İyi Ki Filmler Var

1944'te yaşanan Hitler'e suikast girişimini ve arka planını konu alan, bunun yanı sıra, konumu dolayısıyla kendisini her türlü kuşkunun ötesinde gören bir generalin fahişeleri öldürerek işlediği savaş dışı cinayetlerin peşini bırakmayan, adalete inanan bir binbaşıyı ve ondan görevi devralan bir polisin 60'lara kadar uzanan araştırmasını anlatan çok iyi bir film The Night of the Generals (1967). Hem bir savaş filmi olma özelliğine hem de yaşanmış bir suikast girişimini anlatma özelliğine sahip The Night of the Generals (1967); bunun yanı sıra bir generalin karakterine, hasta ruhuna, savaş dışı suçlarına dair bir cinayet soruşturması öyküsünü konu alarak üç temayı birden başarıyla işleyen özel bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0062038/

II. Dünya Savaşı'ndan sonra kaçak hayatı yaşayan bir grup savaş suçlusu Nazi'den biri olan bir bilimci, genetik bilimi üzerinde yaptığı araştırmalar ve çalışmalar sonucunda Hitler'e bir çoğul eki daha ekleyip onu klonlamak için uzun yıllara yayılan bir proje yürütür The Boys from Brazil (1978) filminde. II. Dünya Savaşı ve Naziler teması genellikle savaş sırasını işlerken pek işlenmeyen bir açıdan bu konuya yaklaşan The Boys from Brazil (1978); savaşla Nazizm'in sona ermediği ve kırıntılarının peşinde hala hayaller kuranların olduğu bir evrende bu hayalleri bilimle birleştirerek soyu Hitler'den gelen klonlar yaratmaya çalışan bir bilimcinin kontrolsüz ve fanatikçe yaklaşımına, bunu engellemeye çalışan bir savaş mağduruna dair iyi bir bilimkurgu. Genetik biliminin etik sınırlarını, klonlamanın olası tehlikelerini, klonlanmış bir bireyin, klonlandığı birey gibi mi yoksa ayrı bir birey gibi mi değerlendirilmesi gerektiğini düşündürüşü ve sorgulayışı ile de derin bir al...

II. Dünya Savaşı sırasında ABD'de bir yetimhanede ve bir çiftlikte geçen The Cider House Rules (1999); yetimhanenin doktoru tarafından yetiştirilen bir gencin buradan ayrılışına ve dış dünyadaki hayatı deneyimleyişine, cinsel suçlara ve kürtaja dair iyi bir film. Yetimlerin bakımı, onların umutları ve yaşamları hakkında birçok detay içeren The Cider House Rules (1999); iyi yetiştirilmiş saf bir adamın yetimhaneden ayrılıp bir çiftlikte çalışmasını, burada çalışan diğer işçilerle kurduğu ilişkiyi, dış dünyadaki iyi ve kötü insanları tanıyışını, istenmeyen hamileliklerini sonlandırmak isteyen kadınların çaresizliğini ve onlara yardım eden insanları anlatan değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0124315/

İzleyicilerini cunta yönetimi sonrasındaki, demokrasinin ve adaletin yeniden tesis edilmeye çalışıldığı Arjantin'e götüren Argentina, 1985 (2022); cunta yönetiminin işlediği suçlardan yargılanan üst düzey askerlerin hüküm giymesi için gerekli çalışmayı yürüten bir savcının çabasına dair, o güzel atların getirdiği, söyleyecek sözü olan o iyi filmlerden. Ordunun yönetime el koyduğu bir ülkede işlenen suçlara, çekilen acılara, yaşanan kötülüklere dair, bunları yapanların adalet karşısında hesap vermek zorunda kalmasına, yargılanmasına, bu yargılama için gerekli delillerin tüm tehditlere rağmen toplanmasına, yaşananların bir daha tekrar etmemesi için atılan çok önemli bir adıma dair, değerli bir film mahkeme filmi Argentina, 1985 (2022). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt15301048/

Birbirlerini yeni tanıyan ve ortaklık kuran iki dolandırıcı, lüks bir otelde kısa bir süreliğine kalan, pul koleksiyonculuğu tutkusu olan bir işadamına değerli bir pulu iyi fiyattan satmaya çalışır Nueve reinas (2000) filminde. Ortaya, nereden geldiği kestirilemeyen bir tokat yağmuru çıkar. Dolandırıcılık, ikna, güven, tezgâh kurmak üzerine yapılmış çok iyi filmlerden biri olan Nueve reinas (2000); kolay yoldan para kazanma yöntemi olarak görülen işlere, tokatlamak isterken tokatlananlara, cin oldum sanıp adam çarpmaya kalkan cin fikirlilere dair güzel bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0247586/

İşlerinden istifa etmiş ve önemli bilgilere sahip oldukları düşünülen kişilerin getirildiği bir köyde geçen, 50'şer dakikalık 17 bölümden oluşan, birey-toplum-iktidar ilişkisine dair The Prisoner (1967–1968) dizisinde; özgürlüğün hapisköyün sınırları ile çevrelendiği, özgünlüğün hoşgörülmediği bir yerde yaşayan tutsak başkahramanımız 6 Numara, benliğini korumaya ve kaçmak için her yolu denemeye çalışır. Gücü elinde bulunduranların hoşlarına gitmeyen eylemler, bu gücün zorba ve gaddarca kullanıldığı ama bu zorbalık ve gaddarlığın sevimli bir köy imajıyla gizlenmeye çalışıldığı bir hapishanede cezalandırılır The Prisoner (1967–1968)'de. Akılları bulandırılan, bilinçlerini ve bir zamanlar birey olduklarını unutmaları istenen, gücün güdümünde yaşayan zararsız ve iktidarla işbirliği içindeki canlılara dönüştürülmeye çalışılan insanların arasında; eski bir casusun, ondan türlü tuzaklarla bilgi alınmasına karşı koymasını ve özgürlüğünü elde etmek için başkaldırıp kaçma girişimlerinde ...

İzleyicilerini 50'lerin başlarındaki, McCarthy'ci yaklaşımın komünist öcüler yaratıp bunları kanıtsız şekilde dışlamaya çalıştığı Amerika'ya götüren Good Night, and Good Luck. (2005); önemli bir televizyon kanalındaki bir haber programının sunucusunun senatör McCarthy'yi eleştiren haberler yaparak bu kişiyi karşısına almasını anlatan, televizyon ve medya dünyasına dair çok iyi bir film. Bir televizyon kanalının nasıl yönetildiğine, burada çalışan kişilerin nasıl bir hazırlıkla ve nasıl bir ortamda çalıştığına, gazetecilerin ve medya mensuplarının sponsorları memnun etmekle ahlaki bir duruş sergilemek arasında seçim yapmaya zorlandığı anlara, kanıtsız şekilde suçlu ilan edilmeye karşı çıkma duruşuna dair, gerçek görüntüleri de içeren bir kurguyla yapılmış, tarz sahibi, söyleyecek sözü olan bir film Good Night, and Good Luck. (2005). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0433383/

1940'ların sonlarından 1950'lerin başlarına uzanan bir zaman diliminde geçen Guilty by Suspicion (1991); komünist oldukları iddiasıyla zan altında bırakılıp adlarının üzerindeki sözde lekeyi silmek için komitenin kazanına bir başka kızıl öcü atmaları istenen sinema camiasından insanların maruz kaldıklarına dair iyi bir film. Başarılı ve bolca iş alabilen bir yönetmenin arkadaşlarını gammazlamayı reddederek komünist cadı avına karşı durması sonucunda başına gelenleri, uğradığı baskının ve yalnızlaşmanın hayatını ne hale getirdiğini ama doğru olanı söylemeye devam etme cesaretini tüm bedellerine rağmen göstermesini anlatan, onurlu bir duruşa ve büyük bir haksızlığa dair Guilty by Suspicion (1991). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0101984/

Komünist oldukları düşünüldüğü için kara listeye alınan televizyon yazarlarının adını kullanmasına izin veren ve senaryolardan komisyon alarak zenginleşen apolitik bir sahte yazar, bu kimliğini korumaya çalışırken McCarthy'ci cadı avından nasibini alır The Front (1976) filminde. Zekâ ve mizah dolu bir senaryoyla öyküsünü işleyen ve başrolünde kendine özgü oyunculardan Woody Allen'ı içeren The Front (1976); suç içermeyen eylemlere sahip bazı insanları sırf komünist oldukları düşünüldüğü için dışlamaya, işlerini yapmalarını önlemeye çalışan korkunç bir sistemin içerisinde var olma mücadelesi veren kişilerin dramını, bunu bilmezken yakından deneyimleyip bir duruş sergileyen bir ana karakter üzerinden çok başarılı şekilde anlatıyor. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0074554/

Büyücülük ve batıl inançlar üzerine yaptığı araştırmalara dair konferans vermeye İngiltere'ye gelen bir adam, bu konuları araştıran bir meslektaşının ölümünün kendi başına da geleceğini söyleyen bir tarikat liderinin telkinlerine boyun mu eğecektir yoksa karanlığın içinde kendi gözleriyle gerçeği aramakta inat mı edecektir Night of the Demon (1957)'de? Bilim, büyücülük, batıl inançlar ve psikoloji gibi konuları bir araya getirip birbirlerini hiç sevmeyen bu öğelerin bol bol çarpışmasını sağlayan ve tartıştıklarıyla zaman zaman bir korku filminin ötesine de geçmeyi başaran iyi bir yapıt Night of the Demon (1957).  Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0050766/

Ücra bir köye öğretmen olarak atanan genç bir adam ile ondan etkilenen köyün en güzel genç kızının arasındaki saf ilişkiyi anlatan çok güzel bir film Wo de fu qin mu qin (1999). Bol bol doğa manzarası içerisinde Çin kırsalına konuk olmayı sağlayan Wo de fu qin mu qin (1999); birçok talibini reddeden bir genç kızın köyün yeni öğretmenini beğenmesi ve onunla iletişim kurabilmek için saf kalbiyle hareket edip içten sevgisini gösterme çabasını başarılı bir şekilde anlatan çok değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0235060/

Charles Dickens'ın Müşterek Dostumuz adlı romanından uyarlanan, dört bölümlük, altı saatlik, BBC kısa dizisi Our Mutual Friend (1998); kendisine büyük bir miras kalan bir gencin bu mirası alabilmesi için evlenmesi gereken yoksul bir kadını tanıma çabasını, toplumun keskin bir şekilde ayrıldığı sınıfsal yapıyı ve sosyeteyi, iyilerle kötülerin bir şekilde birbirini bulmasını anlatan çok güzel bir yapıt. 19. yüzyıl İngiltere'sine hem yoksulların hem de varsılların yaşamları üzerinden konuk olmayı sağlayan Our Mutual Friend (1998); dönemin motivasyonlarına ve değerlerine, evlilik anlayışına, paranın bazı insanları ne hâle getirdiğine dair değerli bir kısa dizi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0144727/

Önemli sendika için çalışan bir adamın bu kurumda yükselişini, kurduğu ilişkileri, yargılanışını, şartlı tahliyesini ve sonrasında yaşananları konu alan; örgütlenmiş ve çok sayıda üyeye sahip bir sendikanın yarattığı güce, bu gücün kullanılışına dair iyi bir film Hoffa (1992). Kamyon şoförlerinden oluşan bir sendikanın yeni üyeler kazanma yöntemlerine, bu örgütte sevilen bir adamın yükselişine, mafya ile kurulan ilişkilere, on yılları aşan dostluğa dayanan sağ kolunun her zaman yanında yer alışına, bir sendikanın yarattığı güce ve bu güçten yararlanarak yapılanlara dair bir film Hoffa (1992). Genelde sendikacılıkla ilgili filmler işçilerin patronlara karşı haklarını savunma mücadelesine odaklanırken, bir biyografi anlatan Hoffa (1992) ise başkahramanının yaşamına ve kurduğu ilişkilere, karşısına çıkan zorluklara karşı neler yaptığına dair bir eser. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0104427/

Fransa'da tarihî bir adada geçen Mindwalk (1990); bir politikacıyla onun hem dostu hem de metin yazarı olan bir şairin, gezileri sırasında tanıştıkları bilimci bir kadınla geçirdikleri güne, bu gün boyunca; dünyanın hâli, sorunların düzeltilmesi için neler yapılabileceği, sorunlara ve yaşama bakış açıları gibi konuları bilim, felsefe ve edebiyat bağlamında konuştukları çok güzel bir film. İnsanı bolca düşündüren ve bolca bilgilendiren cinsten filmlerden olan Mindwalk (1990); dünyaya ve yaşamlarına dair kendi bakış açıları, kendi düşünceleri olan üç insanın bir araya gelip bunları anlattığı, sıradanlıktan uzaklaşma ve yerleşik düşüncelere karşı çıkma cesareti ve bilincine sahip bir bilimcinin sürüklediği bir beyin fırtınası. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0100151/

Bir tayfun sonrasında yaşanan felaketten istifade işlenen cinayetlerin izinin sürüldüğü, kendisine yapılan iyiliği unutmayan bir geyşanın sadakatini ve hayata baştan başlayan bir adamın geçmişinin on yıl sonra yeniden karşısına çıkmasını konu alan, iyi bir polisiye Kiga kaikyô (1965). Bir dizi cinayetin soruşturulması ve izlerin bir yere götürmemesi ama on yıl sonrasında bir başka cinayet üzerinden izlerin birleşmesi ile öyküsünü anlatan Kiga kaikyô (1965); farklı bakış açılarından anlatılan öyküleri, varsayımları ve gerçekleri, unutulmayanları ve yok edilenleri anlatan, savaş sonrası Japonya'sına konuk eden değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0279901/

Gorki'nin Ayaktakımı Arasında adlı oyunundan uyarlanan, izbe bir pansiyonda ve onun çevresinde geçen Donzoko (1957); sefil hayatlar süren birkaç kadın ve erkeğin yaşamlarına, bu hâle nasıl düştüklerine, ev sahipleri ile olan ilişkilerine dair, kasvetli bir atmosfere sahip iyi bir film. Her bir karakterinin öyküsünü anlatan, her bir karakterle az ya da çok tanışıklık kurmayı sağlayan, yokluk içinde hayatlarını sürmeye çalışan insanların sanki gökten düşmüşler de bir anda böyle bir hayatın ortasında kendilerini buluvermiş kader mahkûmlarıymışlar gibi süregiden varlıksız varlıklarını derinlemesine anlatan değerli bir oyun ve film Donzoko (1957). Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0050330/

Laboratuvar denemeleri sırasında bir virüsün bu ortamda tutulamaması sonucunda büyük bir salgın patlak verir; doğaüstü bir distopya olan, dört bölümlük, altı saatlik The Stand (1994) kısa dizisinde. Hayatta kalan az sayıda bağışık insan arasında iyinin ve kötünün mücadelesi başlar.  Felaket öncesi, felaket sırası ve felaket sonrası bir öyküyü anlatan The Stand (1994); bilimkurgusal yanlarla bir distopyayı doğaüstü güçlerle birleştirerek izleyicilerine sunan, merkezine inanç ve iyilik ile kötülüğü alan, iyi çekilmiş bir kısa televizyon dizisi. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0108941/

Ölüm sonrasına dair fantastik anlatılardan biri olan Wandafuru raifu (1998); ölümlerinin ardından bir anı seçmeleri istenen kişilerin bu anısını canlandırmakla ve ardından onları sonsuz yolculuklarına uğurlamakla görevli kılınmış anı seçmemiş ölülerin bir haftalık mesaisine ve herkesin yaşamlarını sorgulamasına dair. Genellikle büyük bir prodüksiyon ile, sıkça komedi ile iç içe geçirilerek işlenen ölüm sonrası yaşam kurgularından farklı bir konuma sahip olan ve bir Japon filminden beklenebilecek dram ve yalın anlatım tarzını barındıran Wandafuru raifu (1998); farklı yaşamlara, farklı anılara, keşke'lere ve iyi ki'lere sahip insanların anıları arasında bir yolculuk. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0165078/

Birkaç yıl önce alınamayan kararlardan sonra ayrılan bir çift, tekrar denk geldiklerinde şimdiki düzenlerinden kopup yarım kalmışlıkları tamama erdirebilecek cesarete ve isteğe sahip midir, konusunu işleyen iyi bir film Kapurush (1965). Evlilik kararı alamama ve ailevi baskıyla başka bir yerde yaşamaya sürüklenme temasını ilişkileri zoraki bir şekilde kopmuş ve hayatta kendilerine yeni yollar çizmiş bir genç adamla bir genç kadının yarım kalmış aşkları üzerinden anlatan iyi bir film Kapurush (1965). Anılar ve zamanında yaşanamamış, yapılamamış şeyleri düzeltme fırsatı hakkında bir dram olan Kapurush (1965), aynı zamanda ülkedeki sınıf farklarına ve kast sistemine, mutsuz ve varlıklı evliliklere, içinde bulunduğu koşullardan sıyrılıp sıyrılamama cesaretine değinen değerli bir film. Filmin imdb profili:  https://www.imdb.com/title/tt0059348/