşamöyküsünü öğrenmenin yanı sıra birbirine bağlanmış iki insanın ilişkisine ve eşlerden birinin yakalandığı alzaymırın yarattığı zorluklara dair bir hikâyeye konuk olmak için de iyi bir film BBC yapımı Iris (2001). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0280778/

Avustralya'da geçen, bir maden arama şirketi ile bir Aborjin kabilesi arasındaki davayı konu alan Wo die grünen Ameisen träumen (1984); çağdaşlıkla ilkelliği, maddi dünyayla gelenek temelli dünyayı karşı karşıya getiren, bunları sömürgecilik bağlamında ele alan değerli bir film. Konusu itibarıyla da değerli olan filmlerden Wo die grünen Ameisen träumen (1984); sadece birkaç yüzyıldır bu kıtaya hakim olan yabancılarla yüzlerce yıldır kendi gelenekleri ve inançları ile burada yaşamış olanların birbirlerine nasıl baktıklarını, bu iki dünya arasındaki farkları, modern dünyada gücü ve kendisine verdiği yetkiyi elinden bulunduranın eskiye ve kendisine göre ilkel bulduğuna karşı tahakkümünü anlatan iyi bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0088412/

İzleyicilerini II. Dünya Savaşı sırasında Yunanistan'ın Kos adasına götüren Lebenszeichen (1968); burada bir şey yapmadan geçen günlerinde boğulan birkaç askeri, askerlerden birinin cinnet geçirmesini iyi bir görüntü yönetmenliği ve yerel tınıya sahip müziklerle anlatan değerli bir film. Çoğunluğu Almanca olmakla beraber yer yer Yunanca da içeren bir film olan Lebenszeichen (1968); hem bir Yunan adasının atmosferini yaşamak ve eski medeniyetlerin kalıntılarının arasında zaman geçirmek hem de savaştan uzakta ama silah altında yaşamlarına devam eden askerlerin psikolojilerini deneyimlemek açısından da iyi bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0063218/