İyi Ki Filmler Var

Kemal Tahir'in aynı adlı romanından uyarlanan Kurt Kanunu (1991); 1926 yılında yaşanan Atatürk'e suikast girişiminin hemen öncesini, sonrasını, kaçakların saklanmasını ve yakalanmasını, yargılanma sürecini İttihatçı ana karakterler üzerinden anlatan tarihsel ve politik, dolu dolu, iyi bir film. İttihatçıların ve eski İttihatçıların bakış açısından cumhuriyetin ilk yıllarına, yeni düzene karşı çıkıp bunu değiştirmek isteyenlere ve bu düzeni korumak için alınan önlemlere, önemli bir tarihsel olaya konuk olmamızı sağlayan Kurt Kanunu (1991); suikast planını, bunda payı olanları ya da adı geçenleri, motivasyonlarını, derin arka planı ve zengin tartışmaları ile anlatan değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0289267/

İstanbul'daki ailesinden uzaklaşıp hayatını kurmak için İznik'te mesleğini icra eden eğitimli, zarif bir öğretmen olan Gönül ile buranın yerlisi, İstanbul'da yaşamını kurmak isteyen, bu nedenle babasıyla çatışan Kemal birbirine aşık olur; kasaba kültürünün ve kasaba değerlerinin yerini şehrin geçim şartlarına bıraktığı bir değişim zamanında, güzel Kırlangıç Fırtınası (1985) filminde. Eski ile yeninin kadim çatışmasını, değişimin ve dönüşümün içinde sıkışmış karakterleri, baba ile oğulun uyuşmayan planlarını, belirsizliği, aşka düşmeyi, gençliğin heyecanını, sağduyuyu ve düşünceliliği, anlayışı, iş kurup bu işi sürdürememenin hayatı altüst etmesini bir arada içeren, bir kasabanın yakınlığını ve sıcaklığını yaşatan, bir şehrin büyüklüğünün ve öğütücülüğünün soğukluğunu hissettiren çok değerli bir film Kırlangıç Fırtınası (1985). Etkilenmek, tanışmak, aşık olmak, hayaller kurmak, birçok güzelliği yaşamayı ummak; evlilik ve geçim derdi sonrasında eski değerleri ve sıcaklığı unu...

Şarköy'de bir balıkçı kasabasında hapis sonrası denetimli günlerini yaşayan Cemal ve İstanbul'da pavyonda çalışan İnci tanışıp aşık olurlar; sevgiye ve nefrete, iyiliğe ve kötülüğe, hoşgörüye ve düşmanlığa dair çok güzel bir film olan Yarınsız Adam (1987)'de. Bir balıkçı kasabası filmi ve bir kan davası filmi olma özelliğini bir arada taşıyan Yarınsız Adam (1987); içerdiği güzel manzaralar ve birbirinden güzel görüntülerin ve müziklerin yanı sıra son derece insancıl bir ilişkiyi anlatışı, bu ilişkideki kadının, geçmişi dolayısıyla kasabada ötekiye dönüşme dışlanmasıyla karşılaşmasını ve sağduyu ile sevginin buna karşı koymasını anlatan, çok değerli bir yapıt. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt1371727/

Kendisinden etkilenen aydın ve eşcinsel bir sanatçının fena düşüncelerini ve faaliyetlerini ispiyonlayarak devrime yurtsever bir hizmette bulunmak isteyen Komünist Parti üyesi zıtcinsel bir üniversite öğrencisi, bu adamı tanıdıkça onunla dostluk kurar ve düzenin dışına meylederek devrime tehlike arz ederler Fresa y chocolate (1993) adlı çok iyi filmde. Tek ideolojinin ve onun belirlediği kurallarla düzenin serbest olduğu, farklılıkların ve sorgulamaların ana çizgilerin dışına çıkılmadıkça mümkün olduğu bir ortamda hem de eşcinsel olarak ve de sanat ile iç içe yaşayarak var olmaya çalışmanın zorluklarına dair, benimsetileni sorgulamaya başlamanın ve insancıl ilişkiler kurabilmenin asıl devrim olduğuna dair çok güzel bir politik film Fresa y chocolate (1993). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0106966/

Kübalı yazar Reinaldo Arenas'ın (1943-1990) yaşamöyküsünü konu alan Before Night Falls (2000); devrim öncesinde doğan bir çocuğun anılarından başlayıp onun yazarlığına, eşcinsel kimliğine, devrim sonrasında rejim düşmanı olarak görülüp baskı altında kalmasına uzanan, söyleyecek sözü olan o iyi filmlerden. Güçlü bir, Küba Devrimi Sonrası eleştirisi olan Before Night Falls (2000); devrimle beraber yaşanan değişimleri bu değişimler sonucunda hayatı kötüye giden ve rejimce istenmeyen birine dönüşen bir yazar üzerinden anlatırken ülkeden kaçmak isteyen diğer insanlara ve onların yaşadıklarına da değiniyor.  Yazarın ABD'de yurtsuz biri olarak yaşamını sürdürüşü ve AIDS'e yakalanıp genç yaşta ölüşü çok iyi bir oyuncu olan Javier Bardem'in başarılı oyunculuğuyla ekrana taşınıyor.  Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0247196/

Biri genç, ikisi orta yaşlı üç kız çocuğu babası, işinde usta, dul bir aşçı, kızlarını düzenli olarak yemeğe davet eder ve onlara özene bezene sofra hazırlar. Yemekler, kadınlar ve erkekler, gençlik ve yaşlılık, aile bağları ve ilişkiler üzerine güzel bir film Yin shi nan nu (1994). Modern yaşamın içinde geleneksel bir tarzda yaşayan, yemekleri ve yemek yapmayı özel olarak seven bir aşçıyı ve onun hayatlarının başlarındaki kızlarını konu alan Yin shi nan nu (1994); her bir karakterinin kurduğu ve kuramadığı ilişkileri, birbirleri ile yakınlıklarını, dertlerini ve korkularını, mutluluklarını ve damaklarını, yuvadan uçan kuşları insancıl bir tarzla anlatan iyi bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0111797/

II. Dünya Savaşı'nın hemen sonrasında Almanya'ya çalışmak için gelen Alman kökenli bir Amerikalının tren kondüktörlüğü mesleğini icra ederken ülkenin içinde bulunduğu hâli, kargaşayı, sabotajları, farklı bir boyutta devam eden savaşı deneyimlediği, oldukça özel bir atmosfere sahip iyi bir film Europa (1991). Max von Sydow'un sesiyle, yönetmeninin tarzıyla değer kattığı, çoğunluğu trende geçen ender filmlerden olan Europa (1991); tarafsızlık ve yardımseverlik gibi saf duygular içindeki genç bir adamın, savaşın harap edip böldüğü bir ülkedeki yaşamı derinden deneyimlediği özel bir yapıt. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0101829/

Bir Danimarka kasabasında ve Venedik'te geçen Italiensk for begyndere (2000); ortak noktaları orta yaşlılık, yalnızlık ve İtalyanca kursuna devamlılık olan bir grup kadın ve erkeğin kurdukları ilişkileri konu alan çok güzel bir film. Birçok insanın yaşamının en azından bir bölümünde sıkça karşılaşabildiği sorunlardan muzdarip karakterleri içeren Italiensk for begyndere (2000); bu sorunlarla mücadele, bu sorunlara çözüm üretme, adım atma ve atamama, elinden tutan bir arkadaşa sahip olma, içini dökme ve içindeki iyi dileklere karşılık bulabilmenin mutluluğu üzerine değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0243862/

Çocukluğunda, şövalye olmak üzere babası tarafından bir tarikata verilen başkahraman, baskı dolu bu yaşamdan ayrılıp genç bir adam olarak ailesinin topraklarına geri döner Údolí vcel (1968) filminde. Ayrıldığı inancı taşıyan bir fanatik, kendi doğrusunu ona dayatmaya çalışır. Pastoral bir atmosfere sahip, paganlıkla Hıristiyanlığın hâlâ çarpışma hâlinde olduğu bir zamanda geçen Údolí vcel (1968); inanç ve kendi doğruların uğrunda başkalarının hayatlarını şekillendirmeye çalışma, görüş değiştirme ama hoşgörüsüzlükle karşılaşma üzerine iyi bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0122770/

Köhne bir yol kenarı motelinde buranın işletmecisi tarafından pek hoş karşılanmayan bir Alman turist, içindeki iyilik ve yardımseverlikle buranın ve insanların çehresini değiştirir Out of Rosenheim / Bagdad Cafe (1987) adlı özel bir atmosfere sahip güzel filmde. Bir dostluk, sihirli dokunuş ve iş yapmayan işletme filmi olan Out of Rosenheim / Bagdad Cafe (1987); önyargıların kırıldığı, farklı renklerin ve dillerin bir araya geldiği, sihirli bir mutluluğun oluştuğu, müziğin güzelliğinin yaşandığı iç ısıtıcı bir yapıt. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0095801/

Sarayı harap hâlde, paraları suyunu çekmiş bir asilzade, itibar görmenin nişanesi olan müzik odasında konserler verdirme geleneğiyle kan üstünlüğünü göstermeye çalışır bir sonradan görmeye, Jalsaghar (1958) adlı çok iyi filmde. Müzik tutkusunun, kendini atalarından dolayı üstün görmenin ve bu üstünlüğü göstermek için son kuruşuna kadar harcamanın, sonradan görmeliğin çiğliğinin bir arada anlatıldığı çok değerli bir film Jalsaghar (1958). Geleneksel değerlerle modern dünyanın getirdiği değerlerin çatışmasını ustalıkla anlatan Müzik Odası (1958), Hindistan'ın toplum yapısına dair önemli bir bakış aynı zamanda. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0051792/

Orta yaşlı dört arkadaşın bir evde buluşup tıka basa ve doymaksızın yemek yiyip durmalarını, her şeye rağmen yemeye devam etmelerini, bunun hayattaki ana odakları oluşunu, yaşamlarında başka bir yönelim olmaksızın günlerini böyle geçirmelerini ve başlarına gelenleri anlatan özel bir film La grande bouffe (1973). Neden böyleler, bu nasıl mümkün olabilir ki gibi sorulara yanıt vermek gibi bir kaygı taşımadan anlatımını gerçekleştiren La grande bouffe (1973); sahip olduğu özel konusu ve bunu sakınmadan işleyişi ile yaşamlarında ölene kadar yemek dışında bir anlam olmayan adamların tuhaf öyküsüne konuk ediyor bizleri. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0070130/

Babasız büyüyen bir çocuk ve ilişkilerinde doğru adamı bulmakta zorlanan annesinin öyküsü olan This Boy's Life (1993); kendisini bir evlilik yapmak zorunda hisseden annenin oğluna edindiği üvey babanın zorbalıklarına, kendi kurallarını dayatmasına ve ailesini baskı altında bırakmasına dair iyi bir film. Bir ergenin büyüme öyküsü olarak anlatımını gerçekleştiren This Boy's Life (1993); bir çocuğun yaşamında ailenin ve arkadaş çevresinin ne kadar etkili olduğuna, kendi doğrularını dayatarak hayatı çekilmez kılan insanlara dair bir kurtuluş arayışı filmi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0108330/

Gerçek bir olayı konu alan Stand and Deliver (1988); ABD'de Hispaniklerin yoğunlukta olduğu bir bölgenin lisesinde öğretmenliğe başlayan azimli bir adamın öğrencilerini zorlu matematik sınavına hazırlamasını, elde edilen başarının kopya sanısıyla soruşturulmasını anlatan iyi bir film. Toplumsal sınıfların oluşturduğu yapının göçmenlere karşı olumsuz bir bakışa neden olmasını, çalışıp elde ettikleri başarıdan şüphe edilmesini, tüm olumsuzluklara rağmen sınavları geçerek hayatta daha iyi yerlere gelmeye çalışan öğrencileri ve onları bu yola sokan idealist bir öğretmeni anlatan değerli bir film Stand and Deliver (1988). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0094027/