İyi Ki Filmler Var

Jane Austen'ın aynı adlı dünya klasiğinden (1813) uyarlanan, 6 bölümden oluşan, BBC yapımı, beş buçuk saatlik Pride and Prejudice (1995); hayattaki en önemli dertlerinden biri münasip, mümkünse varlıklı ve sosyal statüsü kendilerine yaraşır bir eş bulup evlenmek olan insanların yaşamlarına beş kız çocuğu sahibi bir ailenin evinden konuk ediyor bizleri.  Varlıklı ve çok daha varlıklı ailelerin yaşamlarına, nasıl bir hayat sürdüklerine, ne gibi değerleri ve amaçları olduğuna konuk olduğumuz Gurur ve Ön Yargı (1995); evliliğin hayallerini süslediği beş genç kadının öyküsünü anlatırken aynı zamanda bunlar arasından özellikle birinin; tanıştığı varlıklı ama oldukça soğuk ve kibirli bulduğu bir adama (Bay Darcy) karşı uzun süren bir peşin hükme sahip Elizabeth'in bu kişiyle arasında geçen soğuk rüzgârlara ve bu rüzgârların yerini tatlı meltemlere bırakmasına da tanık ediyor bizleri. Ailelerin ve toplumun evliliğe, namus ve ideal eş yaklaşımına, soyluluğa, varlıklı ve nüfuzlu olmanın ...

Charlotte Brontë'nin aynı adlı dünya klasiğinden (1847) uyarlanan Jane Eyre (1996); yetim bir çocuğun katı bir okulda eğitim alıp bir genç kadın olarak bir malikânede öğretmenlik yapmaya başlamasını, buranın sahibi olan gizemli adamla birbirlerine tutulmalarını anlatan, çok güzel bir film. Yetim olmanın acısını, sert ve sadistçe bir disiplin altında yetiştirilmenin gaddarlığını, bir çocuğun ve bir genç kadının kendi karakterini koruyarak kendisi olmaya devam etmesini, geçmişlerinde önemli acılar yaşamış iki insanın bir araya gelmesini anlatan, çok güzel bir coğrafyada geçen, izleyicilerini yaklaşık iki yüz yıl öncesinin İngiltere'sine götüren değerli bir film Jane Eyre (1996). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0116684/

Saygın bir konuma sahip bir taşılbilimci, varlıklı bir aileye sahip bir kadınla evlenmek üzereyken, bu bölgede adı çıkmış bir kadına tutulur The French Lieutenant's Woman (1981) filminde. John Fowles'ın aynı adlı romanından uyarlanan Fransız Teğmenin Kadını (1981); öyküdeki kahramanların yaşadıklarına benzer bir ilişkiyi bu öykünün oyuncularının hayatlarına da taşıyarak iki kez anlatıyor. Aşk uğruna her şeyden vazgeçmek temasını işleyen bir film olan The French Lieutenant's Woman (1981)'in başrollerinde Jeremy Irons ve Meryl Streep yer alıyor. Alternatif sonları içeren, hikâyeyi anlatanların ve hikâyeyi var edenlerin bir arada yer aldığı bir anlatımı içeren kurgusuyla da, kaynağı olan eserle beraber farklılaşan bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0082416/

Hayalindeki kadını bulmak için hastalıklı bir yol seçmiş olan bir böcek bilimci, onu esir tutarak kendisine aşık etmeye çalışır The Collector (1965) filminde. Bazı erkeklerin kadınlar üzerinde kendilerinde hak gördükleri hastalı yaklaşımlardan birinin bir yansıması olan bir öyküye sahip Koleksiyoncu (1965) filmi; esir alınan ve esir tutan arasında geçen zoraki zamanları, her iki karakterinin psikolojisini de başarılı bir şekilde yansıtmayı başaran anlatımıyla çarpıcı bir gerilim filmi. Topluma ve insanlara uyum sağlayamama, kendi duygularına ve hayallerine başkalarını mahkûm etme hastalığına kapılma, içine kapanma ve kişisel korkular dolayısıyla hastalıklı bir insana dönüşme hâlini anlatan iyi bir hikâyeye sahip olan eser, John Fowles'ın (1926-2005) Koleksiyoncu (1963) romanından sinemaya uyarlanmış. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0059043/

Okutulmak istenen bir çocuğun anıları üzerinden bir maden kasabasındaki bir madenci ailesinin yaşamını, bu ailenin üyelerinin başına gelenleri, bir aşk hikâyesini ve işçileri anlatan değerli bir film How Green Was My Valley (1941). İşçi filmi olmaktan önce bir aile hikâyesi filmi olmayı tercih eden Vadim O Kadar Yeşildi Ki (1941); ailesinin en küçüğü olan ve onlardan farklı bir yaşamı olsun istenen Huw'un gözünden bir çocuğun büyüme hikâyesini, işçilerin zorlu ve yoksul çalışma hayatını, toplumun dedikoduculuğunu ve tutuculuğunu, ilham veren bir papazı, bir madenin çevresinde geçen ömürleri anlatan iyi bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0033729/

İzleyicilerini tarih öncesi zamanlara götüren Ao, le dernier Néandertal (2010) filmi; gerçekçi ve belgeselvari anlatımıyla o dönemde yaşayan bir insanın başından geçenleri bizlere gösteriyor. Zamanda binlerce yıllık bir geçmişe yolculuk olanağı sağlayan Ao, Son Neandertal (2010); ilk insanların nasıl bir yaşamı olduğu, nasıl bir görünümü olduğu, hangi zorluklarla karşılaştığı; doğayla, diğer insanlarla ve hayvanlarla nasıl bir ilişkileri olduğu üzerine değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt1526578/

Ünlü bir oyuncunun kızı olan Suzanne; annesiyle anlaşmazlıkları, uyuşturucu problemi ve kariyerindeki düşüşle mücadele etmeye çalışır Postcards from the Edge (1990) filminde. Bir oyuncunun yaşamına, annenin kızı üzerindeki etkisine, film yapım süreçlerine, kadın erkek ilişkilerine, orta yaş bunalımına dair bir hikâyeye, çok sempatik bir oyuncu olan Meryl Streep ile beraber konuk oluyoruz Yaşamın Kıyısından Kartpostallar (1990) filminde. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0100395/

Bir kız babası ve düzgün bir yaşam süren bir dişçi ile bir oğlan babası ve karışık bir yaşam süren bir ajan, birkaç gün sonra dünür olacakları için sonunda tanışırlar The In-Laws (1979) filminde. Yaşananlar ortaya keyifli bir absürt komedi çıkartır. Soygun ve kaçış filmi olarak ilerleyen bir hikâyeye sahip olan The In-Laws (1979); diktatörlükler ve ABD'nin bu diktatörlükler üzerindeki etkisi üzerine de anlamlı bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0079336/

Özellikle laboratuvarı olan iplik fabrikalarında çalışan meraklı ve azimli bir adam, eskimeyen ve kirlenmeyen bir kumaş üretmeye çalışır The Man in the White Suit (1951) filminde. Adamın çabaları, uzun zamandır araları açık olan bir ikiliyi, patronlarla işçileri kol kola getirir ve onları kârlarından veya işlerinden edecek bu icada karşı mücadele ederler. Kapitalizmi ve işçileri ironik bir şekilde aynı saflara getirmeyi başaran zekice ve güçlü eleştiriler içeren bir öyküye sahip olan Beyaz Elbiseli Adam (1951); bilme, araştırma ve bulma tutkusunun gericilik ve para kaybı korkusu ile karşılaşmasını anlatan, çok iyi bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0044876/

Eski bir hayat kadını, yalnız büyümüş ve ilk gençliğini yaşamakta olan oğlunu hayata hazırlamak, hatalarını telafi etmek için çabalar Mamma Roma (1962) filminde. Hem bir ergenin hayatı yavaş yavaş tanıma, saf duygular yaşama ve kötü çevreler edinme hikâyesini hem de artık gençliğini geride bırakmış bir kadının annelik duygusunu anlatışı ile Mamma Roma (1962) değerli bir film. Bir hayat kadınının bir türlü peşini bırakmayan geçmişinin onun yeni bir hayata başlamasına engeller çıkarmasının, yoksulluk ve eğitimsizlik içinde büyüyen çocukların hayat dersini ancak hapse düştüklerinde almaya başlamasının dramı Mamma Roma (1962). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0056215/

İzleyicilerini Jamaika'ya götüren The Harder They Come (1972) filmi; şarkıcı olmak ve zengin olmak hayallerine sahip eğitimsiz bir adamın bu hayalleri peşindeki suç hikâyesine, müzikleri ve bir ülkeyi yansıtışı ile tarz kazanarak konuk ediyor bizleri. Jamaika yapımı olması ve sinemada pek de görmediğimiz bir ülke olan, daha çok müzikleriyle bildiğimiz bir ülkeyi sinemaseverlere yansıtması ile değerini artıran The Harder They Come (1972); sefalet ve suç ile iç içe yaşayan insanların öyküsünü müzikle harmanlıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0070155/

Birçok gençlik filmi birçok benzer şeyi anlatmasına ve The Breakfast Club (1985) de bunlardan biri olmasına rağmen bir cumartesi sabahı cezalı oldukları için günü kütüphanede tamamlamaları gereken beş farklı karakterin neden burada olduklarını ve bu uzak karakterlerin sahip olduğu benzer dertleri öğrendiğimiz, güzel bir eser. Gençlik filmi temasına uygun bir tarza ve karakterlere sahip Kahvaltı Kulübü (1985); ebeveynlerin çocukların yaşamlarını yönlendirmesi ve onları baskı altında tutup etkilemesi üzerine olan hikâyesini mesleğinin insancıl yanlarından uzaklaşmış bir öğretmen ile harmanlayarak sahneyi gençlere bırakıyor; şu anda onlardan biri olduğumuz ya da bir zamanlar olduğumuz gençler. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0088847/

Klasik bir anlatıma sahip olmayan, bir yönetmenin çoğunu Japonya'da çektiği görüntüler ve bunlarla ilgili olarak yazdığı mektuplar üzerinden kurgusunu oluşturan Sans soleil (1983) belgeseli; günlük hayattan gözlemler, kültürel gelenekler, sürüp giden yaşamlar üzerine düşüncelerin sinema aracılığıyla anlatıldığı bir eser. Alışılageldik anlatıya ve bir olaylar dizisine sahip olmayan, adeta rastgele görüntülerin kişide uyandırdıkları ve düşündürdükleri üzerine sesli bir ifade biçimi olan Güneşsiz (1983) belgeseli; Dünya'nın farklı noktalarındaki yaşamlara bu bölgelerin yerlisi olmayan bir adamın bakışının, gördüklerinin ondaki yansımalarının bir anlatımı. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0084628/

Öldükten sonra Dünya dışındaki Hüküm şehrinde birkaç gün yargılanan ve Dünya'daki zamanlarında korkularına mahkûm olup olmadıklarına göre yaşamlarının sonraki bölümüne karar verilen insanlar arasından Daniel ve Julia birbirine kapılır Defending Your Life (1991) filminde. Ön planında ölüm sonrasına dair fantastik bir hikâye anlatan Defending Your Life (1991); korkularımız ve yaşamlarımızda verdiğimiz kararlar ile ilgili keyifli bir hikâyeyi aşk ile buluşturuyor. Bir atmosfer yaratmak ve ölüm sonrası bir geçiş şehri oluşturup hikâyesini burada anlatmak bakımından da başarılı olan Defending Your Life (1991), fantastik ve romantik bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0101698/