İyi Ki Filmler Var

1940'ların sonlarından 1950'lerin başlarına uzanan bir zaman diliminde geçen Guilty by Suspicion (1991); komünist oldukları iddiasıyla zan altında bırakılıp adlarının üzerindeki sözde lekeyi silmek için komitenin kazanına bir başka kızıl öcü atmaları istenen sinema camiasından insanların maruz kaldıklarına dair iyi bir film. Başarılı ve bolca iş alabilen bir yönetmenin arkadaşlarını gammazlamayı reddederek komünist cadı avına karşı durması sonucunda başına gelenleri, uğradığı baskının ve yalnızlaşmanın hayatını ne hale getirdiğini ama doğru olanı söylemeye devam etme cesaretini tüm bedellerine rağmen göstermesini anlatan, onurlu bir duruşa ve büyük bir haksızlığa dair Guilty by Suspicion (1991). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0101984/

Komünist oldukları düşünüldüğü için kara listeye alınan televizyon yazarlarının adını kullanmasına izin veren ve senaryolardan komisyon alarak zenginleşen apolitik bir sahte yazar, bu kimliğini korumaya çalışırken McCarthy'ci cadı avından nasibini alır The Front (1976) filminde. Zekâ ve mizah dolu bir senaryoyla öyküsünü işleyen ve başrolünde kendine özgü oyunculardan Woody Allen'ı içeren The Front (1976); suç içermeyen eylemlere sahip bazı insanları sırf komünist oldukları düşünüldüğü için dışlamaya, işlerini yapmalarını önlemeye çalışan korkunç bir sistemin içerisinde var olma mücadelesi veren kişilerin dramını, bunu bilmezken yakından deneyimleyip bir duruş sergileyen bir ana karakter üzerinden çok başarılı şekilde anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0074554/

Büyücülük ve batıl inançlar üzerine yaptığı araştırmalara dair konferans vermeye İngiltere'ye gelen bir adam, bu konuları araştıran bir meslektaşının ölümünün kendi başına da geleceğini söyleyen bir tarikat liderinin telkinlerine boyun mu eğecektir yoksa karanlığın içinde kendi gözleriyle gerçeği aramakta inat mı edecektir Night of the Demon (1957)'de? Bilim, büyücülük, batıl inançlar ve psikoloji gibi konuları bir araya getirip birbirlerini hiç sevmeyen bu öğelerin bol bol çarpışmasını sağlayan ve tartıştıklarıyla zaman zaman bir korku filminin ötesine de geçmeyi başaran iyi bir yapıt Night of the Demon (1957).  Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0050766/

Ücra bir köye öğretmen olarak atanan genç bir adam ile ondan etkilenen köyün en güzel genç kızının arasındaki saf ilişkiyi anlatan çok güzel bir film Wo de fu qin mu qin (1999). Bol bol doğa manzarası içerisinde Çin kırsalına konuk olmayı sağlayan Wo de fu qin mu qin (1999); birçok talibini reddeden bir genç kızın köyün yeni öğretmenini beğenmesi ve onunla iletişim kurabilmek için saf kalbiyle hareket edip içten sevgisini gösterme çabasını başarılı bir şekilde anlatan çok değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0235060/

Charles Dickens'ın Müşterek Dostumuz adlı romanından uyarlanan, dört bölümlük, altı saatlik, BBC kısa dizisi Our Mutual Friend (1998); kendisine büyük bir miras kalan bir gencin bu mirası alabilmesi için evlenmesi gereken yoksul bir kadını tanıma çabasını, toplumun keskin bir şekilde ayrıldığı sınıfsal yapıyı ve sosyeteyi, iyilerle kötülerin bir şekilde birbirini bulmasını anlatan çok güzel bir yapıt. 19. yüzyıl İngiltere'sine hem yoksulların hem de varsılların yaşamları üzerinden konuk olmayı sağlayan Our Mutual Friend (1998); dönemin motivasyonlarına ve değerlerine, evlilik anlayışına, paranın bazı insanları ne hâle getirdiğine dair değerli bir kısa dizi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0144727/

Önemli sendika için çalışan bir adamın bu kurumda yükselişini, kurduğu ilişkileri, yargılanışını, şartlı tahliyesini ve sonrasında yaşananları konu alan; örgütlenmiş ve çok sayıda üyeye sahip bir sendikanın yarattığı güce, bu gücün kullanılışına dair iyi bir film Hoffa (1992). Kamyon şoförlerinden oluşan bir sendikanın yeni üyeler kazanma yöntemlerine, bu örgütte sevilen bir adamın yükselişine, mafya ile kurulan ilişkilere, on yılları aşan dostluğa dayanan sağ kolunun her zaman yanında yer alışına, bir sendikanın yarattığı güce ve bu güçten yararlanarak yapılanlara dair bir film Hoffa (1992). Genelde sendikacılıkla ilgili filmler işçilerin patronlara karşı haklarını savunma mücadelesine odaklanırken, bir biyografi anlatan Hoffa (1992) ise başkahramanının yaşamına ve kurduğu ilişkilere, karşısına çıkan zorluklara karşı neler yaptığına dair bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0104427/

Fransa'da tarihî bir adada geçen Mindwalk (1990); bir politikacıyla onun hem dostu hem de metin yazarı olan bir şairin, gezileri sırasında tanıştıkları bilimci bir kadınla geçirdikleri güne, bu gün boyunca; dünyanın hâli, sorunların düzeltilmesi için neler yapılabileceği, sorunlara ve yaşama bakış açıları gibi konuları bilim, felsefe ve edebiyat bağlamında konuştukları çok güzel bir film. İnsanı bolca düşündüren ve bolca bilgilendiren cinsten filmlerden olan Mindwalk (1990); dünyaya ve yaşamlarına dair kendi bakış açıları, kendi düşünceleri olan üç insanın bir araya gelip bunları anlattığı, sıradanlıktan uzaklaşma ve yerleşik düşüncelere karşı çıkma cesareti ve bilincine sahip bir bilimcinin sürüklediği bir beyin fırtınası. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0100151/

Bir tayfun sonrasında yaşanan felaketten istifade işlenen cinayetlerin izinin sürüldüğü, kendisine yapılan iyiliği unutmayan bir geyşanın sadakatini ve hayata baştan başlayan bir adamın geçmişinin on yıl sonra yeniden karşısına çıkmasını konu alan, iyi bir polisiye Kiga kaikyô (1965). Bir dizi cinayetin soruşturulması ve izlerin bir yere götürmemesi ama on yıl sonrasında bir başka cinayet üzerinden izlerin birleşmesi ile öyküsünü anlatan Kiga kaikyô (1965); farklı bakış açılarından anlatılan öyküleri, varsayımları ve gerçekleri, unutulmayanları ve yok edilenleri anlatan, savaş sonrası Japonya'sına konuk eden değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0279901/

Gorki'nin Ayaktakımı Arasında adlı oyunundan uyarlanan, izbe bir pansiyonda ve onun çevresinde geçen Donzoko (1957); sefil hayatlar süren birkaç kadın ve erkeğin yaşamlarına, bu hâle nasıl düştüklerine, ev sahipleri ile olan ilişkilerine dair, kasvetli bir atmosfere sahip iyi bir film. Her bir karakterinin öyküsünü anlatan, her bir karakterle az ya da çok tanışıklık kurmayı sağlayan, yokluk içinde hayatlarını sürmeye çalışan insanların sanki gökten düşmüşler de bir anda böyle bir hayatın ortasında kendilerini buluvermiş kader mahkûmlarıymışlar gibi süregiden varlıksız varlıklarını derinlemesine anlatan değerli bir oyun ve film Donzoko (1957). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0050330/

Laboratuvar denemeleri sırasında bir virüsün bu ortamda tutulamaması sonucunda büyük bir salgın patlak verir; doğaüstü bir distopya olan, dört bölümlük, altı saatlik The Stand (1994) kısa dizisinde. Hayatta kalan az sayıda bağışık insan arasında iyinin ve kötünün mücadelesi başlar.  Felaket öncesi, felaket sırası ve felaket sonrası bir öyküyü anlatan The Stand (1994); bilimkurgusal yanlarla bir distopyayı doğaüstü güçlerle birleştirerek izleyicilerine sunan, merkezine inanç ve iyilik ile kötülüğü alan, iyi çekilmiş bir kısa televizyon dizisi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0108941/

Ölüm sonrasına dair fantastik anlatılardan biri olan Wandafuru raifu (1998); ölümlerinin ardından bir anı seçmeleri istenen kişilerin bu anısını canlandırmakla ve ardından onları sonsuz yolculuklarına uğurlamakla görevli kılınmış anı seçmemiş ölülerin bir haftalık mesaisine ve herkesin yaşamlarını sorgulamasına dair. Genellikle büyük bir prodüksiyon ile, sıkça komedi ile iç içe geçirilerek işlenen ölüm sonrası yaşam kurgularından farklı bir konuma sahip olan ve bir Japon filminden beklenebilecek dram ve yalın anlatım tarzını barındıran Wandafuru raifu (1998); farklı yaşamlara, farklı anılara, keşke'lere ve iyi ki'lere sahip insanların anıları arasında bir yolculuk. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0165078/

Birkaç yıl önce alınamayan kararlardan sonra ayrılan bir çift, tekrar denk geldiklerinde şimdiki düzenlerinden kopup yarım kalmışlıkları tamama erdirebilecek cesarete ve isteğe sahip midir, konusunu işleyen iyi bir film Kapurush (1965). Evlilik kararı alamama ve ailevi baskıyla başka bir yerde yaşamaya sürüklenme temasını ilişkileri zoraki bir şekilde kopmuş ve hayatta kendilerine yeni yollar çizmiş bir genç adamla bir genç kadının yarım kalmış aşkları üzerinden anlatan iyi bir film Kapurush (1965). Anılar ve zamanında yaşanamamış, yapılamamış şeyleri düzeltme fırsatı hakkında bir dram olan Kapurush (1965), aynı zamanda ülkedeki sınıf farklarına ve kast sistemine, mutsuz ve varlıklı evliliklere, içinde bulunduğu koşullardan sıyrılıp sıyrılamama cesaretine değinen değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0059348/

Sinemanın özel oyuncularından Anne Bancroft ve Sidney Poitier'in başrollerinde oynadığı The Slender Thread (1965); kentte yeni kurulan Kriz Kliniği'nde çalışmaya başlayan bir öğrencinin, bu hattı arayan, intihara kalkışmış bir kadını hayatta tutmaya çalışmasını, aralarında geçen konuşmaları ve bu anlarda devlet kurumlarının yer tespiti faaliyetini anlatan çok iyi bir film. Modern zamanlarda, maddi sorunları olmadan, eşi ve çocuğu ile, kentte yaşayan orta yaşlı bir kadının o gününe konuk olduğumuz, bu günü detaylarıyla ve kadının intihara kalkışmasına giden süreçle beraber öğrendiğimiz The Slender Thread (1965); acemi bir yetkilinin çabasından başlayan umuda, yaşamda kalmaya, devlet kurumlarının acil durumlarda ne kadar yararlı olabileceğine dair özel bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0059729/

Bende olabilir ama sende olamaz ahlaki tutarsızlığının hüküm sürdüğü bir gezegenden çıkan The Heroes of Telemark (1965); II. Dünya Savaşı sırasında Almanların Norveç'te bir ağır su tesisini atom bombası yapmak için kullanarak ilerleme kaydetmesinden haberdar olan Müttefikler'in gerçekleştirdiği sabotajı anlatan iyi bir film. II. Dünya Savaşı'nın seyrini değiştirebilecek nitelikteki gerçek bir olayı konu alması, olayın gerçekleştiği yerde çekilmesi, aksiyon gösterisi yaratmaya çalışmadan öyküsünü anlatması, Kirk Douglas ve Richard Harris gibi iki önemli oyuncuyu içermesi, bol bol açık hava sahnesi barındırması ile iyi bir sabotaj filmi The Heroes of Telemark (1965). Müziğe başvurmadan, az konuşmayla, sabotajcıların gerçekleştirdiği faaliyetleri aşama aşama ve de detaylı şekilde anlatışıyla gerçekçi bir tarz kazanan, aceleye getirmeyen bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0059263/

Karlar altında bir Amerikan kasabasında geçen, liseden arkadaş bir grup erkeğin takımı toplayıp dostluklarını tazelediği ve ilişkilerini masaya yatırdıkları, orta yaşlarının başlarındaki insanların yaşamlarına, çizmek üzere oldukları yollara dair, tadında bir film Beautiful Girls (1996). Güzellik algısı ve güzellik yanılgısından doğru kişiyi bulup farkında olmamaya, beklentilere ve saplantılara, iyi giden ilişkilere ve kötü giden ilişkilere, yolda karşıdan görünen tabelalara ve bunları okuyup okuyamama yetisine, erkeklerin ve kadınların bakış açılarına, evliliğe ve evlilik aşamasına ve dostluğa dair güzel bir film Beautiful Girls (1996). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0115639/

Maksim Gorki öykülerinden uyarlanan, 20. yüzyılın başlarında Rusya'da geçen, Moldova'da çekilen Tabor ukhodit v nebo (1976); Çingenelerin göçebe yaşamlarını, at çalmakla geçinmeye çalışmalarını, modern dünyadakilerin onlara nasıl baktığını genç bir Çingene güzeline aşık olan bir adam üzerinden anlatan iyi bir film. Kültürel zenginliklerle, bol bol kır ve dağ çekimi, müzik ve atlarla dolu olan Tabor ukhodit v nebo (1976); Çingene yaşamına bir aşk öyküsü aracılığıyla konuk ederken bu insanların nelerle ilgilendikleri, nasıl değerleri olduğu gibi konuları onlardan etkilenenler ve nefret edenler ya da sadece onları sömürmek isteyenler arasından anlatımını gerçekleştirerek ele alıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0073781/

Batı'nın SSCB kötüleyen filmlerinden, politik komedi türündeki Moscow on the Hudson (1984); Moskova'da bir sirkte çalışan bir müzisyenin New York turnesinde kapitalizmin baştan çıkarıcı yozlaşmışlığına aldanarak ABD'ye iltica etmesini, burada diğer göçmenlerle kurduğu ilişkilerle yeni bir yaşama başlamasını anlatıyor. Çekildiği dönemde iki kutuplu dünyanın bu iki ucunu yani SSCB ve ABD'yi kendi bakış açısından deneyimleten bir film olan Moscow on the Hudson (1984); ABD'nin, işsizlik ya da can güvenliği gibi çeşitli sorunların yaşanabildiği bir yer olsa da özgürlükler ve fırsatlar ülkesi olduğunu, birçok göçmenin buraya gelmek, bu şanstan yararlanmak istediğini söyleyen, bunu yaşarken zorluklarla karşılaşabilseler de hiç yoktan iyi olduklarının mesajını veren, güzel bir temaya ve Robin Williams tatlılığına sahip keyifli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0087747/

İzleyicilerini İspanya'nın güneyine götüren Vengo (2000)'de aralarında husumet bulunan iki köklü ailenin liderleri sık sık karşı karşıya gelir. Arka planda, hatta çoğu zaman ön planda ise Endülüs müziği, Endülüs ezgileri, Endülüs dansı vardır filmde bol bol. Kırsal bir bölgenin iki saygın ailesinin âdeta kan davası yaşamasının yarattığı gerginlik üzerinden öyküsünü anlatan Vengo (2000); sık sık müziğe başvurarak, sık sık şarkılara ve danslara konuk ederek işitsel bir ziyafet sunan, konu bahane müzik şahane temalı bir yapıt. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0211718/

Bir ülke için en utanç verici şeylerden olan, orada yaşayan insanların bazılarının oradan kaçmak istemesi konusunu ele alan Est - Ouest (1999); 1917'de ülkeden sürülen Rus vatandaşlarının 1946'da yurda geri çağrılmasını, bu çağrıya uyan az sayıdaki insan arasından bir aileyi ve uğradıkları baskıyı, kaçmaya çalışmalarını anlatan çok iyi bir film. Bir ülkenin orada yaşayanlardan bazıları için bir hapishaneye dönüşmesini, sürekli gözetim ve tehdit altında olmanın, yoldaşların çok iyi partililer olmak için vatansever ispiyonlarda bulunabildiği, dayanaksız iddialar ve peşin hükümlerle kötü muameleye maruz kalınabilen bir ortamda yaşama tutunma ve daha özgür olacağını düşündüğün bir yaşamı umut etme üzerine çok güzel bir film Est - Ouest (1999). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0181530/